نبرد امروز، جنگ شناختی و تمدنی میان غرب و اسلام است/ضرورت بازسازی آرایش فرهنگی

به گزارش سرویس حوزه و روحانیت خبرگزاری رسا، حجت‌الاسلام والمسلمین حسین رفیعی معاون تبلیغ و امور فرهنگی حوزه‌های علمیه، در همایش مسئولان امور طلاب و دانش‌آموختگان حوزه‌های علمیه استان ها که پیش از ظهر امروز در سالن همایش مدرسه معصومیه قم برگزار شد، با تأکید بر نقش الگوهای دینی و لزوم آمادگی در برابر «جنگ ترکیبی» سخنرانی کرد.

وی با یادآوری جایگاه حضرت زهرا سلام‌الله‌علیها گفت: امام زمان می‌فرمایند «لِی فِی بِنْتِ رَسُولِ اللَّهِ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ»؛ امروز محور عالم وجود حضرت زهرا است. رضایت او رضایت خدا و غضب او غضب خداست.

حجت‌الاسلام والمسلمین رفیعی در ادامه با بیان آرزوی سلامتی و طول عمر برای مقام معظم رهبری، تأکید کرد: ولایت فقیه فقط متعلق به یک گروه نیست بلکه «منشأ خیر و کمال برای همه بشریت» است. ما آرزو داریم که بتوانیم راهبرد و راهبری ایشان را دنبال کنیم و سرباز آن حضرت باشیم.

وی همچنین یاد و خاطره امام، شهدا و رزمندگان را گرامی داشت و تصریح کرد: همه ما «مدیون» کسانی هستیم که با فداکاری‌های خود زمینه‌ها را فراهم کردند. کارها و تلاش‌هایی که می‌کنیم اگر بوی شهدا، انقلاب اسلامی و ولایت ندهد، در برابر آنان پاسخگو هستیم؛ تلاش‌های ما باید طعم و جهت‌گیری انقلابی داشته باشد.

هشدار درباره «جنگ شناختی» و ضرورت بازسازی آرایش فرهنگی

معاون تبلیغ و امور فرهنگی حوزه‌های علمیه در ادامه گفت: واقعیت این است که ما امروز در جنگ هستیم و باید باور کنیم. عبارت «جنگ» حامل محتوا و الزامات بسیار است و هنگامی که از جنگ سخن می‌گوییم باید مشخص کنیم با چه نوعی از جنگ مواجه‌ایم و آرایش جنگی ما چگونه است و دشمن کدام عرصه را نشانه گرفته است.

حجت‌الاسلام والمسلمین رفیعی به مفاهیم جنگ ترکیبی و جنگ شناختی اشاره کرد و یادآور شد: این ادبیات از سال ۲۰۱۵ در کنفرانس مونیخ وارد ادبیات سیاسی شده است. جنگ شناختی در سه لایه عمل می‌کند: «یک لایه احساس، لایه دوم ادراک و لایه سوم باور» است. دشمن با برنامه‌ریزی دقیق، جان، ذهن، باور و رفتار مردم را نشانه گرفته و تلاش می‌کند ارزش‌ها را تهی کند.

عضو مجلس خبرگان رهبری با اشاره به مطالعات و راهبردهای مراکز خارجی گفت: آنها به این نتیجه رسیدند که با جنگ سخت نمی‌توانند شکافی در درون جامعه ایجاد کنند؛ بنابراین راهبردِ ایجاد شکاف‌های درونی را دنبال کردند.

حجاب؛ راهبردی دو وجهی در نبرد شناختی

حجت‌الاسلام والمسلمین رفیعی با تأکید بر اهمیت شناخت ابعاد جنگ نرم در جامعه گفت: اگر امروز مسئله حجاب مطرح می‌شود، باید توجه داشت که حجاب صرفاً یک موضوع اجتماعی یا فرهنگی نیست، بلکه به‌عنوان یک راهبرد دولبه در جنگ شناختی دشمن عمل می‌کند. دشمنان با بهره‌گیری از این مسئله، در پی ایجاد شکاف میان مردم و نظام و تقابل اجتماعی هستند.

