از دغدغه ها و فعالیت های نخبگان تا برنامه های ویژه برای تحول زیرساخت‌ها

به گزارش خبرنگار سرویس حوزه و روحانیت خبرگزاری رسا، عصر پنجشنبه نشست صمیمی جمعی از طلاب نخبه و استعدادهای برتر حوزه های علمیه با حضور آیت الله اعرافی مدیر حوزه های علمیه برگزار شد؛ در این نشست ابتدا حجت الاسلام حسن بهاری مدیر دفتر امور نخبگان و استعدادهای برتر حوزه های علمیه گفت: با ۲ سال و نیم تجربه در دفتر امور نخبگان و و رویارویی با مطالبات طلاب مسائلی را دست یافتیم و جلسه امروز هم بر اصل مسأله محوری است.

وی ادامه داد: تا به حال اسنادی که در امور نخبگان تنظیم شده است بر محور شناسایی افراد بود، اما تلاش داریم بتوانیم گروه‌های نخبگانی را هم معرفی کرده و بتوانیم این‌ها را به عرصه‌ای برسانیم که مسؤولین بلندپایه حوزه نیز گروه های نخبگانی را هم ببینند؛ دنبال هستیم جدای از افراد، گروه‌ها را نیز شناسایی و حمایت از آن ها را اجرایی کنیم.

باید در آیین نامه ها بازنگری صورت گیرد

حجت الاسلام بهاری افزود: یک دهه از تدوین اسناد بالادستی امور نخبگان می‌گذرد و باید یک بازنگری جدی در این آیین نامه‌ها وجود داشته باشد؛ اگر اصلاحات در همه ابعاد صورت بگیرد و در شناسایی و حمایت به کارگیری شود در آینده ای نزدیک حوزه قابلیت را دارد فضای بنیاد ملی نخبگان را از فنی مهندسی به تولید کنندگان علوم انسانی اسلامی ببرد.

سه هزار نخبه شناسایی شده اند

دیگر مرکز نخبگانی حوزه یعنی حجت الاسلام والمسلمین سیدعلی عماد رئیس مرکز امور نخبگان و استعدادهای برتر حوزه های علمیه به سخنرانی پرداخت و گفت: دغدغه سالیان دراز مراجع تقلید و اهتمام رهبر معظم انقلاب نقطه آغاز توجه به جامعه نخبگانی حوزه های علمیه شد و نهادی به عنوان نهاد مورد وفاق همه مراکز حوزوی تأسیس کرد.

وی ادامه داد: زمینه سازی ورود استعدادهای برتر نظام آموزش عمومی و آموزش عالی به حوزه های علمیه یکی از مأموریت های مرکز امور نخبگان است و همچنین شناسایی استعدادهای برتر، نخبگان و برگزیدگان از میان اساتید، مبلغان، مدیران و مفاخر حوزه های علمیه مأموریتی دیگر است.

حجت الاسلام والمسلمین عماد عنوان کرد: شناسایی استعداد های برتر انجام شده و قریب سه هزار نفر در حوزه های علمیه شناسایی شده اند؛ شناسایی ها صرفا در بخش قلمرو استعداد های برتر شناخته شده است.

به دنبال شناسایی رویدادهای نخبگانی هستیم

وی با اشاره به کسانی که از سن استعداد برتر خارج شده اما هنوز به حد نخبگی نرسیده اند گفت: تکریمی از برگزیدگان حوزوی را هم خواهیم داشت؛ حمایت و پشتیبانی از فعالیت های نخبگان و زمینه سازی ارتقای علمی و توانمند سازی منتظر ورود جدی و انگیزه مند همه معاونت های مختلف و دستگاه های پیشران در سطح علمی و مهارتی است.

رئیس مرکز امور نخبگان حوزه گفت: امروز به بلوغی رسیده ایم که می توانیم فرصت ها را مدیریت و از ظرفیت معاونت ها برای ایجاد وحدت رویه و برنامه های ارتقایی عمل کنیم.

وی عنوان کرد: در شناسایی سه مقوله را شناسایی می کنیم که یکی شناسایی افراد حقیقی و مستعدین برتر هستند و دیگری شناسایی نهادهای نخبگانی است و در آخر نیز شناسایی رویداد نخبگانی است.

حجت الاسلام والمسلمین عماد گفت: وضعیت بخش حمایت و توانمندسازی نخبگان مطلوب خود ما نیست چه برسد به کسانی که انتظارات عمیق تری را دارند؛ نیازمند هستیم برنامه های تعریف شده تری را به منصه اجرا بگذاریم و بخش چهارم زمینه سازی بهره گیری از نخبگان در قلمرو مأموریت ها و نیاز های حوزه، جامعه و نظام است.

حوزه نباید نهال فروشی کند بلکه باید ذخائرش را حفظ کند

وی با اشاره به آزمون و خطاهای بهره گری نخبگان در مراکز مورد نیاز گفت: نخبگان حوزوی با مرکز الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت، ستاد اقتصاد مقاومتی حوزه و مرکز تدوین متون حوزه نیز ارتباطاتی داشته اند و زمینه هایی در حوزه رسانه و بین الملل و در حال شکل گیری است.

