حاشیه نگاری رسا از نشست عمومی مدیر حوزه با طلاب/صراحت و صمیمیت تا پاسی از شب

اولین نشست صمیمی مدیر حوزه های علمیه در دوره جدید شورای عالی و تغییرات ستادی حوزه‌های علمیه شنبه چهارم اسفندماه در سالن همایش های دارالشفا با حضور آیت الله اعرافی برگزار شد. این جلسه برای نشستن مدیر طلاب به پای حرف طلاب و اساتید برگزار شد و به‌خودی‌خود امری مبارک است. تبادل نظر و نزدیک کردن ذهنیت مدیران به مدیران و حتی اساتید در چنین جلساتی رقم می‌خورد و کیفیت برگزاری آن ها نیز خاطره خوشی را از نزدیک شدن مدیران و طلاب ثبت می کند.

این جلسه دو هفته پیش از این تاریخ برنامه‌ریزی شده بود که به علت شرایط برودت هوا لغو و تعطیلی شهر قم توسط استانداری در نهایت در اولین شنبه آخرین ماه سال برگزار شد. طبق پیامک اعلامی ساعت 7 آغاز جلسه بود که با تأخیر آغاز شد اما بلافاصله پس از تلاوت قرآن و رثای اهل بیت آیت الله اعرافی با دفترچه یادداشت خود در جایگاه قرار گرفت و مجری جلسه شیوه برگزاری این نشست صمیمی را اعلام کرد. 10 نفر از طلاب و اساتید حوزه هر کدام به طور متوسط 7 دقیقه وقت داشتند که سخنان خود را ارائه دهند و مجری جلسه درخواست اکید کرد که رعایت وقت را داشته باشند. سالن همایش های دارالشفا به گونه ای صندلی چیده شده که به سختی میانه ردیف های صندلی پر می‌شود اما در این مراسم اکثر صندلی های سالن پر شدند و عده ای از حاضران ایستاده به استماع پرداختند. در پایان صحبت های 10 نفر، یک نفر به میزان سه دقیقه توانست تریبون را در دست بگیرد و به قول خودش نشست را صمیمی تر کند. دغدغه دهه نودی ها و کیفیت فراگیری آموزشی آن که نسل آینده حوزه های علمیه تشکیل می دهند، در نگاه پرسشگر آخر برجسته بود.

با نگاه به تخصص و سمت 10 پرسشگر حاضر می توان گفت تقریبا همه اقشار طلاب، اساتید و مدیران مدارس نماینده ای برای بیان دغدغه های خود داشتند. نماینده ای از طلاب سطح یک، نمایندگانی از مبلغان، نماینده ای از اساتید سطح یک، طلبه ای نخبه، پژوهشگران حوزوی و... ترکیب کاملی از اقشار حوزوی را رقم زده بود و آیت الله اعرافی نیز در حال نوشتن نکات مهم این افراد بود. با اینکه در شرایط نابه‌سامان اقتصادی توقع می‌رود مطالبات اقتصادی و بودجه‌ای در میان دغدغه‌ها امری پررنگ باشد اما با اختلاف زیادی کیفیت آموزش و علوم حوزوی و سواد طلاب در سطح اول مطالبات قرار داشت. از آنجا که حوزه علمیه یک نهاد آموزشی و علمی است، این مهم توسط 10 روحانی پرسشگر کاملا پذیرفته شده بود و همه آن ها مباحثی در خصوص سیستم آموزشی و مفاد آن در حوزه ها، به طور پررنگ مطرح کردند. 100 دقیقه زمان به 11 روحانی معمم اختصاص یافت و همه دغدغه های لازم را به مدیر حوزه منتقل کردند و معاونان و مسئولان نیز نکات مربوط به خود را یادداشت کردند.

انتقاد از نبود ارزشیابی تبلیغی طلاب به نشانه در اولویت نبودن امر تبلیغ در نگاه یکی از حاضران مطرح شد و راهکارهایی برای خروج از این معضل ارائه شد. پرسشگری دیگر از نبود دروس مربوط به تاریخ معاصر در حوزه های علمیه انتقاد کرد و آن را دارای اهمیت دانست. فردی دیگر برای توجه دادن به اسکان متأهلان از تعبیر حجره متأهلی استفاده کرد که سبب خنده و همهمه حضار شد.

