دانش‌ها و مهارت‌های مورد نیاز اجتهاد دینی از منظر رهبر معظم انقلاب

به گزارش خبرنگار گروه سیره امامین انقلاب خبرگزاری رسا، حجت‌الاسلام احمد حسین شریفی، رئیس دانشگاه قم، در همایش ملی "منظومه فکری آیت‌الله خامنه‌ای" که در دانشگاه قم برگزار شد، ضمن تأکید بر اهمیت اندیشه فقهی رهبر معظم انقلاب، بیان کرد: این‌گونه همایش‌ها می‌تواند زمینه‌ای برای شناخت دقیق‌تر ابعاد فکری رهبر معظم انقلاب فراهم کند، حجاب معاصرت باعث شده شناخت عمیق‌تری از اندیشه‌های ایشان حاصل نشود.

رئیس دانشگاه قم به موضوع "دانش‌ها و مهارت‌های مورد نیاز اجتهاد دینی" از دیدگاه رهبر معظم انقلاب اشاره کرد و گفت: مجتهدان اسلامی به اتفاق معتقد هستند که علوم و دانش‌های مورد نیاز برای اجتهاد باید به دقت مورد بررسی قرار گیرد، تحولی که در تاریخ علم شیعی به‌ویژه با تحلیل این مفاهیم رخ داده، قابل مشاهده است، امام خمینی (ره) نگاهی تازه به فقاهت و علوم ضروری برای فقیه داشتند و رهبر معظم انقلاب در همان چارچوب فکری، به شکلی عمیق‌تر، جدی‌تر و گسترده‌تر دیدگاه‌های خود را مطرح کرده‌اند، هرچند که امام خمینی (ره) نیز تحولات بنیادینی در تاریخ فقه ایجاد کردند.

حجت‌الاسلام شریفی با اشاره به اینکه رهبر معظم انقلاب از شرط لازم فقاهت به آگاهی و شناخت دقیق منابع دینی یاد می‌کنند، گفت: همچنین بر تسلط بر علومی که برای دستیابی به این منابع اصلی اسلامی ضروری است، تأکید دارند، اما در حوزه دیگری که نظرها درباره آن متفاوت است، ایشان آشنایی با منطق و فلسفه را نیز اساسی می‌دانند و بر ضرورت همراهی منطق با نوآوری تأکید دارند، ایشان اجتهاد را بدون این آگاهی‌ها ناقص ارزیابی می‌کنند.

وی افزود: از دیگر نکاتی که به نظر رهبر معظم انقلاب برای اجتهاد اساسی است، شناخت تاریخ اسلام، به‌ویژه صدر اسلام و نیز آشنایی با جریان‌های فکری جهانی و اندیشه‌های نوین در حوزه دین و مذهب است.

رئیس دانشگاه قم با اشاره به اینکه رهبر معظم انقلاب تأکید ویژه‌ای بر درک علوم انسانی و دانش‌های مدرن دارند و یکی از وظایف اصلی حوزه‌های علمیه را تحول‌آفرینی در علوم انسانی می‌دانند، گفت: این نگاه به‌صورت جدی بر لزوم ارتباط میان دانش سنتی فقهی و علوم نوین تأکید دارد تا کاربردی‌تر و پاسخگوتر به نیازهای عصر حاضر باشد.

حجت‌الاسلام شریفی، با بیان اینکه رهبر معظم انقلاب اجتهاد سنتی را پایه و اساس لازم برای فهم عمیق دین می‌دانند و معتقدند تحولاتی که در چارچوب اصول اجتهاد سنتی نباشند، محکوم به شکست خواهند بود، گفت: اجتهاد سنتی به معنای اتصال فروع به اصول و گسترش این اصول و مبانی است و از دیدگاه ایشان، ضروری است روش‌های علمی و پژوهشی متناسب با نیازها و شرایط دنیای امروز فراگرفته شوند تا بتوان با شناخت واقعیات جامعه، دین را به‌درستی به‌کار بست.

رئیس دانشگاه قم  با بیان اینکه رهبر معظم انقلاب بر اهمیت درک دقیق مسائل و نیازهای جامعه تاکید دارند، اظهار کرد: امری که امام خمینی (ره) نیز آن را با عنوان توجه به شرایط زمان و مکان بیان کرده‌اند، ایشان موضوع‌شناسی را یکی از وظایف کلیدی فقیه دانسته و آن را شرطی برای استنباط احکام شرعی معرفی می‌کنند، بدون شناخت دقیق موضوع، دستیابی به نظریه‌ای قابل‌اتکا در فقه اسلامی دشوار خواهد بود.

حجت‌الاسلام شریفی با اشاره به اینکه رهبر معظم انقلاب به ویژگی‌های شخصیتی مجتهدان و نظریه‌پردازان دینی توجه ویژه‌ای دارند و بصیرت، شجاعت، آزاداندیشی، خلاقیت و دشمن‌شناسی را از شروط اساسی یک فقیه نوآور می‌دانند، گفت: این ویژگی‌ها نه‌تنها موجب تقویت قوه اجتهاد می‌شوند، بلکه امکان شناخت بهتر احکام خداوند را فراهم می‌آورند.