رئیس مرکز امور نخبگان حوزه در پایان گفت: ظرفیت حوزه های علمیه در این قلمرو جدی است و توانایی بالایی وجود دارد؛ اگر بتوانیم با قواعدی که مصوب شده تلاش کنیم تا نهال فروشی نشود و نخبگان در همین حوزه استفاده شوند.

برخی نخبگان از چتر حمایتی مرکز خدمات خارج شدند

سومین فرد سخنران این جمع صمیمی مجتبی رستمی کیا سرپرست جامعه نخبگانی مرکز خدمات بود و با عذرخواهی فراوانی صحبت خود را شروع کرد: نسبت به الزامات حمایتی تعهد دارم از از همین رو در سفری که به اصفهان داشتیم از بین 140 نخبه معرفی شده 70 نفر را از لیست حمایت خارج و معلق کردیم حتی برخی نخبگانی که اینجا برای سخنرانی آمده اند نیز از چتر حمایتی مرکز خدمات اخراج شدند.

وی ادامه داد: لازم هست همه مراکز دست در دست هم بدهیم تا کار ویژه تری انجام دهیم و برای مثال از برگزیدگان کتاب سال حمایت کنیم؛ تعداد زیادی از نخبگانی که حمایت می شدند از لیست خارج شدند برای مثال 450 نفر اساتید جهادی را حذف کردیم؛  در مسیر شناسایی مشکلی وجود دارد و باید اقدام مؤثری صورت بگیرد برخی از شاخصه ها مخل است.

جامعه نخبگانی مرکز خدمات خادم حوزه است

سرپرست دفتر حمایت از جامعه نخبگان مرکز خدمات گفت: باید از اقدام راهبردی تجلیل کرد و افراد همسوتر را جایگزین کرد؛ مسأله حمایت از نخبگان مسأله حوزه نبوده بلکه بیشتر شناسایی بوده است و لازم است حمایت را قلمداد کنیم؛ اگر بخواهیم حمایتی خوب از نخبگان داشته باشیم فقط مبلغ نیست بلکه حتما باید به سمت فعالیت محوری و اثربخشی فعالیت ها برویم.

وی با اشاره به اینکه لازم است در خصوص نقش هایی که نظام احتیاج دارد حمایت بیشتری از نخبگان صورت گیرد، اظهار داشت: اگر در فضای حوزه حمایت یکپارچه داشته باشیم می طلبد حمایت از استارت آپ ها و اندیشکده ها صورت بگیرد.

رستمی کیا در پایان خاطرنشان کرد: دفتر حمایت از جامعه نخبگانی مرکز خدمات خادم حوزه است و خود را رقیب هیچ مرکز نخبگانی نمی داند و از دیگر مراکز هم توقع داریم ما را رقیب خود فرض نکنند؛ حمایت ها جدای از حمایت نقدی باید فعالیت محور، اثر بخش و برای حل مسأله باشد.

طلاب باید توان به دوش کشیدن بار انقلاب را داشته باشند

حال نوبت به نخبگان رسید اما مراسم به گونه ای چیده شده بود که سرپرست چند گروه نخبگانی از فعالیت های خود گزارش کار ارائه دهند و برخی از آن ها پیشنهاداتی نیز داشتند؛ اولین طلبه نخبه ای که پشت جایگاه سخنرانی قرار گرفت حجت الاسلام رضازاده مدیر مؤسسه علمی، فرهنگی و جهادی انصارالمهدی (عج) بود.

وی گفت: در سال 1396 به همت فضلای فقهی اصولی حوزه مؤسسه ای تشکیل دادیم تا بتوانیم از اهداف انقلاب اسلامی پشتیبانی کنیم و برای این مهم باید نسلی از نخبگان و فضلای حوزوی تربیت شوند که توان کشیدن این بار انقلاب اسلامی را به دوش داشته باشند.

این نخبه حوزوی با بیان اینکه صحیح ترین قرائت از اسلام را انقلاب اسلامی دارد، ادامه داد: حوزه علمیه و جریان فقاهتی نیز دیدگاه صحیحی از اسلام ارائه می دهد و انقلاب اسلامی در ذات خود یک جریان تحول آفرین است و حوزه نیز خواستگاه اصلی انقلاب اسلامی است و باید به سمت اهداف انقلاب اسلامی حرکت کند.

تک بعدی رشد کردن طلاب آفت جان حوزه علمیه است

وی با تصریح به اینکه حوزه نمی تواند راهبری انقلاب را از دوش خود بردارد، اظهار داشت: نیازمند تحول در سیستم مدیریتی و اقدامات لازم دیگر هستیم ولی تحول پایدار را نخبگان جوان رقم می زنند که نسل واسط بین نسل گذشته و آیندگان هستند؛ تک بعدی رشد کردن آفتی بر جان حوزه علمیه شده است.

حجت الاسلام رضازاده اظهار داشت: در صورت تک بعدی رشد کردن طلبه حرفی را که از جریان های سکولار در نفی حاکمیت دینی می شنیدیم را به زودی باید با بیان سازی فقهی بشنویم؛ اگر دقت نکنیم طلبه حوزه علمیه که در مرکز تخصصی فقه و اصول رشد کرده و نسبت به دیگر ابعاد لازم بیگانه باشد، فردی دچار فکر متزلزل است که فقاهت اصطلاحی را خوب یاد گرفته است.

