اصرار بر دیدار با ترامپ؛ توهم سیاسی اصلاحطلبان/ غفلت از دیپلماسی چندجانبه به زیان منافع ملی است

حجتالاسلام محمدرضا باقرزاده، عضو هیئت علمی مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره)، در گفتوگو با خبرنگار سرویس سیاسی خبرگزاری رسا، با اشاره به برخی تحرکات رسانهای اصلاح طلبان افراطی همزمان با سفر آقای پزشکیان به نیویورک برای حضور در مجمع عمومی سازمان ملل متحد اظهار داشت: در شرایطی که کشور نیازمند انسجام و اتخاذ رویکردی عقلانی در سیاست خارجی است عدهای از جریانهای اصلاحطلب با طرح ایده گفتوگوی مستقیم رئیسجمهور ایران با ترامپ سعی دارند فشار رسانهای بر دولت وارد کنند تا او را وادار به تغییر رفتار و حرکت در مسیری کنند که عملاً در تضاد با مصالح و سیاستهای کلان نظام است.
وی افزود: این جریانها بر این باورند که اگر ایران به مذاکره مستقیم با آمریکا تن دهد شاید بتوان از فعال شدن مکانیزم ماشه و بازگشت تحریمهای شورای امنیت جلوگیری کرد یا حداقل زمان اجرای آن را به تعویق انداخت؛ اما این تصور در حقیقت ناشی از نوعی خوشبینی سادهانگارانه است که با واقعیتهای نظام بینالملل همخوانی ندارد.
بیاعتباری آمریکا در برجام
عضو هیئت علمی مؤسسه امام خمینی(ره) با اشاره به تجربه برجام تصریح کرد: نخستین نکتهای که این دوستان باید بدانند این است که آمریکا با خروج یکجانبه از برجام بیاعتباری خود را به اثبات رسانده است. چگونه میتوان به کشوری اعتماد کرد که بدون هیچ توجیه منطقی و حقوقی، توافقی بینالمللی را که مورد تأیید شورای امنیت نیز بود کنار گذاشت و تحریمها را بازگرداند؟ حال اگر حتی گفتوگویی میان رئیسجمهور ایران و ترامپ صورت گیرد و توافقی هم حاصل شود اساساً چه ضمانت اجرایی برای پایبندی آمریکا وجود دارد؟
وی ادامه داد: اینکه عدهای تصور میکنند با یک دیدار و یک توافق شفاهی یا کتبی میتوان مسیر سیاستهای واشنگتن را تغییر داد نشان میدهد که آنها همچنان در توهم سیاسی به سر میبرند و درسهای تجربههای گذشته را فراموش کردهاند.
سیاست خارجی آمریکا؛ تابع منافع اسرائیل
حجتالاسلام باقرزاده در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به ماهیت سیاست خارجی آمریکا خاطرنشان کرد: سیاست آمریکا نه بر پایه تعهدات اخلاقی یا پایبندی به توافقات بلکه بر اساس موازنه قدرت و در خدمت منافع اسرائیل تعریف میشود. بنابراین هیچ دیدار یا گفتوگویی حتی در بالاترین سطح قادر نیست این معادله بنیادین را تغییر دهد. تصور اینکه آمریکا حاضر باشد روابط راهبردی خود با رژیم صهیونیستی را به خاطر یک ملاقات با رئیسجمهور ایران نادیده بگیرد سادهلوحانه است.
وی تأکید کرد: اینکه برخی جریانهای سیاسی کشور با نادیده گرفتن چنین واقعیتی همچنان نسخه گفتوگوی مستقیم با ترامپ را میپیچند نشاندهنده ناآگاهی آنان از ساختار قدرت جهانی است.
القای تصویر ضعف ایران
عضو هیئت علمی مؤسسه امام خمینی(ره) با بیان اینکه اصرار بر ملاقات مستقیم با ترامپ میتواند پیامدهای منفی جدی در افکار عمومی جهان داشته باشد، تصریح کرد: چنین اقدامی در رسانههای غربی به عنوان عقبنشینی ایران از اصول و زیر پا گذاشتن رهنمودهای رهبر معظم انقلاب معرفی خواهد شد. نتیجه آن نیز القای این تصویر است که جمهوری اسلامی ایران به دلیل فشار تحریمها حاضر شده از مواضع اصولی خود دست بردارد. این تصویرسازی ایران را کشوری ضعیف و تحت فشار جلوه خواهد داد.
وی افزود: در حالی که مقاومت ملت ایران و ایستادگی نظام در برابر فشارهای آمریکا باید بهعنوان نماد عزت و استقلال معرفی شود چنین اقداماتی میتواند دستاوردهای مقاومت را تضعیف کرده و پیام اشتباهی به جهانیان منتقل کند.
غفلت از دیپلماسی چندجانبه
حجتالاسلام باقرزاده با انتقاد از تمرکز بیش از حد جریان اصلاحطلب بر رابطه مستقیم با آمریکا و اروپا گفت: اصرار بر چنین دیداری موجب غفلت از ظرفیتهای گسترده دیپلماسی چندجانبه و همکاری با قدرتهای غیرغربی میشود. امروز جهان در حال حرکت به سمت نظم چندقطبی است و تعامل با مجموعهای از کشورها بهویژه قدرتهای نوظهور میتواند دست ایران را در چانهزنیهای بینالمللی بازتر کند.
وی ادامه داد: اگر تمام توجه و انرژی سیاست خارجی کشور معطوف به رابطه با آمریکا شود در واقع سایر ظرفیتهای منطقهای و بینالمللی نادیده گرفته میشود و این مسئله میتواند به تضعیف موقعیت ایران بینجامد. در حالی که تجربه نشان داده است دیپلماسی فعال و هوشمندانه در سطح چندجانبه میتواند نتایج بسیار مطلوبتری نسبت به مذاکره مستقیم و یکجانبه با آمریکا داشته باشد.
خوشبینی اصلاحطلبان؛ نادیده گرفتن واقعیت افول آمریکا
عضو هیئت علمی مؤسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی(ره) در جمعبندی سخنان خود اظهار داشت: متأسفانه برخی در جبهه اصلاحات هنوز هم به آمریکا بهعنوان یک قدرت بلامنازع و مسلط در جهان نگاه میکنند، در حالی که واقعیتها حکایت از افول تدریجی این کشور دارد. آنها حاضر نیستند از این توهم سیاسی دست بردارند و همچنان نسخه مذاکره مستقیم با آمریکا را تجویز میکنند.
وی تأکید کرد: جمهوری اسلامی ایران باید بر مبنای واقعیتهای موجود در نظام بینالملل عمل کند نه بر اساس توهمات سیاسی. واقعیت این است که آمریکا نه قابل اعتماد است و نه حاضر خواهد شد برای یک ملاقات یا توافق موقت منافع راهبردی خود را قربانی کند. بنابراین راه درست تقویت دیپلماسی چندجانبه، اتکا به ظرفیتهای داخلی و تعامل هوشمندانه با جهان غیرغربی است.