تاثیر تفسیر امام خمینی از مسئله ولایت بر فقه سیاسی

به گزارش خبرنگار گروه سیره امامین انقلاب خبرگزاری رسا، حجت الاسلام داود مهدوی‌زادگان ریاست سازمان سمت در نشست بررسی تاثیر تفسیر امام خمینی(ره) از "مسئله ولایت" بر "فقه سیاسی" گفت: گستره فقه‌ سیاسی از گسترهٔ ولایت فقیه سرچشمه می‌گیرد و برای تبیین این دیدگاه از نظریات امام‌ خمینی «رحمة‌ الله‌ علیه» باید استفاده شود.

 

ریاست سازمان سمت، نگاه امام‌ خمینی(ره) به امر ولایت را عمیق و گسترده توصیف کرد و اظهار داشت: امام خمینی(ره) به دلیل شرایط محیطی نتوانستند نظریه ولایت فقیه را بیشتر توضیح دهند؛ همان‌ گونه که در نامه‌ای خطاب به آیت‌ الله‌ خامنه‌ای در زمان رئیس‌جمهوری ایشان فرمودند مساله ولایت فقیه عمق بیشتری دارد اما دیگران تاب تحمل ندارند و  بیشتر نیز بیان نکردند.

 

دانشیار پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی با تاکید براینکه امام خمینی «قدس‌سره» گستره ولایت و حکمرانی دینی  را در ساحت خداوند متعال، ولایت الهیه و رسول الله عنوان کردند، گفت: با این دید که خداوند مالک وجود است نمی توان گفت ولایت در حد سرپرستی صغار است؛ این ولایت نامحدود است و جایی نیست که برای خداوند این ولایت وجود نداشته باشد و این نوع ولایت مطلقه است.

 

وی در خصوص ولایت پیامبر عظیم‌الشأن گستره بی حد و مرزی را عنوان کرد و افزود: نمی توان این ولایت را برای صغار و ایتام تصوّر کرد یا این طور بیان کرد که مقداری از امور روی زمین مانده به عنوان امور حسبه را ایشان باید انجام دهند.

 

حجت الاسلام داود مهدوی‌زادگان افزود: امام خمینی(ره) چون ولایت خداوند متعال و ولایت رسول‌الله را دیده اند عرصه ولایت را وسیع در نظر گرفته‌اند و این ولایت در هیچ متن فقهی به این شکل دیده نمی‌ شود؛ بعضی ها گفته اند که ولایت فقیه از منظر امام خمینی(ره) از فقه به کلام سریان پیدا کرده در صورتی که قضیّه این طور نیست و قضیه خلاف آن است و امام خمینی(ره) گستره ولایت کلامی را به فقه سریان داده‌اند. 

 

وی اضافه کرد: با این نگاه بحث ولایت آنچنان در فقه جایگاه والایی دارد که وسعت آن در فقه فعلی نمی‌گنجد و این در صورتی‌ است که هر فقیه در قسمتی از آن بحث کرده و صاحب جواهر در امر به معروف و نهی از منکر و شیخ انصاری در مکاسب و آیت‌الله بروجردی در نماز جمعه از آن بحث کرده اند و امام خمینی(ره) نیز در بحث بیع در موضوع «من لایستحق له الولایة» در مورد آن بحث کردند. این در صورتی‌ست که بحث ولایت فقیه در هر بابی از فقه که بحث شود ذیل آن باب نمی‌گنجد؛ امام خمینی(ره) از این منظر مساله را نیازمند تحوّل و نوآوری دیده است و به این شکل که باید ولایت را اصل دید و از فرعیّت در آورد و امور فقهی دیگر را فرع بر ولایت قرار داد و باید در ابواب اصلی فقه بحث ولایت را گنجاند.

 

ریاست سازمان سمت با تاکید براینکه بحث ولایت فقیه به شکل مطلقه از منظر امام خمینی رحمة الله علیه به این معناست که ولایت نسبت به امور فقهی دیگر مثل نماز و روزه مطلقه است، تصریح کرد: امام(ره) این سطح را مطرح می کنند و بالاتر می ‌روند مانند آن روایتی که می‌فرماید:‌‌ « و لم یناد بشیء کما نودی بالولایة.»؛ امام خمینی رحمة‌ الله علیه هم ساماندهی و بازسازی جدیدی در فقه امامیه انجام دادند..

 

وی در پایان با تاکید براینکه موضوع حکم ولایت مسائل فردی نیست، افزود: اگر موضوع مسائل فردی باشد، در این صورت دست فقیه به این شکل باز نبود، موارد اجتماعی مثل جنگ و صلح و پاسپورت و غیره با این گستره باید زیر نظر ولی فقیه باشد؛ اگر این چنین به موضوع بنگریم و از موضوع فردی بحث را به مساله دولت و اجتماع گسترش دهیم، در این صورت دست ولی فقیه باز می‌شود و این فقه گستره‌ای پیدا می‌کند که در دوران غیبت تا هر زمان که باشد قابل رشد است و می‌تواند به ظهور معصوم علیه السلام منجر شود.