ماه مدینه

نیمه ماه مبارک رمضان سال دوم هجری، اولین ثمره نبوت و ولایت به بار نشست و مدینه را نور باران کرد. ولادت فرزند اول دو دریای صفا و صمیمت؛ علی و فاطمه (سلام الله علیهما) بالاترین مژده به رسول الله الاعظم (صلی الله علیه و آله) بود.

قنداقه سراسر نور نوزاد را به دستان مبارک پیامبر مهربانی دادند تا حضرت در گوش راستش اذان و در گوش چپش اقامه خواند؛ آنگاه از امیر پدر نوزاد، امیر مؤمنان (علیه السلام) پرسید: چه نامی بر او نهاده ای؟ مولای متقیان پاسخ داد: در نامگذاری بر شما پیشی نمی گیرم.

پیامبر (صلی الله علیه وآله) من هم در نامگذاری او بر پروردگارم پیشی نمی گیرم. چبرئیل بر رسول خدا (صلی الله علیه وآله) نازل شدو درود و سلام پروردگار را به او ابلاغ کرد و ضمن تبریک و تهنیت میلاد فرزندش، گفت: خداوند به تو فرمان می دهد که نام فرزند هارون را برای فرزندت بگذار. پرسید: نام او چه بوده است؟ جبرئیل پاسخ داد: شُبَّر. به زبانی عربی نامش را حسن بگذار. (1)

ابن اثیر می گوید: حسن نامی است که در عرب جاهلیت، تا آن روز سابقه نداشت و کسی آن را نمی شناخت.(2)

انس بن مالک درباره امام مجتبی (علیه السلام) می گوید: هیچ کس از حسن (علیه السلام) به پیامبر (صلی الله علیه و آله) شبیه تر نبود. (3)

پیامبر در روز هفتم تولد امام مجتبی (علیه السلام) برایش گوسفندی عقیقه کرد و نیز در همین روز به دستور آن حضرت فرزندش حسن (علیه السلام) را ختنه کردند تا به این سنت الهی نیز عمل کرده باشد. (4)

دوران کودکی امام حسن (علیه السلام) در دامان پر مهر پیامبر خدا (صلی الله علیه وآله) سپری شد. وی هفت سال و شش ماه از عمر شریف خود را در کنار جدش و با او گذراند. علاقه رسول خدا (صلی الله علیه وآله) به این کودم و برادر کوچکش امام حسین (علیه السلام) بیش از حد بود، تا آنجا که ذهن دیگران را به سوال می انداخت. عایشه یکی از همسران رسول خدا (صلی الله علیه و آله) نقل کرده است: پیامبر (صلی الله علیه وآله) امام حسن (علیه السلام) را به سینه می چسباند، سپس می فرمود: خدایا این پسر از من است و من او را دوست دارم، تو هم او را و هر کس که دوستدار اوست دوست بدار. (5)

همچنین از رسول خدا (صلی الله علیه وآله) درباره امام حسن مجتبی (علیه السلام) نقل شده است: إنّه ریحانتی من الدینا و ان إبنی هذا سید؛ او گل خوشبوی من از دنیا است و این پسرم سید و آقاست. (6) نیز پیامبر (صلی الله علیه وآله) فرموده است: حَسَنٌ مِنِّی وَ أَنَا مِنْهُ أَحَبَّ اللَّهُ مَنْ أَحَبَّهُ الْحَسَن‏؛ حسن از من است و من از او، خداوند دوستدار او را دوست بدارد. (7)

حسن بن علی (علیه السلام) هفت ساله بود و در مجلس رسول خدا (صلی الله علیه وآله) در مسجد شرکت می کرد. آنچه از وحی بر پیامبر (صلی الله علیه وآله) می رسید را می شنید و حفظ می کرد و برای مادرش فاطمه (سلام الله علیها) در خانه بازگو می کرد. هنگامی که حضرت علی (علیه السلام) به منزل می آمد. آن علوم را از فاطمه (سلام الله علیها) می شنید و چون از همسرش می پرسید از کجا این علوم را فرا گرفته ای؟ پاسخ می شنید: از فرزند حسن (علیه السلام). (9)

اخلاق و هیبت و بزرگی امام مجتبی (علیه السلام) نبوی بود و یاد پیامبر (صلی الله علیه وآله) را نزد همگان متصور می ساخت. زمخشری در کتاب ربیع الابرار می گوید: روزی رسول خدا (صلی الله علیه وآله) حسن (علیه السلام) را در بر گرفت و بوسید و روی زانوی راست خود نشاند. سپس فرمود: اما ابنی هذا فنحلته خُلقی و هَیبتی؛ به این پسرم اخلاق و هیبت خود را بخشیدم. (10)

بسیاری از روایات حکایتگر جایگاه والای حسن بن علی (علیه السلام) نزد پیامبر (صلی الله علیه وآله) دارد. حضور در مباهله در ردوران کودکی شاهد صدق این مدعاست. والایی این جایگاه در نگاه نافذ رسول خدا (صلی الله علیه وآله) در حدی است که در خصوص فرزند خویش فرمود: اگر عقل در مردی مجسم می شد، همانا حسن (علیه السلام) بود. (11)

هادی الیاسی

پی نوشتها:

1.     مناقب ابن شهرآشوب ،ج‏4، ص 25 و 26.

2.     اسد الغابه، ج 2، ص 11.

3.     انوار البهیه، ص 38.

4.     مناقب ابن شهرآشوب ،ج‏4، ص 26.

5.     مجمع الزوائد، ج 9، ص 176.

6.     تاریخ مدینة دمشق، ج 13، ص 176.

7.     بشارة المصطفی، ص 153؛ بحار الانوار، ج 43، ص 306.

8.     مناقب ابن شهر آشوب، ج 4، ص 7 و 8.

9.     ربیع الابرار، ص 513.

10.         فرائد السمطین، ج 2، ص 68.

/919/ی702/ن