مدرسه تابستانی دارالعلم با سخنرانی آیت الله سبحانی و با راهبرد تمدن سازی آغاز به کار کرد

به گزارش خبرگزاری در خراسان رضوی، سومین مدرسه تابستانی «دارالعلم» صبح امروز با سخنرانی آیت الله سبحانی در مدرسه علمیه میرزا جعفر حرم رضوی آغاز با کار کرد.

در این دوره آموزشی برنامه های متنوعی تدارک دیده شده و کارگاه های مقاله نویسی، نویسندگی و ابزارهای هوش مصنوعی نیز آموزش داده می شود.

حجت‌الاسلام والمسلمین علی خیاط، مدیر حوزه علمیه خراسان، در آیین افتتاحیه سومین مدرسه تابستانی «دارالعلم» که در مدرسه علمیه میرزا جعفر حرم مطهر رضوی برگزار شد، با گرامیداشت یاد شهدای والامقام جنگ دوازده روزه تحمیلی، تصریح کرد: باید یاد همه شهیدانی که جان خود را در راه حفاظت از این مرز و بوم تقدیم کردند، از دانشمندان هسته‌ای تا سرداران و آحاد ملت ایران، همواره زنده نگه داشته شود.

وی با اشاره به اینکه شهادت این عزیزان در این ایام افتخاری بزرگ برای کشور رقم زده است، بیان داشت: جنگ دوازده روزه دارای درس‌ها و برکات متعددی بود که باید ابعاد مختلف آن را مورد توجه و تحلیل قرار داد و در فرصت‌های مناسب، بررسی همه‌جانبه‌ای در این خصوص صورت بگیرد.

مدیر حوزه علمیه خراسان با استناد به حدیثی از امام سجاد(علیه‌السلام) که فرمودند: «لَوْ یَعْلَمُ اَلنَّاسُ مَا فِی طَلَبِ اَلْعِلْمِ لَطَلَبُوهُ وَ لَوْ بِسَفْکِ اَلْمُهَجِ وَ خَوْضِ اَللُّجَجِ»، گفت: این حدیث تأکید دارد که ارزش دانش‌اندوزی چنان والاست که انسان باید آماده تحمل سختی‌ها و مشکلات فراوان در این مسیر باشد تا بتواند ارزش‌های علمی و معنوی را کسب نماید.

وی با بیان اینکه یکی از ابعاد مهم جنگ دوازده روزه، همان عظمت علمی بود که در دل این واقعه نیز خود را آشکار کرد، اظهار داشت: دشمن دستاوردهای علمی کشور را هدف گرفت و شخصیت‌های علمی که افتخاراتی عظیم آفریدند را نشانه گرفت. این ارزش آفرینی‌ها موجب شد در مدت کوتاهی، جمهوری اسلامی ایران در عرصه بین‌الملل جایگاه ویژه‌ای به دست آورد، لذا بررسی ابعاد این جنگ و تاثیر آن بر دستاوردهای نظام، نیازمند فرصت‌های مناسب و تحلیل جامع است.

رویکردهای تحولی مدرسه تابستانی دارالعلم

حجت‌الاسلام والمسلمین خیاط با اشاره به اینکه روبداد دارالعلم در سومین دوره خود قرار دارد، بیان داشت: این اتفاق مبارک و علمی در حوزه کهن و ریشه‌دار خراسان برپا شده و هر دو جنبه تاریخی و آینده‌نگرانه را در بر می‌گیرد. میراث علمی حوزه اقتضا دارد طراحی‌هایی متناسب با نیاز نسل امروز و فردا انجام شود.

عضو شورای عالی حوزه علمیه خراسان افزود: تجربه موفق برگزاری دو دوره گذشته دارالعلم و نتایج نظرسنجی‌ها و مشورت با اهل فن، موجب شد تا تغییرات و ارتقاهایی در برنامه‌های امسال صورت گیرد و امسال دارالعلم در قالب پنج مدرسه دانشی برنامه‌ریزی شده است.