حضور اکثر معاونان و مسئولان حوزه در این نشست نیز از نقاط قوت آن بود زیرا بسیاری از نکات مطرح شده که به آیت الله اعرافی خطاب می شد، متوجه یک بخش خاصی از ستاد مدیریت حوزه بود که حضور معاونان در بی واسطه دریافت کردن این دغدغه ها امری مغتنم است.

در میان جلسه عکاسان مشغول کار خود بودند، با وجود عمومی بودن جلسه، وقتی که تیم گزارشی خبرگزاری رسا مشغول مصاحبه با اساتید و طلاب بود، مسئولان روابط عمومی مرکز مدیریت در اقدامی غیر حرفه ای مانع کار آنان شده و به بیرون از سالن هدایتشان کردند که سزاوار است مدیریت محترم حوزه این موضوع را مورد رسیدگی قرار دهد.

یکی از تعارفات پررنگ، تشکر از راه انداختن چنین جلسه صمیمی با طلاب بود به طوری که یکی از طلاب نخبه درخواست فصلی برگزار شدن چنین جلساتی از سوی همه مدیران و معاونان مدیریت حوزه را داشت. تقریبا همه سخنرانان و همچنین آیت الله اعرافی با اشاره به تشییع پیکر سیدحسن نصرالله از آن سیدشهید مظلوم یاد کردند. آیت الله اعرافی در آغاز سخن خود شعار تشییع که «انا علی العهد» باشد را بلند فریاد زد و از حاضران خواست که یکصدا این شعار را به یاد همه رزمندگان مقاومت فریاد بزنند. صدای هم پیمانی با مقاومت در سالن دارالشفا طنین انداز شد و مدیر حوزه های علمیه فیضیه و حوزه های علمیه را همواره استوار معرفی کرد. آیت الله اعرافی خود را مشتاق حضور در صفوف تشییع سیدحسن نصرالله توصیف کرد و با عبارت پردازی زیبایی از جلسات و هم نشینی هایش در اعماق زیرزمین های ضاحیه در چندین تاریخ جداگانه سخن گفت و آن سید شهید را فردی حکیم، بینا، بصیر دانا و عالم توصیف کرد.

آیت الله اعرافی از همه طلابی که فرصت پیدا کردند و رسالت های حوزه را یادآور شدند تشکر کرد و سپس از عنایات رهبر معظم انقلاب و همه مراجع تقلید نسبت به حوزه های علمیه تشکر کرد.

ساعت از 21:15 گذشته که ادامه مقدمه آیت الله اعرافی به ماه مبارک رمضان و استقبال از آن رسید و ثمره کار طلاب را در علم استوار و اخلاق و معنویت دانست. توصیه مدیر حوزه های علمیه به استفاده از فرصت ماه رمضان و دریچه های گشوده آن به عالم غیب با عبارات مختلف به طلاب ارائه شد و در پایان این سخنان نیز جملاتی در قالب دعا در خصوص موفقیت طلاب در بهره گیری از نعمات برکات ماه رمضان ارائه شد.

منشور روحانیت و سوم اسفند محور دیگر سخنان آیت الله اعرافی بود که پیش از پرداختن به متن آن، امام خمینی را افتخار حوزه های علمیه دانست و جملاتی را از روی متن منشور، در توصیف حوزه های علمیه قرائت کرد: « تردیدی نیست كه حوزه‌‌‌های علمیه و علمای متعهد در طول تاریخ اسلام و تشیع، مهم‌ترین پایگاه محكم اسلام در برابر حملات و انحرافات و كج‌روی‌‌ها بود‌ه‌اند. علمای بزرگ اسلام در همه‌ی عمر خود تلاش نمود‌ه‌اند تا مسایل حلال و حرام الهی را بدون دخل و تصرف ترویج نمایند.»

21:23 دقیقه سخنان آیت الله اعرافی در خصوص نکات مطرح شده آغاز شد و اشاره به پیامک خوانی خود کرد و گفت: عزم و ارائه مدیریت حوزه توجه به توصیه ها به قدر وسع است.

مدیر حوزه های علمیه به دیدار خود با رهبر معظم انقلاب در صبح شنبه اشاره کرد و از مطالعه یادداشت هایی حاوی مطالبات طلاب در مسیر برگشت سخن گفت. به نظر می رسد آیت الله اعرافی فهمید که جمعیت مشتاق هستند بدانند در جلسه با رهبری چه چیزی گفته شد که مدیر حوزه های علمیه این جلسه را مرتبط به تفسیر تسنیم دانست که در مراسم رونمایی از 80 جلد این تفسیر مبارک منتشر می شود.

