اسلام با آداب و رسوم ملت‌های دیگر تضاد ذاتی ندارد

به گزارش خبرگزاری رسا حجت‌الاسلام سیداحمد حسینی خراسانی، نماینده مجلس خبرگان رهبری و استاد حوزه علمیه، ضمن تبریک فرارسیدن اعیاد شعبانیه و عید نوروز، گفت: نوروز یکی از سنن کهن ایرانی و از آداب و رسوم سنتی ملت ایران است. همانطور که از نام این عید پیداست، در زمره اعیاد ملی قرار دارد و در گذشته علما و فقها در این مورد دو دیدگاه داشتند. گروهی نوروز را غیردینی و احیاناً نامشروع می‌دانستند، چون قبل از اسلام، آئین زرتشتی در ایران حاکم بود. گروه دیگر معتقد بودند که اسلام این عید را تعدیل و قبول کرد.

وی با بیان اینکه باید موضع اسلام را در برابر فرهنگ‌ها و سنت‌های رایج بدانیم، افزود: آیا از منظر اسلام، هر آئین و مسلکی که متعلق به آداب و رسوم ملل غیرمسلمان است، نفی و طرد شده یا اسلام آن را قبول کرده است؟ اسلام دین عقل، منطق و فطرت پاک آسمانی است. لذا از هر چیزی که در مسیر عقل، منطق، توحید، فطرت و سعادت دنیوی و اخروی بشر است استقبال می‌کند، حتی اگر به ملت‌های غیرمسلمان تعلق داشته باشد. از نظر اسلام، هرآنچه شرک، خرافه‌پرستی و عقب‌ماندگی بشر است مردود تلقی می‌شود، چون با توحید، خرد و منطق تضاد دارد.

حجت الاسلام حسینی خراسانی با طرح این سؤال که آیا نوروز مانع رشد است و با خرافه و شرک ارتباط دارد؟ اظهار کرد: هر چیزی به صرف اینکه متعلق به قبل از اسلام و سرزمین‌های غیراسلامی باشد، مورد مخالفت اسلام نیست و نوروز هم این‌گونه است. امام علی(ع) خطاب به مالک در عهدنامه مالک اشتر فرمودند که «ای مالک، تو را به سرزمینی اعزام می‌کنم که متمدن است و سنت‌ها و فرهنگ‌ها و آئین‌های مختلفی دارد. تو با این فرهنگ‌ها و سنن آنان برخورد نکن و دربست هم نپذیر». این قاعده بسیار خوبی برای سنجش فرهنگ و رسوم ملت‌هاست. 

استاد حوزه اضافه کرد: امیرالمؤمنین(ع) فرمودند که «هرگز سنت شایسته‌‌ای را که ملت‌ها به آن عمل می‌کردند و همبستگی ملت را در پی دارد و امور مردم براساس آن سامانه یافته نشکن و راه و رسم نویی را ایجاد نکن که به سنتی از سنت‌های پسندیده گذشتگان آسیب برساند؛ به بهانه مبارزه با کهنه‌پرستی و فرهنگهای غیراسلامی مبارزه نکن، زیرا ستایش مردم برای بنیانگذاران این سنن و بار گناه سنت‌شکنی برای تو خواهد بود».

نظر اسلام درباره مناسک اقوام

حجت الاسلام حسینی خراسانی گفت: استاد مطهری وقتی در مورد فرهنگ‌ها و سنن اقوام دیگر صحبت می‌کند می‌گوید که اسلام در برابر بسیاری از امور سکوت کرده و این امر به دلیل جامعیت آن است. اگر انسان آداب و رسوم را به نحو مثبت انجام دهد نه جایی آباد و نه جایی خراب خواهد شد؛ یعنی آنچه را مورد احترام دیگران است و تضادی با توحید و سعادت ندارد نباید بی‌دلیل با آن مبارزه کنیم.

وی ادامه داد: علما و فقهای بزرگ مانند کلینی، شیخ صدوق، طوسی، علامه مجلسی، شیخ حر، ابن فهد حلی، ابن سعید حلی، مرحوم خویی و امام در منابع مختلفی همچون کتاب طهاره در بخش غسل، کتاب صلاة در بخش نمازهای مستحبی و کتاب صوم در بخش روزه‌های مستحبی به عید نوروز پرداختند و از باب تسامح در ادله سنن و رجاء مطلوبیت فتوا به غسل،‌ نماز و روزه مستحبی برای نوروز دادند و حتی صاحب عروه همین نظر را دارد.

تجلیل امام علی(ع) از نوروز

مدرس حوزه علمیه با تأکید بر اینکه صدقه ‌دادن، عطر زدن، لباس نو پوشیدن و رعایت بهداشت در نوروز اهمیت دارد، اظهار کرد: شیخ حر جبل عاملی روایتی را نقل کرده که امام صادق(ع) فرمودند که چون روز نوروز شد، غسل کن و پاکیزه‌ترین جامه خود را بپوش و خود را معطر گردان و روزه بدار. کلینی، صدوق و شیخ طوسی نقل کرده‌اند که برخی هدیه‌ای برای امام علی(ع) آوردند که ظاهراً سمنوی فارس بود. امام از مناسبت آن پرسیدند و گفته شد که این هدیه نوروزی است. امام نفرمودند که این رسم فرس و عجم و مجوس و ضد توحید و ضد اسلام است، بلکه از آن سمنو خوردند و  فرمودند که اگر نوروز چنین آدابی دارد پس «نیروزنا کل یوم»؛ هر روزتان نوروز باد.

وی با بیان اینکه هدیه دادن، نظافت و صله رحم، کمک به مستمندان، آزادسازی زندانیان غیرعمد و عفو عمومی از جمله فواید این عید است، تصریح کرد: اسلام به جای مخالفت با این برنامه‌ها به آنها جنبه دینی و ایمانی بخشیده مانند غسل و نماز و روزه گرفتن یا دعا که در ابتدای تحویل سال می‌خوانیم. این دعا جنبه توحیدی دارد و درخواست از خداوند برای بهتر شدن حال درونی ماست. اگر اسلام با این سنت مخالفت می‌کرد، چه اتفاقی رخ می‌داد. امام علی(ع) خطاب به مالک اشتر فرمودند که اسلام این سنت‌ها را پذیرفت و به آنها جنبه دینی داد و از آنها برای توسعه کارهای خیر بهره برد. بنابراین اسلام مدافع شادی و جشن سالمی است که در آن کاری خلاف شرع انجام نشود.

نماینده مجلس خبرگان رهبری با اشاره به تقارن ایام نوروز با اعیاد شعبانیه، تصریح کرد: در این روزها خوب است که ما هم به برکت اعیاد شعبانیه حال درونی خود را معنوی‌تر کنیم. در روایت آمده که نوروز فرج امت و ظهور دولت عدالت‌گستر امام زمان است. در این روزها کسانی که خداوند به آنها مال و روزی زیادتری داده است باید بیشتر به فکر مستمندانی باشند که در ایام کرونا دچار آسیب‌های اقتصادی شدند. نوروز یعنی دید و بازدید، نظافت، دعا خواندن، دستگیری از محرومان و صدقه دادن، هر روز ملت ایران نوروز باد.