وی افزود: در شرایطی که در گذشته جنگ‌ها با ابزار سخت و نظامی انجام می‌شد، امروز محور نبردها، جنگ نرم و جنگ شناختی است. در تاریخ اسلام نیز، نمونه‌هایی از این نوع نبردها دیده می‌شود؛ همان‌گونه که پس از جنگ صفین، دشمن با استفاده از تحریف و جنگ ادراکی تلاش کرد نتیجه میدان را تغییر دهد.

روایت پیروزی، محور نبردهای شناختی

معاون تبلیغ و امور فرهنگی حوزه‌های علمیه با اشاره به تحولات اخیر منطقه گفت: در همه نبردها، به‌ویژه در جنگ تحمیلی ۱۲ روزه اخیر، مشاهده می‌شود که اساس درگیری‌ها بر سر روایت پیروزی است؛ اینکه کدام طرف روایت فتح را در اختیار دارد. در واقع، آنچه سرنوشت جنگ‌ها را رقم می‌زند، قدرت شناختی و روایت‌سازی است، نه صرفاً توان نظامی.

درگیری تمدنی میان دو جبهه؛ تمدن اسلامی در برابر تمدن غربی

حجت‌الاسلام والمسلمین رفیعی تأکید کرد: امروز ما در یک نبرد تمدنی قرار داریم؛ یک سوی آن، تمدن غرب است و سوی دیگر، تمدن اسلامی. هر یک از این دو تمدن، بر پایه‌هایی استوار است که در تقابل با یکدیگر معنا پیدا می‌کنند. تمدن غرب بر مبنای لیبرال‌دموکراسی شکل گرفته و هدف آن نفی تکلیف، عبودیت و در نهایت توحید است. در مقابل، تمدن اسلامی بر پایه توحید، عبودیت و معنویت بنا شده است. تقابل این دو مبنا، قلب نبرد شناختی امروز جهان را تشکیل می‌دهد.

جریان علم و فناوری در خدمت نفی توحید

معاون تبلیغ و امور فرهنگی حوزه‌های علمیه با اشاره به انحرافات فکری در علوم جدید گفت: در غرب حتی علم نیز در خدمت نفی توحید به کار گرفته شده است. آنان امروز با استفاده از فیزیک کوانتوم، سعی در از میان بردن برهان علیت دارند؛ همان برهانی که اساس اثبات واجب‌الوجود در فلسفه و کلام اسلامی است. با چنین تفسیری، فیزیک کوانتوم را به گونه‌ای تبیین می‌کنند که گویا نیازی به خالق و واجب‌الوجود نیست.

وی افزود: در این نگرش، طبیعت جایگزین خدا معرفی می‌شود و گفته می‌شود که خود طبیعت، اقتضای پدید آمدن همه پدیده‌ها را دارد. این همان طبیعت‌گرایی نوین است که ذهن دانش‌آموز و دانشجوی ما را هدف قرار داده و نوعی بی‌قیدی و لاابالی‌گری فکری را ترویج می‌کند.

ترویج نسبیت و تغییر ذائقه فرهنگی از طریق سینما

حجت‌الاسلام والمسلمین رفیعی با انتقاد از گسترش اندیشه نسبیت در غرب اظهار کرد: یکی دیگر از مبانی تمدن غرب، نفی ثبات و مطلق‌گرایی است. آنان معتقدند هیچ حقیقت ثابتی وجود ندارد و همه چیز نسبی است؛ چه در زمان، چه در حرکت و چه در ارزش‌ها. این اندیشه از طریق ابزارهای فرهنگی، به‌ویژه سینما، به جوامع منتقل می‌شود. در گذشته، هالیوود سالانه حدود ۶۵۰ فیلم تولید می‌کرد، اما امروز با تولید حدود ۴۵۰ فیلم هدفمند، ذائقه فکری و فرهنگی نسل جوان را تغییر می‌دهد. هر فیلم، حامل پیام‌های فکری خاصی است که در خدمت ترویج نسبیت، نفی باورهای دینی و تضعیف ارزش‌های الهی قرار دارد.