وی با بیان اینکه این پنج مدرسه دانشی برای پوشش سلیقه‌ها و نیازهای متنوع حوزه‌های علمیه طراحی شده است، اظهار داشت: حوزه‌های فقه و اصول، علوم عقلی، منطق و روش‌شناسی، ادبیات و زبان‌شناسی و علوم قرآنی و حدیث، محور اصلی برنامه‌های تابستانی امسال هستند.

حجت‌الاسلام والمسلمین خیاط با تاکید بر اینکه شرکت‌کنندگان از این ساختار استقبال خوبی داشته‌اند، گفت: برنامه‌ریزی مدارس با توجه به ظرفیت‌ها و گرایش‌های گوناگون صورت گرفته و از سال گذشته نیز بعد بین‌المللی با راه‌اندازی مدرسه بین‌الملل افزوده شده است که امسال بنا به شرایط، اجرا نشد و امید می‌رود در سالهای آینده پررنگ‌تر دنبال شود.

شاخص‌های محتوایی و راهبردهای آموزشی مدارس دارالعلم

مدیر حوزه علمیه خراسان با تصریح بر اهمیت راهبردهای محتوایی دارالعلم، اظهار داشت: نخستین اصل طراحی این رویداد، هماهنگی با تعطیلات تابستانی حوزه‌های علمیه و پرهیز از تکرار مباحث متعارف و متداول دروس رسمی مدارس است تا طلاب بتوانند با موضوعات نو و مورد نیاز مهارتی روبرو شوند.

وی با بیان اینکه مطالب و مباحث ارائه شده عمدتاً در برنامه‌های رسمی حوزه‌ها عرضه نمی‌شود اما برای توانمندسازی طلاب ضروری است، گفت: تلاش بر این است که برنامه‌ها با نگاهی هدفمند به حوزه‌های مغفول و ظرفیت‌های تقویت علمی و مهارتی طلاب توجه کند.

حجت‌الاسلام والمسلمین خیاط با اشاره به اینکه هر پنج مدرسه دانشی دارالعلم جنبه تخصصی دارد، افزود: سعی شده محتوای ارائه شده برای تمامی علاقه‌مندان هر رشته قابل بهره‌برداری باشد تا جنبه کاربردی خود را حفظ نماید.

مدیر حوزه علمیه خراسان در ادامه سخنان خود، با تأکید بر اهمیت بهره‌مندی عمومی از برنامه‌های علمی و آموزشی حوزه، اظهار داشت: برنامه‌هایی که در حوزه اجرا می‌شود با هدف بهره‌مندی همه اقشار طراحی شده و گاهی حتی شکل گفت‌وگو و مناظره به خود می‌گیرد. تجربه گذشته، تأثیرگذاری این شیوه را اثبات کرده است و همین رویکرد مورد توجه مسئولان قرار دارد.

حرکت به سمت مسئله‌محوری در برنامه‌ریزی‌های علمی

وی افزود: نکته اساسی دیگری که در روند برنامه‌ریزی‌ها لحاظ گردیده، حرکت برنامه‌ها به سمت مسئله‌محوری است؛ چرا که گرایش به موضوع‌محوری در برنامه‌ریزی‌ها، بعضاً مشکلاتی ایجاد می‌کند و برای ارتقای کارآمدی باید به صورت متمرکز و نقطه‌زن به مسائل توجه شود. زمانی‌که طرح‌ها مسئله‌محور می‌شوند، ظرفیت بالایی برای نیل به اهداف مشخص در زمان کوتاه ایجاد می‌گردد و از پراکندگی موضوعات جلوگیری به عمل می‌آید. این مهم سبب افزایش اثربخشی مباحث می‌شود.