وی ادامه داد: معنویت و توسل که در حوزه از دیرباز وجود داشته است و نباید از این غافل شویم و حوزه علمیه جهادی بوده است که با کمترین امکانات بیشترین خدمات را انجام داده اند زیرا باید مجاهدانه در عرصه های دینی و تبلیغی کار کرد و لازم است نسل نخبگانی اهل کار گروهی و تشکیلاتی باشند و تحولات درستی را رقم بزنند.

مکان مناسب برای انجام پژوهش ها در اختیار نداریم

مدیر مؤسسه علمی، فرهنگی و جهادی انصارالمهدی (عج) در پاسخ به اینکه چرا این مؤسسه سراغ هیأت رفته است، گفت: رشد معرفت دینی و تقویت عنصر توسل و احساسات عمیق و تعمیق روحیه بذل مال در راه دین، تمرین همگرایی با عناصر مؤمن، ایجاد جبهه فراگیر از عناصر تأثیرگذار، ایجاد زمینه رشد هماهنگ و توجه به خانواده نخبگان از طریق هیأت تأمین می شود و هیأت عمود خیمه است که فعالیت های مجاهدانه مختلفی در آن تحقق پیدا می کند.

وی عنوان کرد: مجموعه انصار المهدی واحد پژوهش دارد و تنظیم اولویت های پژوهشی با توجه به توانمندی ها صورت گرفته و پرهیز از تجمع گرایی در دستور کار دارد؛ حیف است مجموعه هایی که خودجوش وارد شدند برای چند اتاق محتاج باشند و ما مجبوریم برای مکان پول های هنگفتی جمع آوری کنیم در حالی که پژوهشکده ها وجود دارند.

حجت الاسلام رضازاده در پایان خاطرنشان کرد: توجه به مناطق محروم یکی از این اهداف مؤسسه انصارالمهدی بوده است و لازم است که حوزویان سرمایه گذاری کنند برای مثال بسیاری از اساتید ما هر روز از شهر قائم عبور می کنند اما یکبار در خانه مردم نرفتند؛ کمک های مالی برای این محله در دو مسجد تربیت محور انجام شده است و واحد خیریه فعال است.

974 موضوع ذیل اندیشه امامین انقلاب مصوب شده است

در ادامه نیز حجت الاسلام گرامی پور مدیر مؤسسه مطالعات انقلاب اسلامی گفت: این مؤسسه اقدام به تولید و نشر پایان نامه های مرتبط با شخصیت و اندیشه رهبر معظم انقلاب اسلامی نموده است؛ در راستای تحقق هر چه بیشتر حوزه انقلابی پروژه هایی را تعریف کرده ایم که با همکاری معاونت سطوح عالی و انتشارات انقلاب اسلامی نظام موضوعات ذیل اندیشه امامین انقلاب طراحی شده که 974 موضوع مصوب داشته است و 300 طلبه مشغول تحقیق هستند.

وی با تقاضا از همه نخبگان برای تدوین پایان نامه خود در موضوعات مصوب، گفت: از اساتید محترمی که با اندیشه حضرت آقا آشنایی دارند درخواست می کنیم طلاب را به اندیشه امامین تشویق کنند؛ طرح بعدی نیز پویش آموزشی پژوهشی کتاب غنا و موسیقی است که 15 کرسی درس خارج بر روی آن کار کرده و 250 طلبه شرکت کردند و اما کسانی که تقریرات ارائه دادند و در امتحان شرکت کردند 120 طلبه بودند.

باید ذهن افراد جامعه را با ولی هم افق کنیم

حجت الاسلام گرامی پور با اشاره به سلسله نشست های تبیینی نظام فکری اندیشمندان نظام اسلامی گفت: با مراکز تخصصی فقهی در جهت تقویت معارف دینی برای نخبگان کار خوبی انجام شده که 800 نفر از نخبگان برای بارگزاری جلسات شرکت داشتند؛ باید بتوانیم ذهن و فکر آحاد جامعه را هم افق با ولی کنیم از همین رو نیازمند سرفصل هایی بودیم که آماده شده است.

وی با اشاره به همکاری با دفتر تدوین متون حوزه گفت: جای تدریس و درس نامه «طرح کلی اندیشه اسلامی در قرآن» خالی بود و یک سیر منطقی از آثار رهبر معظم انقلاب که بیش از 50 اثر هستند و حتی خیلی از بزرگان هم نسبت به آثار آقا آشنایی لازم را ندارند، آماده شده است.

حجت الاسلام گرامی پور در پایان خاطرنشان کرد: سه دوره تربیت مدرس کتاب طرح کلی اندیشه اسلامی در قرآن را داشتیم که در راستای درسنامه طرح کلی است و اگر بخواهد در حوزه درس رسمی قرار بگیرد نیاز به استاد داریم که 120 استاد تربیت شده اند؛ درسنامه غنا موسیقی و جهاد انجام شده است؛ به دنبال راه اندازی رشته مطالعات انقلاب اسلامی هستیم که به عنوان یک رشته تدریس شود.

طلاب مدرسه علمیه امام خمینی مباحث را کارگاهی آموزش می بینند

حجت الاسلام حسن مرادی مرادی روحانی نام‌آشنای جهادی و مدیر شعبه دوم مدرسه علمیه امام خمینی گفت: تحول در حوزه باید از پایین شکل گرفته و اقداماتی انجام بگیرد که تأثیر آن کمتر از نهاد های بالادستی نیست؛ اگر الگوهایی که کار می کنیم خروجی نداشته باشد و نخبگان نبینند حرف های ما را جدی نمی گیرند.