آیت الله اعرافی در ابتدا به مبحث پرتکرار تبلیغ اشاره کرد و معضل آن را فقدان راهبری واحد دانست و سخت افزار و نرم افزار آن را دچار مشکل توصیف کرد. آیت الله اعرافی با اینکه نیازها را فراوان توصیف کرد اما فعالیت انجام گرفته را نیز بزرگ دانست. افزایش 20 برابر بودجه تبلیغ بدون افزایش نیروی ستادی در این بخش و افزایش مبلغان طرح امین از هزار به 20هزار مبلغ، مبلغان هجرت از هزار به 7 هزار و حضور هزار نفر در عرصه تبلیغ مجازی از اعداد اعلامی آیت الله اعرافی بود.

آیت الله اعرافی اعزام مبلغ را خارج از وظیفه حوزه دانست که به علت مشکلات نهادهای تبلیغی و شرایط جامعه، فضولی مدیریت حوزه های علمیه در این امر لازم آمد و آن را با هماهنگی همه نهادهای حوزه های دانست و در نهایت نیز عدد آن را 30 هزار اعزام اعلام کرد. آیت الله اعرافی افتخار تلاشگران حوزوی را 200 طرح و سند دانست و بلافاصله تأکید کرد که حوزه های علمیه در مرحله طرح و سند نمانده است.

دغدغه معیشت علاوه بر سخنان نمایندگان طلاب در فریادهای برخی حاضرین نیز قرار داشت که مدیر حوزه در خصوص آن گفت: اگر کسی تصور کنم شبی را بدون دغدغه معیشت طلاب می گذرانم خطا است. برای مردم توضیح داده ام که تمام تلاش ما این است که اساتید ما اندازه کارگر تأمین معیشت شوند.

آیت الله اعرافی با خنده به سمت خود در شورای نگهبان اشاره کرد و گفت که هم درون شورا و هم از بیرون در خصوص حضور در شورای نگهبان فحش می خورد و این مسئولیت را بنا به تکلیف قبول کرده است. اشاره مدیر حوزه به شورای نگهبان به علت جلسه ای بود که با رئیس تأمین اجتماعی در شورا در خصوص بیمه طلاب داشته است.

مباحث که به پژوهش رسید حجت الاسلام والمسلمین مقیمی حاجی در صف اول حضور مورد خطاب آیت الله اعرافی قرار گرفت. وی نام سامانه، تعداد پژوهشگران و آثار پژوهشی را به طور جداجدا از آقای مقیمی سؤال کرد و سپس جواب های معاون پژوهش را برای حضور توضیح داد. سامانه پژوهشگران با 100 هزار رکورد پژوهشی و 18هزار پژوهشگر که توسط معاون پژوهش بالا آمده است مورد تمجید آیت الله اعرافی قرار گرفت.

یکی از جملات مدیر حوزه در این نشست که کمتر شنیده شده ماندگاری هدفمند طلاب بود. آیت الله اعرافی بیان داشت مدیران حوزه به دنبال این هستند خروجی از حوزه هدفمند بوده و همچنین طلابی که در حوزه می مانند نیز به طور هدفمند به اجتهاد رسیده یا محقق و مفسر شوند.

آیت الله اعرافی همچنین به فقه معاصر اشاره کرد و حمایتگر و هدایتگر آن را خود رهبری دانست و سپس درختواره را نیز کار بزرگی توصیف کرد. در پایان هم آیت الله اعرافی گفت: اندیشه آقا را عین انقلاب می دانیم و هرگز آن را تندروی نمی دانیم. 400 مطالعه ناظر به نیاز نظام صورت گرفته و به مرتبا به دنبال حوزه انقلابی هستیم.

جلسه در ساعت 10 پایان یافت و بسیاری از طلاب به سمت آیت الله اعرافی رفتند و برخی نیز با فریاد سعی کردند صدای خود را به مدیر حوزه های علمیه برسانند. دغدغه حجاب و انقلاب در میان فریادها شنیده می شد. پاسخگویی چهره به چهره مدیر حوزه با طلاب و اساتید تا دقایق طولانی پس از جلسه ادامه داشت.