حجت الاسلام و المسلمین دیرباز:
فقه اسلامی و رهنمودهای رهبری، نقشه راه سیاستگذاری هوش مصنوعی در جمهوری اسلامی است
عضو مجلس خبرگان رهبری، با تأکید بر ظرفیتهای فقه اسلامی و رهنمودهای رهبر معظم انقلاب، گفت: هوش مصنوعی باید بهصورت مسئلهمحور و در خدمت ارتقای حکمرانی، بهبود خدمات عمومی، تقویت اقتدار ملی و صیانت از منافع و امنیت کشور بهکار گرفته شود و مجلس میتواند با قانونگذاری هوشمند، نقش کلیدی در ساماندهی این عرصه ایفا کند.
به گزارش خبرنگار سرویس فرهنگی و اجتماعی خبرگزاری رسا، حجتالاسلام والمسلمین عسکر دیرباز، عضو مجلس خبرگان رهبری و رئیس سابق دانشگاه قم، ظهر سه شنبه در نشست علمی «تحلیل ابعاد سیاسی ـ امنیتی هوش مصنوعی در سپهر سیاست جمهوری اسلامی ایران (الزامات، چالشها و پیامدها)» که در مرکز تحقیقات اسلامی برگزار شد، با تأکید بر ظرفیتهای فقهی و راهبردی کشور در مواجهه با هوش مصنوعی، اظهار داشت: ما در فقه اسلامی قواعد متقن و کارآمدی برای سیاستگذاری در حوزههای نوپدید از جمله هوش مصنوعی در اختیار داریم و در کنار آن، رهنمودهای رهبر معظم انقلاب اسلامی بهعنوان ولیفقیه، مرجع تشخیص مصلحت و فرمانده کل قوا میتواند مبنای دقیق موضوعشناسی و آغاز یک حرکت منسجم و بومی در این عرصه باشد.
حل چالشهای ساختاری نظام حکمرانی با هوش مصنوعی
وی با اشاره به ضرورت بهرهگیری مسئلهمحور از هوش مصنوعی در کشور افزود: نخستین جایی که باید از هوش مصنوعی استفاده کنیم حل مشکلات ساختاری در نظام حکمرانی و بهویژه در حوزه خدمات عمومی است. امروز در فرآیند خدمترسانی به مردم با چالشهایی روبهرو هستیم و سطح رضایت عمومی از خدمات دولتی، رضایت مطلوبی نیست. بر اساس آمارها بخش قابل توجهی از نارضایتی مردم نه از اصل خدمات بلکه از نحوه برخورد و تعامل کارکنان دستگاههای اجرایی ناشی میشود.
عضو مجلس خبرگان رهبری با تأکید بر نقش هوش مصنوعی در ارتقای کیفیت خدمات عمومی تصریح کرد: اگر بتوانیم با تدبیر صحیح بخشی از خدمات عمومی را به کمک سامانههای هوشمند و مبتنی بر هوش مصنوعی ارائه دهیم کمک بزرگی به مردم شریف ایران کردهایم. این موضوع بهویژه در چارچوب برنامه هفتم توسعه اهمیت دارد؛ برنامهای که در آن پیشبینی شده بخش قابل توجهی از خدماترسانی به مردم از طریق سامانهها انجام شود. در این زمینه،مجلس شورای اسلامی میتواند با قانونگذاری و تسهیل فرآیندها نقش مؤثری در تحقق این هدف ایفا کند.
حجت الاسلام و المسلمین دیرباز با اشاره به ابعاد فقهی و اجتماعی هوش مصنوعی گفت: در عرصههای فردی، اجتماعی و حکمرانی، قواعد فقهی میتوانند به ما کمک کنند تا از هوش مصنوعی برای ساماندهی الگوهای رفتاری و تدبیر بهتر امور استفاده کنیم. امروز جامعه ما با تحولات جدیدی روبهروست؛ از جمله دانشجویان و نسل جوانی که به واسطه هوش مصنوعی نوعی تفرد و استقلال فکری را تجربه میکنند. در کنار بهرهگیری از فرصتها، باید نسبت به آسیبهای احتمالی این فضا نیز هوشیار باشیم و با سیاستگذاری دقیق، از بروز آسیبهای فرهنگی و اجتماعی پیشگیری کنیم.
وی عرصههای عمومی و راهبردی کشور را از دیگر حوزههای مهم بهرهگیری از هوش مصنوعی دانست و افزود: در حوزههایی مانند انفال، امنیت و منافع عمومی هوش مصنوعی میتواند به طراحی بهترین سیاستها و تدابیر کمک کند. تحول در حکمرانی بدون استفاده از فناوریهای نوین ممکن نیست و هوش مصنوعی این ظرفیت را دارد که در حوزههای مختلف تصمیمسازی و تصمیمگیری، نقشآفرین باشد.
نقش نخبگان و کارشناسان در سیاستگذاری هوش مصنوعی
رئیس سابق دانشگاه قم با اشاره به مسئولیت مجلس شورای اسلامی در این زمینه خاطرنشان کرد: مجلس میتواند با بهرهگیری از نظر کارشناسان و نخبگان بررسی کند که برای حفظ و تقویت اقتدار جمهوری اسلامی ایران، چه اقداماتی میتوان با کمک هوش مصنوعی انجام داد و بر اساس آن گامهای بلند و راهبردی برداشت.
وی در ادامه به نقش سیاست خارجی در توسعه هوش مصنوعی اشاره کرد و گفت: یکی از کارهای مهمی که مجلس میتواند انجام دهد، فراهم کردن بستر قانونی برای نقشآفرینی فعال وزارت امور خارجه در این حوزه است. وزارت خارجه مأمور تحقق اصول عزت، حکمت و مصلحت است و امروز که امکان ارتباط گسترده با کشورهای همسایه و جهان اسلام وجود دارد، هوش مصنوعی میتواند یکی از محورهای مهم این تعاملات باشد. همانگونه که در حوزههای فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی با کشورهای مختلف ارتباط داریم در زمینه هوش مصنوعی نیز میتوان تعاملات هدفمند برقرار کرد و مجلس میتواند با تصویب قوانین لازم، این مسیر را برای دستگاه دیپلماسی کشور هموار سازد.
حجت الاسلام و المسلمین دیرباز با تأکید بر ضرورت ساماندهی سیاستهای کلان کشور در حوزه هوش مصنوعی گفت: بیانات و رهنمودهای رهبر معظم انقلاب اسلامی درباره هوش مصنوعی و مسائل مرتبط با آن باید بهصورت منسجم جمعآوری و تدوین شود و سیاستها و برنامهها بر اساس این رهنمودها تنظیم گردد؛ اقدامی که میتواند بهطور جدی راهگشای حرکت کشور در این عرصه آیندهساز باشد.
وی در پایان با اشاره به حساسیت ویژه حوزه کودکان در سیاستگذاری هوش مصنوعی اظهار داشت: امروز بسیاری از کشورها در حوزه کودکان، حساسیتهای ویژهای در مواجهه با هوش مصنوعی دارند. از منظر اسلامی نیز تأکید جدی بر صیانت از حقوق و سلامت فکری و اخلاقی کودکان وجود دارد. هم تجربه جهانی و هم آموزههای دینی به ما میگوید که باید در این حوزه با دقت و حساسیت مضاعف عمل کنیم و سیاستگذاری هوشمندانه و پیشگیرانه را در دستور کار قرار دهیم.
ارسال نظرات