نتیجه گفتمان حق محوری نهادینه شدن عدالت در جامعه است

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا در مشهد آیت‌الله سیداحمد خاتمی، امام جمعه موقت تهران و عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، شب گذشته در مراسم عزاداری امام حسین(ع) حسینیه ناظر مشهد که با حضور نماینده ولی فقیه در خراسان برگزار شد، گفت: در عرصه سبک زندگی دینی، 10 اصل اساسی وجود دارد، نخست رعایت حقوق متقابل در جامعه که اگر اجرا شود، دیگر کسی مظلوم واقع نخواهد شد و دوم اصل انصاف در برخوردهای اجتماعی است.

وی افزود: انصاف، جلوه عدالت در زندگی اجتماعی است و اگر کسی بخواهد عدالت را در جامعه ببیند، آن را در غالب انصاف می‌بیند، چیزی که متأسفانه در جامعه ما کم شده و اثرات سوء آن در اجتماع و خانواده آشکار است، در این زمینه باید فضیلت انصاف در جامعه زنده شود و در این جهت سه نکته جایگاه انصاف در ایجاد وحدت در جامعه، مبانی انصاف و چگونگی پیاده سازی انصاف در جامعه و نیز بیان لغزش‌گاه‌های آن بسیار مهم است.

وی تصریح کرد: در مورد جایگاه انصاف در کتاب غررالحکم آمده است که امیر مؤمنان(ع) می‌فرمایند: «سامان‌دهی امر دین را دو چیز تشکیل می‌دهد: «انصاف با خود و همراهی با برادر دینی در مشکلات»، «انصاف دعواها را از بین می‌برد و سبب دوستی می‌شود» و «انصاف دل‌ها را به یکدیگر نزدیک می‌کند»، این احادیث ضرورت انصاف در جامعه را بیان می‌کنند.

آیت‌الله خاتمی ‌در خصوص زیربنای انصاف، گفت: هر فردی در جامعه باید به گونه‌ای با دیگران برخورد کند که دوست دارد دیگران با او برخورد کنند، یعنی اگر انتظار احترام دیگران را دارد، باید خود نیز با دیگران محترمانه برخورد نماید؛ در این راستا پیامبر اکرم(ص) می‌فرماید: «عالم‌ترین مردم کسی است که هر برخوردی نسبت به خود می‌پسندد برای دیگران نیز بپسندد و هر آنچه برای خود نمی‌پسندد برای دیگران نیز نپسندد».

وی با تاکید بر این که حق مداری باید در جامه طنین انداز شود و مردم یکدیگر را به حق مداری سفارش کنند تا فضای جامعه تبدیل به فضایی حق‌مدار شود و گفت: در این صورت گفتمان جامعه حق خواهد بود و عدالت که روح نظام اسلامی است به عنوان فرهنگ در جامعه استوار شده و حکومت اسلامی در جامعه به وجود خواهد آمد.

آیت الله خاتمی با اشاره به نکاتی در مورد حق، گفت: نخست این‌که در درجه اول باید حق را شناخت، چون بدون شناخت نمی‌توان آن را برقرار کرد، حق موضعی دارد و آن موضع همان جایی است که ولی و امام معصوم در آن قرار دارد، چنان‌که پیامبر خدا(ص) فرمود: «علی با حق و حق با علی است»، اما اکنون که ولی خدا و معصوم(ع) در غیبت به سر می‌برد، وضع حق جایگاه جانشین او خواهد بود که جانشین گاهی خاص است که همان نواب اربعه بودند و گاهی عام که همان ولی فقیه است و جایگاه وی در عصر غیبت همان موضع حق است.

عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم تصریح کرد: نکته دوم آن است که حق گویی در جامعه ارزش است، انسان وقتی حرف حقی را تشخیص داد و جای بیان آن نیز وجود داشت، باید آن را بیان کند، چنان که در امالی شیخ صدوق، صفحه 37 آمده است: «با تقواترین مردم کسی است که حق را بگوید، چه به نفع و چه به ضرر وی باشد».

وی نکته سوم را عمل به حق بیان کرد و گفت: انسان در هر جایگاهی که هست، باید به حق عمل نماید، هر چند که به ضرر وی باشد، امام صادق(ع) می‌فرمایند: «از حقیقت ایمان این است که حق را در همه جا بر باطل ترجیح بدهید، هر چند باطل به نفع و حق به ضرر باشد»

وی در پایان گفت: نکته چهارم پذیرش حق است که پیامبر اکرم(ص) می‌فرمایند: «خوشا به حال کسانی که در سایه عرش خداوند زندگی می‌کنند، کسانی که هرگاه حق را می‌شنوند آن را می‌پذیرند»، همچنین نکته پنجم صبوری بر حق است، هرچند انسان با این حق شخص مورد اذیت قرار گیرد./932/پ202/ج