وی ادامه داد: همه دغدغه ما این بود مباحث تئوریکی که شنیدیم طی برنامه عملی، قابل ارائه در سطح حوزه علمیه باشد از همین رو در تهران در مجموعه حوزه علمیه امام خمینی شعبه دومی راه اندازی شد تا دغدغه های علمی و جهادی پیاده سازی شود. تلاش شده تا درس ها کارگاهی محور و طلاب به صورت عملی با مباحث روبرو شوند از این رو طلاب پایه 1 به راحتی می توانند تجزیه ترکیب کنند.

حجت الاسلام مرادی عنوان کرد: در خصوص به کارگیری طلاب سعی شده است که 30 نفر در مدیریت مدرسه کمک کار مدیر باشند؛ سال گذشته 246 روز علمی داشتیم و کل سال درگیر درس و بحث هستیم؛ دغدغه ما این است که در زمینه کار جمعی رشد طلبه را ببینیم بنابراین پژوهش های گروهی مدرسه نمره بیشتری دارد؛ طلبه جهادی اگر با ابزار علم مجهز شد پرقدرت حرکت می کند.

فعالیت های مؤسسه مرآت امین به وسیله پروژه های سفارشی بوده است

چهارمین نخبه ای که به سخنرانی پرداخت حجت الاسلام مهریزی مدیر بنیاد بین المللی مطالعات راهبردی، آینده پژوهی و تمدنی امین بود، گفت: ما در این بنیاد به دنبال شناسایی و رفع کمبودهای نظری در راستای تحقق تمدن نوین اسلامی هستیم؛ به دنبال تحقق الگوی اندیشکده بومی اسلامی می باشیم.

وی افزود: ارتقای نگاه تمدنی و راهبردی در میان نخبگان و ارائه خدمات مرتبط با مباحث راهبردی و تمدنی به حاکمیت از اهداف بنیاد بین المللی مطالعات راهبردی، آینده پژوهی و تمدنی امین بوده است.

حجت الاسلام مهریزی خاطرنشان کرد: انجام طرح پژوهش راهبردی «زنان در عراق؛ وضعیت سنجی فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی زنان در عراق» یکی از فعالیت های انجام شده از سوی بنیاد است.

وی تعداد مقالات ترجمه شده از سوی این بنیاد را ۱۰۱ مقاله در قالب ۱۲۰۰ صفحه اعلام کرد و گفت: ما از مرحله ایده پردازی، توصیف و تحلیل، به دنبال رسیدن به مرحله تجویز و حل مسئله هستیم.

روحانیت در ایران مورد توجه اندیشکده های غربی است

مدیر بنیاد بین المللی مطالعات راهبردی، آینده پژوهی و تمدنی امین، تصریح کرد: حجم قابل توجهی از مقالات اندیشکده های غربی به مسئله «حوزه و روحانیت در ایران» اختصاص پیدا کرده است.

وی در پایان با اشاره به راه اندازی دو سایت از سوی بنیاد بین المللی مطالعات راهبردی، آینده پژوهی و تمدنی امین افزود: ایجاد دبیرخانه حمایت از طرح های پژوهشی در معاونت پژوهش حوزه امری بسیار مبارک بوده که لازم است فعالیت های آن به فضای ایده پردازی نیز سرایت نماید.

باید گروه های مسأله محور تشکیل و اداره شوند

نفر آخر از میان نخبگان نیز حجت الاسلام علی محمدی رئیس مؤسسه معنا بود که گفت: یکی از مسائل تحولی که در حوزه باید به وقوع بپیوندد پرداختن به تمهیداتی برای به ثمر رسیدن تلاش های علمی نخبگان و اساتید است.

وی افزود: ما نیاز به یک الگو از نظر تا عمل داریم؛ در این الگو باید فرآیند حل مسئله از وادی نظر تا وادی اجرا و عمل ریل گذاری شود.

حجت الاسلام علی محمدی خاطرنشان کرد: در مسئله پژوهش اگر می خواهیم تلاش های علمی به عینیت در سطح جامعه برسند، باید در مرحله اولیه بر اساس تحلیل دقیق و کلی از جامعه اسلامی طراحی شوند.

وی چرخش تحول آفرین در عرصه آموزش حوزه را از لوازم حل مسائل روز جامعه اسلامی دانست و گفت: برای این موضوع باید ایده و سیاست آموزشی را به سمت تربیت تیم های مسئله محور و جامع بچرخانیم.

رئیس مؤسسه معنا تصریح کرد: متأسفانه هنوز سازوکار مناسبی در چگونگی مواجهه با گروه های خودجوش نخبگانی و حمایت از آن ها در حوزه های علمیه نداریم.

وی با تأکید بر اهمیت به رسمیت شناختن جریان اصلی حوزه افزود: تحول در حوزه های علمیه از جوانان نخبه و کاردان آن شروع می شود؛ نباید توقع داشته باشیم این تحول و چرخش از سوی بزرگان باشد.

