غدیر خم، سند امامت یا بیان فضائل

به گزارش خبرگزاری رسا در آذربایجان شرقی، حجت‌الاسلام هاشم رضوی، مدیر مرکز تخصصی علامه امینی(ره) شهرستان تبریز، در گفت‌وگویی به بررسی دلایل اختلاف نظر میان شیعه و سنی در تفسیر واقعه غدیر خم پرداخت و ابعاد مختلف این رویداد تاریخی را تحلیل کرد.

وی با اشاره به اهمیت واقعه غدیر خم در تاریخ اسلام، اظهار داشت: این رویداد از جمله وقایع اختلاف‌برانگیز میان شیعه و سنی است که هر یک با استناد به مستندات خود، تفسیر متفاوتی از آن ارائه می‌دهند.

حجت‌الاسلام رضوی با بیان دیدگاه شیعه در این باره گفت: شیعیان معتقدند پیامبر اکرم(ص) با عبارت مَن کُنتُ مَولاهُ فَهذا عَلِیٌّ مَولاهُ ، به روشنی امام علی(ع) را به جانشینی خود منصوب کردند و این حدیث همراه با نزول آیه الْیَوْمَ أَکْمَلْتُ لَکُمْ دِینَکُمْ... (مائده:۳)، دلیلی محکم بر نصب امامت و ولایت حضرت علی(ع) است.

وی در ادامه به دیدگاه اهل سنت اشاره کرد و افزود: بسیاری از علمای اهل سنت این حدیث را نشانه فضیلت امام علی(ع) می‌دانند، نه نصب خلافت بلافصل، و معتقدند پیامبر(ص) در این رویداد تنها بر محبت و دوستی ایشان تأکید کرده‌اند.

مدیر مرکز تخصصی علامه امینی(ره) در تبریز به اختلاف نظر در تفسیر واژه «مولا» پرداخت و تصریح کرد: شیعیان با استناد به سیاق کلام و شواهد تاریخی، این واژه را به معنای «اولی بالتصرف» و «رهبر» می‌دانند، در حالی که برخی از اهل سنت آن را به مفهوم دوست و یاور تفسیر می‌کنند.

حجت‌الاسلام رضوی با اشاره به آیه الْیَوْمَ أَکْمَلْتُ لَکُمْ دِینَکُمْ... ، خاطرنشان کرد: شیعه معتقد است این آیه پس از واقعه غدیر نازل شده و نشانه تکمیل دین با اعلام امامت حضرت علی(ع) است، اما اهل سنت معمولاً آن را مرتبط با روز عرفه و اتمام احکام شرعی می‌دانند.

وی با بیان تفاوت روایت‌های شیعه و سنی از این رویداد، گفت: منابع شیعی با جزئیات کامل، غدیر خم را رویدادی بزرگ با حضور هزاران صحابی توصیف می‌کنند که در آن پیامبر(ص) به صراحت مسئله رهبری را مطرح کردند، اما برخی منابع اهل سنت با اختصار بیشتری به آن پرداخته و بیشتر بر جنبه‌های اخلاقی و فضائل امام علی(ع) تمرکز دارند.

حجت‌الاسلام رضوی در پایان به تأثیر اختلافات تاریخی پس از رحلت پیامبر(ص) اشاره کرد و افزود: شیعیان معتقدند کنار گذاشتن امام علی(ع) از خلافت، خلاف دستور غدیر بود، اما اهل سنت انتخاب خلیفه را مبتنی بر شورا و مصلحت‌اندیشی می‌دانند.

وی در پایان با تأکید بر اینکه اختلاف نظر شیعه و سنی در تفسیر غدیر خم ریشه در تفاوت‌های تفسیری، تاریخی و کلامی دارد، خاطرنشان کرد: این واقعه از نظر شیعه سند محکمی بر امامت بلافصل امام علی(ع) است، در حالی که نزد بسیاری از اهل سنت، بیشتر بیانگر فضائل ایشان است. این تفاوت‌ها در طول تاریخ به شکل‌گیری دو دیدگاه متمایز در مسئله خلافت و امامت انجامیده است.