مدیر حوزه علمیه خراسان با اشاره به نقش برجسته همکاران و مسئولان در اجرای این برنامه‌ها بیان داشت: لازم می‌دانم از تولیت آستان قدس رضوی که همواره حمایت همه‌جانبه از برگزاری این دوره‌ها داشته‌اند، صمیمانه تشکر نمایم. همچنین از همکاران حوزه علمیه، معاونت علمی و بخش‌های مختلف که در طول سال به برنامه‌ریزی و اجرا همت می‌گمارند، تقدیر می‌کنم. نقش ارزنده مسئولان و همکاران دانشگاه علوم اسلامی رضوی و اهتمام آن‌ها در اجرای میدانی برنامه‌ها در مدرسه میرزا جعفر و دانشگاه علوم اسلامی رضوی، شایسته سپاس است. امید است که این روند، با قوت، پویایی و افزایش مشارکت همراه شود.

محدودیت‌ها و راهکارها برای بهره‌مندی بیشتر

وی خاطرنشان کرد: البته محدودیت‌هایی در مدت و ظرفیت دوره‌ها وجود داشته و افزایش شمار شرکت‌کنندگان فعلاً امکان‌پذیر نیست؛ چرا که همزمانی با ماه محرم و صفر و تلاقی با سایر برنامه‌ها، زمان اجرایی را به دو هفته محدود کرده است. با این حال، با بهره‌گیری از ظرفیت فناوری و فضای مجازی، فراهم کردن فرصت استفاده وسیع‌تر از برنامه‌ها برای عزیزانی که ثبت‌نام نموده‌اند، دنبال می‌شود.

ضرورت توجه به بیانیه مهم مقام معظم رهبری

حجت‌الاسلام والمسلمین خیاط در بخش دیگری از سخنان خود اظهار داشت:‌بیانیه مهم مقام معظم رهبری که به مناسبت یکصدمین سال بازتأسیس حوزه‌های علمیه صادر شد، حقیقتاً چراغ راه حوزه‌های علمیه در آینده است و نباید هرگز مورد غفلت قرار گیرد. اگرچه شرایط تحمیلی جنگ در ماه اخیر، اجرای برخی برنامه‌ها را کمرنگ نمود، اما ستاد حوزه علمیه خراسان این مسئله را با جدیت دنبال نموده و برنامه‌ریزی‌های مفصلی در این راستا انجام شده است.

بازتعریف هویت و کارکرد حوزه علمیه بر مدار نگاه تمدنی

وی تصریح کرد: در این بیانیه، بازتعریفی کلیدی و بنیادین برای حوزه علمیه ارائه شده است که این مرکز را از قالب صرفاً علمی خارج می‌سازد و جایگاه علمی، تربیتی، اجتماعی و تمدنی با رویکرد نوآورانه برای آن قائل می‌شود. این نگرش بر ضرورت پاسخگویی نوین و در عین حال عمیق به مسائل روز تأکید دارد و فروکاستن حوزه به یک بعد خاص، آن را از مسیر اثرگذاری و پیشرانی باز می‌دارد. لازم است تمام اساتید، طلاب، فضلای گرامی و همکاران ستادی هر کدام به سهم خود اجرای دقیق و سریع این بیانیه را وجهه همت خویش قرار دهند. در این بازتعریف، حوزه‌های علمیه باید مرکز تولید علم دینی و پاسخگویی نوین به نیازها و مسائل جدید جامعه باشد؛ چه در شیوه پاسخگویی و چه در محتوای ارائه‌شده.

تحول، شرط بقای مرجعیت علمی حوزه است

حجت‌الاسلام والمسلمین خیاط، با تأکید بر نقش بی‌بدیل حوزه‌های علمیه در مرجعیت علمی و دینی جامعه اظهار داشت: حوزه‌های علمیه می‌بایست همچون مرکزی پیشرو، نه تنها پاسخگویی علمی را در ساختار خود حفظ نمایند بلکه در محتوای این پاسخگویی نیز دگرگونی و نوسازی را سرلوحه عمل خود قرار دهند و به‌سوی پوست‌اندازی و تحول بنیادی در جهت تأمین نیازهای روز حرکت کنند.