بخش آخر و پرحجم برنامه نیز صحبت های آیت الله اعرافی مدیر حوزه های علمیه بود؛ وی با تشکر از زحمات دست اندرکاران جلسه گفت: فهم برخی معارف دعای 45 صحیفه سجادیه برای ما شدنی نیست و خطاب حضرت به ماه رمضان و نثار کردن درود ها قابل فهم نیست؛ اوصافی که حضرت سجاد برای ماه مبارک ذکر کرده و سوز و گدازی که از خود نشان می دهد زنجیره ای از مفاهیم معنوی و جذاب را با خود همراه دارد.

وی با گرامیداشت روز جهانی قدس به عنوان نمادی از مقاومت و جهاد اسلامی گفت: امیدواریم فردا شاهد یک حضور چشمگیر الهی و معنوی باشیم.

جرأت و جسارت به همراه فروتنی در نخبه باید وجود داشته باشد

عضو شورای عالی حوزه های علمیه گفت: نخبگی، فرزانگی و ممتاز بودن هم یک افتخار بزرگ است و هم یک رسالتی بزرگ و مسؤولیتی عظیم بوده که به همین دلایل اگر خطا و کجروی در کار نخبگان و برجستگان باشد عقاب و پیامد های منفی آن نیز مضاعف است؛ فرزانگی و برجستگی نعمتی است که اگر بخواهد حق و شکر آن گذارده شود باید اخلاق فرزانگی و نخبگی را آموخت و رعایت کرد.

وی عنوان کرد: نظام تفکر اسلام در باب فرزانگی فصل مهمی است که باید به آن توجه کرد زیرا اگر کسی بخواهد به رسالت امتیازاتی که خداوند داده عمل کند لازم است جرأت، جسارت نقد، پیشگامی داشته باشد و همچنین فروتنی و تواضع را حفظ کند. طلبه فرزانه زمانی نخبه است که این منظومه را باهم جمع کند و در کنار این دو منظومه فعال و پویا و پرکار و جهادی باشد؛ این سه ضلع پیشگامی از یک سو و مهربانی از سویی دیگر جمع شوند، انسان بر پایه اخلاص استوار می شود.

نخبگان حوزوی باید آینده بشریت و انقلاب را تحت تأثیر قرار دهند

آیت الله اعرافی با بیان اینکه فرزانگی را باید با طیفی از تعاریفی که در تعریف فلسفی کلامی و نظام فقهی حقوقی دارد، شناخت و در عمل هم به آن توجه کرد، تصریح کرد: همه کسانی که در رأس امور قرار دارند وظیفه ریل گذاری و همگامی را دارند و حمایت هایی نیز باید داشته باشند؛ این جامعه ممتاز باید آینده حوزه، جامعه، نظام، انقلاب و بشریت را تحت تأثیر اندیشه، دانش و شخصیت خود قرار دهد.

وی عنوان کرد: همه برنامه های حمایتی و برنامه ریزی ها زمینه ساز است و آنچه که رقم می خورد به دست یک گروه و مجموعه ای است که باید صاحب تصمیم باشد و آن ها هستند آینده را رقم می زنند؛ ممکن است این معدات کار خود را به درستی عمل کنند یا نیم بند به کار خود بپردازند اما اگر نخبگان، طراحان و مبتکران از ظرفیت لازم برخوردار باشند همه خلل ها جبران می شود.

تلاش داریم نگاه امامین انقلاب در اسناد و رویکردها دیده شود

مدیر حوزه های علمیه با اشاره به نظام مدیریتی حوزه با همه کاستی ها و ضعف هایی که دارد، گفت: برخی از راهبرد های کلان را هدفگیری کرده ایم و در مقام عمل هم تلاش داریم در جهت این راهبرد ها حرکت کنیم؛ گمان می کنیم گام های در این عرصه برداشته ایم و اول از آن رویکرد نظام مند و راهبردی به تطورات حوزه، طرح ها و آینده حوزه داریم.

وی ادامه داد: تلاش دوستان ما بر این است با الهام از اندیشه انقلاب اسلامی و امامین انقلاب رویکرد ما جامع، متوازن نظام مند و دارای قواعد علمی و تعریف شده باشد؛ تصور ما این است بخشی از این رویکرد ها در مجموعه ای از نظامات و اسنادی که تولید شده است وجود دارد.

عضو شورای عالی حوزه با اشاره به رویکرد جامع به سنت و پاسداری از سنت حوزه علمیه گفت: تأکید و پافشاری بر میراث باقی مانده حوزه که بسیار گران بها است به همراه نترسیدن از نوآوری برای انجام مسؤولیت هایی که بر دوش حوزه است، در نظر ما است؛ همچنین حضور روحانیت و نهاد دین در کارویژه های روحانیت دسته بندی شده و پاسخ گویی به توقعات در نظر است و جزء پایه های شروع کار ما است.

به دنبال حفظ ذخائر حوزه هستیم

آیت الله اعرافی با بیان اینکه حدود 200 کارکرد برای نهاد حوزه شناسایی شده گفت: طرح های ما مبتنی بر پاسخ گویی مناسب به این کارکردها است؛ اصل پنجمی که در نظر داریم مردمی و انقلابی بودن حوزه است که انقلاب به ما نشان داده است این دو اصلی بسیار مهم است؛ حوزه ای که دارای خروجی باشد نیز اصل ششم ما است.

