مهم ترین راهکارها برای ایجاد خیزش علمی در حوزه/باید تعریف‌مان را از نخبگی تغییر دهیم

حجت الاسلام جعفر بحرینی در گفت‌وگو با خبرنگار سرویس حوزه و روحانیت خبرگزاری رسا، نخبگان را موتور محرک یک جامعه دانست و گفت: نخبگان عامل شتاب دهنده و انسجام دهنده کشور هستند؛ نخبه با توجه به استعدادی که دارد باعث شتاب و حرکت یک ملت به سوی آرمان های خودش می شود.

وی افزود: حال در کشور ما اگر نخبه انقلابی باشد، یعنی حوزوی باشد، تأثیراتش ناظر به اهداف و آرمان ها به مراتب بیشتر خواهد بود؛ مثلا همین شهید سید حسن نصرالله به عنوان یک نخبه حوزوی در 32 رهبر جمعیتی شد که امروز بعد از حدود 30 سال توانست تحولات زیادی را به وجود بیاورد.

این استاد حوزه علمیه، شهید رئیسی را نیز یکی دیگر از مصادیق نخبه حوزوی عنوان کرد و گفت: شهید رئیسی هم توانست در طول عمر خود خدمات زیادی به کشور و انقلاب انجام داد و اگر بتوانیم چنین نخبگانی را شناسایی و زمینه فعالیتشان را فراهم کنیم، قطعا با سرعت بیشتری پیشرفت خواهیم کرد.

حجت الاسلام بحرینی پرداختن به نخبگان را یک سرمایه گذاری دانست و ابراز داشت: اگر بخواهیم به آرمان های انقلاب با سرعت مناسب دست پیدا کنیم، باید نخبگان را دریابیم؛ نخبگان علاوه بر بروز استعداد های خود، باعث شکوفایی دیگر افراد نیز می شود.

وی ادامه داد: شهید نصر الله از یک جمعیت نهایت استفاده را انجام داد و با مدیریت این شهید حزب الله امروز به جایی رسیده که حتی بدون حضور شهید نصرالله هم خللی در سازمانش ایجاد نشده؛ یعنی اگر یک نخبه در جای درست قرار بگیرد انسجام بخش خواهد بود و باعث بازدهی بهتر مجموعه ها و افراد خواهد شد.

حجت الاسلام بحرینی یکی از مهم ترین مقدمات استفاده از نخبگان، خصوصا در حوزه علمیه را باز تعریف نخبگی عنوان کرد و بیان داشت: تعریفمان را باید از نخبگی تغییر دهیم، تعریف امروز نخبگی این است که ضریب هوشی بالایی داشته باشد و در آزمون ها، المپیاد ها موفق شده باشد اما در حوزه نباید محدود به این موارد باشد؛ اگر نخبه را آن شخص خاص قرار بدهیم که انسجام دهنده، شتاب دهنده و آینده نگر باشد، نخبگی کمی عام تر خواهد شد.

این استاد حوزه علمیه با اشاره به پیام حضرت آیت الله سیستانی به مناسبت شهادت سید حسن نصرالله، تأکید کرد: حضرت آیت الله سیستانی در این بیانیه سید حسن نصرالله را علامه خطاب کردند. در صورتی که این شهید والا مقام از نظر علمی به آن شکل مرسوم در حوزه به درجات عالی نرسیده بود و این تعبیر مرجع بزرگ جهان تشیع نشان می دهد تعریف ویژه ای از علامگی و نخبگی به غیر از معنای مرسوم و مصطلح دارند. 

وی افزود: باید وسعت دید و دقت بیشتری درکشف استعداد ها داشته باشیم؛ کسی که در تبلیغ قوتی دارد چه بسا نخبه باشد، چه بسا کسی که توان مدیریتی دارد و در زمان کمی می تواند یک مجموعه را مدیریت کند. نخبه باشد و باید معیارها را تغییر دهیم؛ مثلا شیخ زکزاکی در یک مدت کوتاهی چند میلیون نفر را شیعه کرده اگر ایشان نخبه نباشد پس چه کسی نخبه است؟!

 این استاد حوزه علمیه شناسایی، پرورش و استفاده از نخبگان را کلان مسائل بحث نخبگان معرفی و بر لزوم تشکیل کارگروه هایی برای این مسائل تأکید کرد.

وی در رابطه با تعریف و شناخت نخبه توضیح داد: ما نخبه را باید یک طیف در نظر بگیریم؛ یعنی نخبگی تشکیکی است و ممکن است هرکسی در یه سطحی نخبه باشد و شدت و ضعف دارد.

حجت الاسلام بحرینی بر لزوم ایجاد یک دستگاه برای تشخیص نخبگان از بدو ورود به حوزه تأکید کرد و اظهار داشت: امروز تیم های فوتبال مطرح دنیا، استعدادیاب هایی دارند که به مناطق مختلف دنیا سفر می کند و در سنین پایین استعداد های ناب را شناسایی می کنند.

وی افزود: در گذشته هم برخی علما این شیوه را به کار می گرفتند؛ یکی از مهم ترین مسائل در شناسایی نخبگان، شناسایی به موقع است، اگر به موقع شناسایی نشوند از یکجایی به بعد دیگر شناسایی شان فایده ای  ندارد.

این استاد حوزه علمیه بعد وظیفه بعد از شناسایی نخبه را پرورش و حفظ آن عنوان کرد و گفت: باید در کنار زمینه سازی رشد نخبگان، زمینه مراقبت از آنها را هم به وجود بیاوریم و به این نکته هم باید توجه کنیم برخی نخبگان اعتماد به نفس کافی برای انجام برخی امور را ندارند و باید در این زمینه هم اهتمام کافی را داشته باشم.

حجت الاسلام بحرینی با ابراز امیدواری از اهتمام و تلاش مسئولان حوزه برای استفاده از ظرفیت نخبگان، تصریح کرد: متأسفانه هنوز به جایگاه مطلوبی از استفاده از نخبگان نرسیدیم و حوزه نخبگانی را پرورش می دهد اما چون زمینه فعالیت ندارند به فضاهای دیگر نظیر دانشگاه می روند و یا بعضی وارد عرصه هایی می شوند که سنختی با طلبگی ندارد و باید تلاش بیشتری در این زمینه صورت بگیرد.

وی با اشاره به سخنان رهبر معظم انقلاب و تاکیدشان بر ایجاد یک جهاد و خیزش علمی در کشور ابراز داشت: سرعت تحولات دنیا خصوصا تحولات علمی بسیار زیاد است؛ اگر نتوانیم در این سیر تحولات از همه نخبگان خود استفاده کنیم در  این سیر تحولات حذف می شویم، یعنی راز عقب نماندن از این تحولات استفاده از نخبگان است و اهمیت پرداختن به نخبگان حوزوی بیش از پیش احساس می شود.

حجت الاسلام بحرینی یکی از راهکار هایی که باعث بازدهی بهتر در جهت استفاده از نخبگان می شود را ایجاد تشکیلات منسجم نخبگانی عنوان کرد و توضیح داد: ما نخبگان زیادی داریم که در مناصب مختلف فعالیت می کنند، باید اینها باهم ارتباط داشته باشند و تشکیلات نخبگانی شکل بکیرد؛اگر تشکیلات نخبگانی شکل بگیرد رشد علمی شتاب بیشتری می گیرد.

وی افزود: به عنوان مثال؛ حزب الله لبنان یک رهبر نخبه ای داشت و باعث شد نخبگان زیادی شناسایی و پرورش داده شوند و یک تشکیلات نخبگانی شکل گرفت که در مقابل ابرقدرت های دنیا می ایستد.