معاون تبلیغ و امور فرهنگی حوزه‌های علمیه در ادامه تصریح کرد: شناخت این ابعاد و برنامه‌ریزی فرهنگی متناسب با آن، از ضروری‌ترین وظایف نهادهای فرهنگی و دینی کشور است. امروز، پیروزی در میدان جنگ شناختی، در گروِ آگاهی‌بخشی، تبیین صحیح مفاهیم دینی و تقویت ایمان و بصیرت نسل جوان است.

روبرو شدن با «رویکرد تمدنی» دشمن لازمه مقابله فرهنگی است

این استاد حوزه‌ علمیه، با تشریح نقش سینما در تغییر افکار و سبک زندگی، تأکید کرد: امروز سینما صرفاً ابزار هنری نیست بلکه یکی از میدان‌های تعیین‌کننده در نبردهای فرهنگی و تمدنی است. دشمن دارد فکر، سبک زندگی، گفتمان و فرهنگ را تغییر می‌دهد.

حجت‌الاسلام والمسلمین رفیعی با اشاره به نمونه‌هایی از سینمای معاصر افزود: برخی فیلم‌ها با روایت‌ها و زیرمتن‌های مشخص، مرزهای فرهنگی را جابه‌جا می‌کنند و در واقع اهداف فرهنگی و ایدئولوژیک را دنبال می‌کنند.

معاون تبلیغ و امور فرهنگی حوزه‌های علمیه با تأکید بر ضرورت اتخاذ «رویکرد بلندمدت تمدنی» گفت: نمی‌توان صرفاً در سطح فعالیت کرد و رویکرد تمدنی نداشت؛ همان‌طور که در میدان جنگ هر کس باید بداند جایگاه، نقش و ابزارش کجاست در جبهه فرهنگی نیز باید آرایش و نقش‌ها مشخص باشند. هرکس تصور کند سبک زندگی‌اش در وضعیت کنونی تغییری نکرده، در مسیر نادرستی قدم برمی‌دارد.

تأثیر جنگ تحمیلی ۱۲ روزه بر مسئلهٔ فلسطین

عضو مجلس خبرگان رهبری در ادامه به مقوله طراحی و برنامه‌ریزی دشمنان در سطح بین‌المللی اشاره و تأکید کرد: مقابله با این طراحی‌ها نیازمند فهم دقیق از ماهیت نبرد و اتخاذ «آرایش جنگی» فرهنگی است. «جنگ تح ۱۲ روزه» به‌عنوان نمونه‌ای از تحولات منطقه‌ای باعث شد که مسئلهٔ فلسطین از یک موضوع منطقه‌ای به موضوعی جهانی تبدیل شود و سرعتِ حساسیت‌ها و واکنش‌ها را افزایش دهد. مقابله اثربخش با نفوذ فرهنگی و تغییر گفتمان‌ها مستلزم اتخاذ رویکردی تمدنی، هم‌افزایی نهادها و مشخص‌شدن نقش‌ها و راهبردها در جبهه فرهنگی کشور است.

از «جنگ ۱۲ روزه» تا «نبرد ترکیبی»

معاون تبلیغ و امور فرهنگی حوزه‌های علمیه خاطرنشان کرد: حادثه جنگ تحمیلی ۱۲ روزه و جنایات اسرائیل علیه غزه جرقه‌ای برای بیداری جهانی شد؛ اکنون ایران با تهدیدات چندوجهی نظامی، اقتصادی، فرهنگی و رسانه‌ای مواجه است و باید توانمندی‌ها را تقویت کند.

پیامدهای جنگ ۱۲ روزه و ارزیابی توان نظامی

حجت‌الاسلام والمسلمین رفیعی به پیامدهای جنگ تحمیلی ۱۲ روزه اشاره و تأکید کرد: اقدامات رژیم اسرائیل علیه غزه باعث «جوشش جهانی» شده است. در این جنگ، ۸۱ درصد موشک‌های ما به هدف اصابت کردند.