وی با اشاره به تلاش برای حفظ ذخائر حوزه در درون این نهاد به عنوان اصل هفتمی که مدیریت حوزه برای خود در نظر گرفته است، گفت: اصل دیگر رویکرد جهانی و بین المللی است و پس از آن همکاری ستاد و مدیریت حوزه با سایر نهادها است؛ اعتماد بر میدان، نیروهای در میدان، بدنه حوزه و قشرهای پیشگامی که کمتر دچار حواشی و امور دست و پا گیر هستند برای ما اصل است و همه اصولی که ذکر شد در برنامه ریزی های ما در نظر گرفته شده است.

برنامه های ویژه برای زیرساخت های حوزه داریم

عضو شورای نگهبان گفت: باید حوزه به‌روز، انقلابی و پاسخگو در صحنه باشد و همچنین بتواند در زیرساخت نظامات پاسخ سنجیده و درست داشته باشد و در نهایت حضور و نفوذ در قلمرو وظایفش داشته باشد؛ در طراحی اسناد، در برنامه 5 ساله و در میان هزار برنامه که 100 عدد آن تحولی است بخشی از برنامه ها معطوف به زیرساخت های حوزه جامع، پاسخگو و فراگیر است.

وی با ذکر نمونه هایی در برنامه ریزی در خصوص زیرساخت ها گفت: درختواره حوزه که ممکن است خلأ داشته باشد اما شاهراهی است که تحقیقات ما باید بر بستر آن سوار شود؛ اگر حس می کنید قلمرو دانشی که باید فربه ساخت را در این درختواره نیست تذکر دهید که اصلاح شود اما این شاهراهی است که با تجربه 40 ساله در حوزه با همراهی هزار استاد در درون حوزه انجام گرفته است و ستاد حوزه فقط خادمی کرده است.

درختواره رشته های تخصصی، غنای علمی حوزه را بالا می برد

عضو شورای عالی حوزه های علمیه با اشاره به درختواره رشته های حوزوی گفت: وقتی می توانیم به مجلس، مجمع تشخیص و نظامات فکری و تقنینی در دانشگاه جواب بدهیم که همه حرف های ما در رشته های علمی ذخیره سازی شود و غنای علمی حوزه را بالا ببرد.

وی ادامه داد: نمونه دیگری که در زیرساخت ها می توان ذکر کرد تنوع حضور مباحث در درس های خارج حوزه است که نمی توان آن ها را کم شمرد؛ ظرفیت سنتی حوزوی را باید با همان شکل حفظ کنیم و دامنه را برای حضورش در قلمرو جدید فراهم کنیم که یکی از آن ها دفتر فقه معاصر است؛ این دفتر مأموریت دارد به آزادی و سنت های حاکم به نظام درس های خارج و پرورش دهنده آدم های ارزشمند دست نزند و ظرفیت کارشناسی را در محضر این کرسی ها ببرد.

کاش خارج کلام را تدریس می کردم

استاد درس خارج حوزه علمیه با بیان اینکه از اصول اساسی ما نقدپذیری است گفت: در خبرگزاری حوزه پویش «اگر جای مدیر حوزه بودید» ایجاد شد و همه نظرات 10هزار نفری که وارد گفت و گو شدند دسته بندی و خوانده شد و نظرات تندی که وجود داشت برای مدیر تکان دهنده است و باید در نظر داشته باشد و من از نقد استقبال می کنم.

وی عنوان کرد: درس های اجتهادی در غیر از رشته فقه و اصول مثال سومی برای گام های تحولی ما است که قدم کوچکی است اما حتما تلاش داریم اجتهاد عمیق حوزوی در فلسفه های مضاف همراه شود؛ زمانی فکر می کردم همانگونه که 20 سال فقه تربیت را گفتم، باید درس خارج کلام را شروع می کردم و آن را نیز 20 سال تدریس می کردم.

عملیات های تحولی آغاز شده است

مدیر حوزه های علمیه کشور با بیان اینکه لازم است سنت تدریس اجتهادی متناسب با رشته های مختلف به کار گرفته شود، گفت: طرح آمایش را از نو بازخوانی کردیم که نسخه نهایی پس از چهار سال به زودی به شورای عالی ارائه خواهد شد که نشان می دهد چه اقداماتی برای فعال شدن حوزه در تربیت نیرو و تولید علم و فکر انجام بگیرد. این طرح در قلمروهای نهادی و کارکردی در نظر گرفته شده و ساعت ها وقت برای تشریح آن لازم است.

وی با اشاره به طرح آمایش حوزه به عنوان نخ تسبیح جهت دهنده به امور حوزه های علمیه گفت: مجموعه برنامه های مشترکی که با دستگاه ها مانند آموزش و پرورش داشته ایم که به نتایجی رسیده است؛ هر موردی که تا اینجا ذکر شد عملیات آن آغاز شده است و امیدواریم با سرعت بیشتر پیش برود. ستاد های راهبری آماده شده اند و فعال هستند و همچنین در ستاد حوادث سعی کردیم پشتوانه همه گروه های فعال باشیم.

پشتیبانی طرح های نخبگانی با همکاری مرکز خدمات

آیت الله اعرافی با اشاره به راه اندازی دبیرخانه گروه های جهادی حوزه برای فراهم کردن زمینه فعالیت گروه های جهادی، گفت: صنایع فرهنگی و مرکز رشد نیز در آغاز راه بوده که می تواند تحولات مهمی رقم بزند؛ سعی داریم طرح های نخبگانی را با همکاری مرکز خدمات و خیرین پشتیبانی کنیم.