وی تصریح کرد: توجه جدی به مقوله تربیت نیروی متعهد و توانمند، پاسخ به مطالبات نوظهور جامعه و ایفای نقش در خط مقدم جبهه‌های فکر، اجتماع و سیاست، ضرورتی اجتناب‌ناپذیر برای حوزه‌های علمیه است؛ زیرا امروز یکی از درخواست‌های اساسی از این نهاد علمی، توجه ویژه به پرورش نسلی پاسخگو، پویا و آماده ورود در میدان‌های مختلف است.

تأکید بر کنشگری فعال حوزه در مواجهه با شبهات و تحولات اجتماعی

مدیر حوزه علمیه خراسان در ادامه خاطرنشان ساخت: ایفای نقش خط مقدم در مواجهه با شبهات و کنشگری برجسته حوزه‌های علمیه در عرصه‌های فکری، اجتماعی، سیاسی و مبارزاتی، امری ضروری است که باید با راهبردی جدی‌تر و انعکاسی پررنگ‌تر در برنامه‌های علمی و عملی حوزه دنبال شود.

مشارکت حوزه در نظام‌سازی و الگودهی اجرایی مبتنی بر آموزه‌های اسلامی

وی با بیان اینکه راهبری و الگوآفرینی حوزه علمیه در نظام‌سازی و تولید مدل‌های اجرایی برای کشور اسلامی باید بیش از پیش مورد توجه قرار گیرد، افزود: علی‌رغم گذشت سال‌ها از پیروزی انقلاب اسلامی، در زمینه طراحی مدل‌هایی حقیقی و بومی مبتنی بر آموزه‌های دینی همچنان با چالش‌هایی روبرو هستیم و باید با شتاب بیشتری در جهت رفع این نواقص گام برداریم.

وی ادامه داد: تحقق افق‌های آینده‌نگر و تمدن‌ساز اسلامی، نیازمند بازنگری مؤثر در سیاست‌های کلی حوزه و ایجاد تحولات ساختاری در مدیریت اجرایی است تا با حفظ اصالت هویتی، حوزه علمیه بتواند در قامت یک مجموعه راهبر، نقش خود را در عرصه‌های عملیاتی و محتوایی ایفا کند.

اهمیت هماهنگی با تحولات شتابان و بهره‌گیری از فرصت‌های جهانی

حجت‌الاسلام والمسلمین خیاط با اشاره به سرعت بی‌سابقه تحولات اجتماعی و مطالبات نوین جامعه تصریح کرد: شرایط جدید ایجاب می‌کند که حوزه با تمام ظرفیت‌های علمی و انسانی خود، به هماهنگی کامل با رخدادها و فرصت‌های پیش رو بپردازد و تحولات را با چابکی مدیریت کند.

وی با تحلیل جنگ دوازده‌روزه اخیر، این رخداد را علی‌رغم تلخی‌ها و آسیب‌ها زمینه‌ساز فرصت‌هایی بزرگ برای ایران اسلامی و تبیین اندیشه اهل‌بیت(علیهم‌السلام) در عرصه بین‌الملل دانست و افزود: افکار عمومی امروز بیش از هر زمان دیگری متوجه پیام حق‌طلبانه اسلام و اهل بیت(علیهم‌السلام) شده‌اند و این رویکرد، مسئولیت حوزه را دوچندان می‌کند.

اوج‌گیری نقش تمدنی حوزه و تقدیر از تلاش علمای معزز

مدیر حوزه علمیه خراسان ضمن آرزوی توفیق خدمت برای همه ارکان حوزه و یادآوری این نکته که دغدغه تحول و نوآوری نباید هیچ‌گاه از اولویت بحث‌های نهاد روحانیت خارج شود، تأکید کرد: امید است خداوند متعال توفیق انجام وظایف را به جمیع خادمان عرصه علم و تفقه عنایت فرماید.

وی در پایان مراتب تقدیر و تشکر خود را از اساتید، فضلا و همه عوامل موثر در پیشبرد طرح‌های علمی و فرهنگی دارالعلم ابراز داشت.