آیت الله سبحانی خواستار شد؛
لزوم توجه بیش از پیش به تفسیر قرآن در حوزه های علمیه
خبرگزاری رسا ـ حضرت آیت الله سبحانی با تاکید بر ضرورت توجه به تفسیر قرآن در حوزه های علمیه گفت: هر چند برنامه های تفسیر قرآن در حوزه های علمیه گسترش داشته ولی باید بیش از پیش گسترش یابد چرا که نواقص را رقع می کند.
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، حضرت آیت الله جعفر سبحانی از مراجع تقلید، شب گذشته در مراسم آغاز سال تحصیلی مدرسه عالی تفسیر قرآن کریم قم با اشاره به جهش تفسیر در قرن 14 هجری، اظهار داشت: بعد از حمله مغول، تفسیر با بی توجهی مواجه شد ولی در قرن 14 با بیداری اسلامی این بی توجهی جبران شد.
وی ادامه داد: از زمان سید جمال الدین اسد آبادی توجه به قرآن در الازهر و میان شیعیان بیشتر شد و به تدریج در کشورهای ایران، عراق، سوریه و مصر تفاسیری نگاشته شد که با زمان و مکان مناسبت خاصی داشت.
حضرت آیت الله سبحانی با بیان اینکه قرآن کتاب یک عصر و زمان خاص نیست، گفت: قرآن متعلق به همه قرون است و مسلمانان باید با مراجعه به این کتاب دردهای روز خود را از طریق فرامین قرآن درمان کنند.
وی با بیان اینکه دو تفسیر آلاء الرحمان و المیزان دو موج بزرگ درقرن 14 به وجود آوردند، اظهار داشت: توجه به قرآن در قرن 14 موجب شد، در فقه نیز توجه به قرآن چشمگیر شود چرا که تا قبل از آن فقها بیشتر به حدیث، اجماع و شهرت استناد می کردند بعد به سراغ قرآن می رفتند ولی در دو قرن اخیر قرآن تکیه گاه اول فقه است و فقها بعد از آن به سراغ چیزهای دیگر می روند.
این استاد حوزه علمیه قم تربیت مفسر و ترویج تفسیر در میان حوزویان را دو رسالت مدرسه عالی تفسیر ارزیابی کرد و افزود: برای تحقق این دو امر قبل از شروع به تفسیر باید به مقدماتی توجه ویژه داشت.
وی با بیان اینکه زبان قرآن عربی است، گفت: مفسر و متربی تفسیر قرآن قبل از هر چیز باید به صرف و نحو عربی تسلط داشته باشد چرا که کلید فهم قرآن در این دو است و اعراب و صرف، بنیان های تفسیر هستند.
حضرت آیت الله سبحانی شناخت مفردات قرآن را از دیگر مقدمات برنامه های تفسیری دانست و افزود: شناخت مفردات قرآن در حد مجمع البحرین و راغب لازم است چرا که در برخی موارد علمای ادبیات نیز دچار اشتباه شده اند.
وی با تاکید بر ضرورت توجه تفسیر قرآن به قرآن، ابراز داشت: بسیاری از مشکلات و مبهمات با قرار گرفتن آیات قرآن در کنار هم معنا می شود زیرا قرآن تبیان هر چیزی است و در درجه اول تبیان ذات خود است ولی این به معنای غنای از احادیث و روایات نیست.
استاد حوزه علمیه قم توجه به سیاق آیات را از دیگر ضروریات تفسیر برشمرد و افزود: آیات قرآن به هم متصل هستند و هر سوره روح و هدف خاصی را دنبال می کند و کسانی که با قرآن مانوس هستند این روح واحد را درک می کنند.
وی با بیان اینکه سیاق آیات را باید مد نظر قرار داد مگر در جایی که قطع داریم، ادامه داد: در آیات سوره احزاب در خصوص اهل بیت (ع) قطع داریم که آیات مربوط به اهل بیت (ع) با قبل و بعد آن متفاوت است، چرا که اولا ازواج النبی (ص) که موضوع آیات قبل و بعد هستند، همواره در قرآن نکوهش شده اند و این آیات تمجید است و دوم اینکه ضمایر قبلی و بعدی همه مونث است و در آیات مربوط به اهل بیت (ع) مذکر است.
حضرت آیت الله سبحانی رجوع به احادیث شریفه را از دیگر مقدمات تفسیر عنوان کرد و افزود: اهل سنت در زمینه های قصص و احکام بسیار حدیث دارند ولی در زمینه های تفسیر قرآن احادیث اندکی دارند، اما شیعه به برکت حضرات ائمه (ع) از احادیث فراوانی در این زمینه برخوردار است.
وی گفت: کسی که می خواهد از احادیث بهره ببرد باید بداند احادیث ذکر شده در کجا در صدد بیان مصداق است و در کجا تفسیر آیه، زیرا امروز بسیاری از اشکالات اهل سنت به ما متوجه جاهایی است که حدیث در صدد بیان مصداق بوده است.
حضرت آیت الله سبحانی شناخت حدیث را از دیگر ویژگی های تفسیر دانست و افزود: در رجوع به حدیث باید احادیث ضعیف را شناخت و نمی توان صرفا به تفسیر علی ابن ابراهیم قمی مراجعه کرد زیرا بخشی از این تفسیر را فرد دیگری غیر از علی ابن ابراهیم نوشته است و در آن احادیث ضعیفی دیده می شود.
وی توجه به اسباب نزول آیات را از دیگر مقدمات تفسیر دانست و گفت: اسباب نزول به آیه معنا می بخشد و اسباب نزولی که در تفسیر علی ابن ابراهیم است از همه بهتر است.
این استاد دروس خارج حوزه علمیه قم اظهار داشت: در تربیت مفسر قرآن باید به صورت مرحله به مرحله و قدم به قدم حرکت کرد.
وی با تاکید بر پرهیز از اختلاف قرائت ها، گفت: امام خمینی (ره) اختلاف قرائت ها را مانند قائل شدن به نسخه بدل برای قرآن می دانستند چرا که این اختلاف قرآئت ها بعد از پیامبر (ص) و به خاطر نارسایی در قرآن جمع آوری شده توسط خلیفه به وجود آمد.
حضرت آیت الله سبحانی با بیان اینکه اهل تسنن نتوانسته اند برای اختلاف قرائت ها، دلیلی بیاورند، افزود: فقط باید به روایت عاصم که به یک واسطه از حضرت علی (ع) نقل شده است اکتفا کرد.
وی تاکید کرد: آیات مربوط به احکام باید پس از تسلط به فقه و فقیه شد تفسیر شوند.
حضرت آیت الله سبحانی اضافه کرد: هر چند برنامه های تفسیر قرآن در حوزه های علمیه گسترش داشته ولی باید بیش از پیش گسترش یابد چرا که نواقص را رفع می کند./965/پ202/ج
ارسال نظرات