وی اظهار داشت: پیشنهاد داده شد که مدیر حوزه با نهادهای بین المللی ارتباط برقرار کرده و گفت و گو کند که خبرهای مهمی در این زمینه شنیده خواهد شد و ارتباطی با دستگاه کاتولیک برقرار خواهد شد که خبرهایش به زودی منتشر خواهد شد؛ در دوران کرونا 100 نامه فرستادیم که جواب هایش دوجلد کتاب شده است؛ اندیشه تاب آوری اسلامی و نگرش اسلامی در حوادث را عرضه کردیم و از دفتر رهبری تلفن داشتیم که این کار را تشویق کردند.

حضور حوزه در الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت امر مهمی بود

عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی با اشاره به حضور حوزه در اسناد و طرح های کلان کشور گفت: افرادی از حوزه علمیه در طرح الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت تأثیرگذار بودند که کار مهم و جدیدی بود که حوزه در آن حرفی برای ارائه داشت و مهم این بود که کار بزرگی رقم خورد؛ در سند 2030 آقای زمانی کارهای خوبی انجام دادند و تأثیراتی داشت.

وی با اشاره به انتقادات به مدیر حوزه که کارهای زیادی به عهده دارد، گفت: یکی از اعضای شورای عالی انقلاب فرهنگی باید مدیر حوزه باشد که اگر من هم حضور نداشتم باید خود حوزویان مطالبه می کردند زیرا حتی قبل از آغاز مدیریت، نماینده فکر حوزه در شورا بودم؛ عقیده ام این است فعالیت های حوزویان باید در قوانین و اسناد نظام ظهور و بروز پیدا کند.

متأسفانه برخی دوستان حزب الهی دور خود را می بینند و از توده نسبتا بی خبرند

آیت الله اعرافی تأکید کرد: نخبگان ما باید به آفاق بلندی بیاندیشند که این بلند اندیشی آن ها را از استحکام زیرساخت های علمی غافل نکند؛ آینده به چهره ها و گروه هایی که الگوی جامع هستند نیاز دارد و این را نخبگان باید رقم بزنند؛ با توجه به گسترش حوزه های دانشی به سختی می توان آدم های جامع را داست بلکه باید به تخصص ها احترام بگذاریم اما به افراد طراز و سلسله جنبان هم احتیاج داریم.

وی با بیان اینکه خروجی کار ما باید در جامعه، محیط و فرهنگ دیده شود، عنوان کرد: دوستان حزب الهی دور خود را می بینند اما همیشه باید بدانیم فراتر از خواص و گروه های پیشگام انقلابی، توده هایی وسیع از قشر خاکستری را هم باید دید که بدون دیدن این ها کاری پیش نمی رود؛ باید در بین متن جامعه کار فکری و فرهنگی انجام دهیم و آثارش را همانجا ببینیم؛ بدون این امر به شکل گلخانه ای در می آییم که در یک محدوده پیرامونی همه کارمان درست است.

آسیب های جامعه اطراف ناشی از ندیدن توده ها است

آیت الله اعرافی ادامه داد: در آنچه که در قم می گذرد 100هزار روحانی نقش دارند که شامل خوبی ها و آسیب ها است؛ برخی از آسیب ها به این دلیل است که همه به دایره درون حوزه می پردازیم و بیرون را نمی بینیم اما باید در کلان فرهنگ عمومی مترقی داشته باشیم؛ حوزه باید بیرون از خود را ببیند و نقش آفرین باشد مانند گروه های جهادی که در کرونا و سیل معجزه آفریدند و نقش آفرین شدند.

وی اظهار داشت: فرد ممتاز را کسی می دانیم که فراتر از سطوح متعارف است و برای اعتلای این نهال مواردی مد نظر است که ابتدایی ترین آن تأمین حداقلی معیشت است به اندازه ای که طلبه نخبه در حوزه بماند و باور بشود؛ در شورای معاونان برای حمایت طلبه مبلغ، استاد و محقق عددی تعیین شده است که باز هم زیر خط فقر است زیرا منابع و اعتبارات دست حوزه نیست اما تلاش کردیم این اعداد تعریف شود.

طرح هدفمندی با قوت ادامه پیدا می کند

آیت الله اعرافی گفت: ستاد مدیریت حوزه تلاش کرده است از طریق دفتر رهبری، دفاتر مراجع و مرکز وقف حوزه شاخص ها را معین کند و طرح هدفمندی خدمات را کلید بزند؛ تلاش شده است غیر از شهریه پایه و خدمات عمومی به چهار گروه: طلبه محصل در طول 18 سال تحصیل، اساتید، مبلغان و فعالان و پژوهشگران مبالغی ارائه شود که توضیحات مفصلی دارد.

وی با بیان اینکه طرح ها و تحقیقات نخبگانی را برای پشتیبانی از نخبگان تعریف کرده ایم اظهار داشت: چندین میلیارد اعتبار با صدها پروژه به صورت جهادی در حوزه انجام گرفته و هیچ نیرویی در ستاد نیافزودیم بلکه در مواردی نیروهایی نیز کم شده است به طوری کار که برخی ستادها با یک نفر نیرو و دبیرخانه انجام می شود.

