اقتصاد اسلامی مالکیت فردی را براساس چارچوب‌ها محترم شمرده است

به گزارش خبرنگار سرویس سیاسی خبرگزاری رسا، حضرت آیت الله جعفر سبحانی در پنجمین جلسه از سلسله جلسات درس اخلاق هفتگی که چهارشنبه شب در موسسه امام صادق (ع) برگزار شد، با اشاره به توصیه اسلام میانه روی در زندگی ابراز داشت: وَالَّذِينَ إِذَا أَنْفَقُوا لَمْ يُسْرِفُوا وَلَمْ يَقْتُرُوا وَكَانَ بَيْنَ ذَٰلِكَ قَوَامًا بحث ما در رابطه با آداب اسلامی بود. یکی از آداب اسلامی میانه روی در زندگی است. آیات الهی ما را به پرهیز از افراط و تفریط در همه مراحل زندگی سفارش و توصیه می کند. از ارسطو مطلبی را نقل می کنند که هر فضیلت بین دو رذیله قرار دارد. مثل شجاعت که یک فضلیت بزرگ انسانی است و در مقابل یک طرف انسان بی باک و بی پروایی و در طرف دیگر انسان ترسو و جبن می باشد که هر دو طرف رذیله است اما در وسط {شجاعت} فضیلت است.

وی ادامه داد: این آیه نمونه ای از میانه روی است که می فرماید چنین انسان هایی در انفاق زیاده روی نمی کنند. اگر چه آیه موردی و مصداقی است اما قانون کلی است. امام صادق علیه اسلام این آیه را در حدیثی مجسم فرموده اند که در میان جمعیت مشتی از ریگ با دست برداشتند و همه را برزمین ریختند و فرمودند این اسراف است و سپس مشتی دیگر از زمین برداشتند و آنچنان سفت گرفتند که یک دانه هم نیفتاد و فرمودند این احتکار است و مشت سوم را برداشتند، برخی را ریختند و برخی را نگه داشتند و فرمودند: هذا القوام است. علما باید از ائمه درس بیاموزند که چگونه مسائل را با چه روش هایی برای تفهیم مثال بزنند.

حضرت آیت الله سبحانی با اشاره به آیه 29 سوره اسراء اظهار داشت: در سوره اسرا خداوند می فرمایند وَلَا تَجْعَلْ يَدَكَ مَغْلُولَةً إِلَىٰ عُنُقِكَ وَلَا تَبْسُطْهَا كُلَّ الْبَسْطِ فَتَقْعُدَ مَلُومًا مَحْسُورًا دستت را با گردن نبند و همه را هم باز نکن. هم اول و هم مورد دوم مذموم است بلکه باید حد وسط را انتخاب کرد. میانه روی یک میزان کلی است که موارد و مصادیق آن در زندگی فردی و اجتماعی، در سیاست، اقتصاد و فرهنگ جوامع فرق می کند. گاهی در مجالس می گویند بلند بگو آمین در حالی که لازم نیست بلکه باید میانه رو بود.

استاد درس اخلاق با تاکید بر اینکه اسلام دعوت به میانه روی کرده است، تصریح کرد: از نظر مالکیت بشر امروز دچار دونوع اقتصاد بسیار بد می باشد یک اقتصاد کمونیستی بود که فرو ریخت که مالکیت فردی را ممنوع می دانست لذا باغدار و کارخانه دار بیچاره و متضرر می شد که باید همه درآمدها را به دولت می داد. این اقتصاد برخلاف فطرت بود اما در مقابل اقتصاد کمونیست شرقی اقتصاد غربی است که همه نوع مالکیت حتی مراکز قمار و فحشا را برای فرد محترم می شمارد. در مقابل این دو نوع از اقتصاد شرق و غرب اقتصاد و مالکیت اسلامی است که مالکیت فردی را پذیرفته اما در عین حال حد و حدودی را برای آن برشمرده است.

وی با اشاره به آیه 19 سوره لقمان یادآور شد: وَاقْصِدْ فِي مَشْيِكَ وَاغْضُضْ مِنْ صَوْتِكَ لقمان حکیم به میانه روی در راه رفتن و سخن گفتن توصیه کرده است؛ حتی قرآن می فرماید در قصاص هم عدالت را رعایت کنید وَإِنْ عَاقَبْتُمْ فَعَاقِبُوا بِمِثْلِ مَا عُوقِبْتُمْ مبادا در قصاص از میانه روی و اعتدال خارج شوید و مجرم بیشتر از حد قصاص گردد. امیرالمومنین در شب نوزده ماه رمضان سال آخر عمر مبارکشان در حق قاتل خود به فرزندان به حدود و میانه روی در قصاص توصیه و متذکر شدند.

این مرجع تقلید افزود: در محبت به مولای متقیان هم باید میانه روی کرد تا کار به غلو کشیده نشود که بگوییم چون شیعه علی هستیم پس هر چه بخواهیم انجام دهیم. خیر چنین نیست بلکه امیرالمومنین فرمودند اگر تمام اقالیم سبعه را به من بدهند که برگی را به زور از دهن مورچه ای بردارم انجام نمی دهم لذا در زندگی غلو نکنیم و میانه روی پیش گیریم.

حضرت آیت الله سبحانی با اشاره به روایتی در نهج البلاغه امیرالمومنین ابراز داشت: امیرمومنان در نهج البلاغه می فرماید للمؤمنِ ثلاثُ ساعاتٍ: فساعَةٌ يُناجِي فيها رَبَّهُ، و ساعَةٌ يَرُمُّ مَعاشَهُ، و ساعَةٌ يُخَلِّي بينَ نفسِهِ و بينَ لَذَّتِها فيما يَحِلُّ و يَجمُلُ مومن باید زندگی خود را سه بخش کند بخشی را به ارتباط با خدا بگذراند و بخش دیگر را به دنبال کار و کاسبی و زندگی باشد. تنبلی را باید کنار گذاشت و بخش سوم اوقات خود را برای تفریح سالم و ورزش قرار داد.