این استاد حوزه علمیه افزود: بسیاری از مراکز مهمِ دشمن، از جمله ساختمان‌های بلند چندطبقه با زیرساخت‌های مستحکم و پناهگاه‌های زیرزمینی، هدف قرار گرفته و ضربه‌زننده بوده‌اند. ضربات وارد شده به نیروها باعث شده که تحقیقات و پروژه‌های ده‌ها ساله طرف مقابل آسیب ببیند.

حجت‌الاسلام والمسلمین رفیعی ضمن اشاره به عملیات‌های پهپادی و پدافندی گفت: هر زمان که دشمن در تلاش بود تا سامانه‌ای را احیا کند، ما با زمان‌بندی دقیق و زدن اهداف، مانع بازگشت آن‌ها شدیم.

نقش بازیگران بین‌المللی و پیام‌های دیپلماتیک

وی به تبادل پیام‌های غیررسمی میان مقامات بین‌المللی اشاره کرد و گفت: پس از تحولات مربوط به «اسنپ‌بک» و مسائل شورای امنیت، پیام‌هایی شفاهی منتقل شد. رئیس‌جمهور روسیه به دکتر لاریجانی گفت که نتانیاهو اعلام کرده «فعلاً» قصد حمله به ایران را ندارد، اما هشدار داده که «دچار غفلت نشویم».

تهدیدات داخلی؛ راهبردهای دشمن برای ضربه‌زدن به کشور

معاون تبلیغ و امور فرهنگی حوزه‌های علمیه با تشریح راهبردهای دشمن برای تأثیرگذاری بر ایران، تأکید کرد: تهدیدها صرفاً نظامی نیستند بلکه دو راهبرد اصلی دنبال می‌شود: یکی هدف قرار دادن رهبری و دیگری به میدان کشاندن توده‌های مردم. زمینه‌های لازم برای ایجاد اغتشاش و برهم‌زدن فضای داخلی فراهم شده و دشمن از ابزارهای مختلف برای ایجاد بی‌ثباتی بهره می‌برد.

حجت‌الاسلام والمسلمین رفیعی افزود: در پیش از جنگ ۱۲ روزه، نیروهای امنیتی اقدام به دستگیری حدود دو هزار نفر از سرکرده‌ها و شبکه‌های مرتبط کردند؛ گروه‌هایی که بنا داشتند عملیات‌های شورش و تغییر ساختار سیاسی را پیگیری کنند.

جنگ ترکیبی و نبرد روایت‌ها / اهمیت عرصه رسانه و فناوری

وی گفت: جنگ کنونی «نبرد ترکیبی» است که ابعاد اقتصادی، فرهنگی، سیاسی، اجتماعی و نظامی دارد و ابزارهای رسانه‌ای، از سینما و پلتفرم‌های خانگی تا شبکه‌های ماهواره‌ای، در آن نقش‌آفرین‌اند.

این عضو مجلس خبرگان رهبری با اشاره به تجربه روایت‌سازی در جنگ ۱۲ روزه گفت: ما در روایت اولیه موفق بودیم؛ صدا و سیما اجازه نداد روایت رقیب شکل بگیرد؛ اما این روایت‌پردازی نیازمند مدیریت مداوم است تا خنثی نشود.

پیشرفت‌های فناوری و نیاز به سرمایه‌گذاری

حجت‌الاسلام والمسلمین رفیعی با اشاره به دستاوردهای فناوری و دفاعی کشور از جمله پهپادها و پژوهش‌های مرتبط با پلاسما و لیزر گفت: ایران در برخی عرصه‌ها به پیشرفت‌های خوبی رسیده اما برای تبدیل این دستاوردها به قدرت عملیاتی پایدار به «بودجه و حمایت سنگین» نیاز است. توسعه توان نظامی و فناوری باید فراتر از وضع فعلی باشد تا ایران بتواند در میدان آفند و دفاع تسلط بیشتری کسب کند.

معاون تبلیغ و امور فرهنگی حوزه های علمیه در پایان تأکید کرد: شرایط پیرامونی کشور «شرایط نبرد» است و مقابله با تهدیدها نیازمند سیاست‌گذاری‌های هماهنگ در سطوح حکمرانی، نظامی، اقتصادی و فرهنگی است.