باید کانون های نخبگانی را به سمت ظرفیت ها حرکت دهیم

آیت الله اعرافی با تأکید بر نبود محدودیت در پیشتیبانی از طرح های مورد نیاز نظام گفت: محدودیت ما شاخص های تحقیق و مطالعه است؛ امسال از تولید محتوای مجازی رونمایی می کنیم و همه افرادی که می توانند تولید انجام دهند وارد این میدان شوند که در مرکز رسانه و معاونت تبلیغ دنبال می شود؛ اعتباراتی نیز برای مرکز رشد حوزه در نظر گرفته شده است که نخبگان باید نسبت به آن اقدام کنند.

وی ادامه داد: در فلسفه های علوم انسانی باید اموری را سامان می دهیم و کانون های پژوهشی را نیز تشکیل دهیم که باید نخبگان در آن ورود کنند؛ به دفتر و مرکز نخبگان حوزه توصیه می کنم ده ها ظرفیت وجود دارد که باید کانون های نخبگانی را به آن سمت حرکت دهید؛ نماینده از حوزه در بخش تصمیم گیر بودجه ریزی فرهنگی عضو شد و چند ظرفیت برای ارتقای فعالیت های نهاد نخبگان ایجاد شد.

مرکز خدمات به شاخص های نخبگی حوزه تن دهد

عضو شورای عالی حوزه های علمیه با تأکید بر شناخت ظرفیت های حوزه توسط دفتر و مرکز نخبگان حوزه گفت: شاخص هایی را بر اساس طرح های خود می آوریم و توقع داریم در هدفمندی مرکز خدمات ضریب بگیرد و همچنین مرکز خدمات باید تن دهد به این شاخص هایی که در حوزه متکفل دارد؛ اگر این شاخص ها را در طرح های خود بگنجانید، نهادهای پژوهش، آموزش، تبلیغ و بین الملل ما یار شما است.

وی ادامه داد: به مرکز خدمات توصیه می کنم در خصوص نخبگان کار مستقلی انجام ندهند که کار خود را سنگین کنند بلکه همه ریل ها در حوزه گذاشته می شود و تعامل صورت می گیرد؛ خروجی کارها باید مهر حوزه بخورد و تعاملاتی صورت بگیرد؛ حدود صد شاخص با عدد و رقم در نظر گرفته شده که مرکز خدمات می تواند در طرح هدفمندی خود به آن ها ضریب بدهد.

کمک هزینه هدفمند به ۹ هزار استاد واریز شده است

آیت الله اعرافی با بیان اینکه بزودی در طرح امین و طرح هجرت انقلابی رخ خواهد داد، گفت: برنامه های ما با دفتر رهبر معظم انقلاب بر روی این 100 شاخص در حال انجام است و 56 شاخص در خصوص استاد در نظر گرفته شد که برای 9هزار استاد شهریه ای تحت عنوان خدمات هدفمند شروع شده است؛ برای طلاب محصل 40 شاخص در نظر گرفته شده است که بعضی از آن ها توسط دفتر رهبری پذیرفته شده است.

وی تأکید کرد: برای مثال مؤسسه ای که در بحث سبک زندگی کار مستقل انجام می داد که با ورود معاونت آموزش و حمایت های صورت گرفته تدریس سطح سه و چهار این مرکز در بحث سبک بر اساس اندیشه رهبری در حال انجام است؛ ده ها مورد اینچنینی در خصوص مؤسسات آموزشی رخ داده است و به زودی برای مؤسسات فرهنگی و تبلیغی سامانه های قوی تری پیش بینی خواهد شد.

نهادهای حوزوی به طرح هدفمندی غنا ببخشند

آیت الله اعرافی با خطاب قرار دادن نهادهای آموزش، پژوهش، تربیت، تبلیغ، بین الملل و امور نخبگان گفت: کنار هم بنشینید و هرچه بیشتر به طرح هدفمندی غنا ببخشید و همچنین با امور طلاب و مرکز خدمات بنشینید که راه بی پایانی جلوی روی شما هست و برای تعامل نهایی هماهنگی لازم است؛ دفتر فقه معاصر و دفتر تدوین متون در ستاد حوزه وجود دارند که باید پیوست نخبگانی برای امور خود تعریف کنند.

وی عنوان کرد: مباحث درسی معطوف به انقلاب و رشته های مربوط به آن پیش بینی شده است که اگر کم است برای ما بفرستید؛ نزدیک چهل طرح مدرسه نمونه در بانک ایده های دفتر برنامه ریزی نوشته شده و باید تنوع مدارس نمونه را بپذیریم؛ 500 مدرسه با حدود 90 شاخص بررسی شده و رتبه بندی شده است که به سمت مراکز تخصصی، اساتید و پژوهشگران هم خواهد آمد.

مدیر حوزه های علمیه کشور در پایان با اشاره به یکصدمین سالگشت احیای حوزه قم گفت: گرامیداشت یک قرن خدمت حوزه شروع شده است و دبیرخانه دارد که نخبگان می توانند در تولید مقاله، ایده و بازشناسی حوزه همکاری کنند؛ در باب هوش مصنوعی اقداماتی انجام شده است که دوستان نخبه باید اطلاع پیدا کرده و همکاری کنند.

علی نژاد