آیت‌الله جوادی آملی:
پلورالیسم دینی مورد تایید قرآن نیست
خبرگزاری رسا ـ حضرت آیت‌الله جوادی آملی با تاکید بر این که کثرت‌گرایی و پلورالیسم مذهبی صحیح نیست، گفت: عمل صالح در فرهنگ قرآن عبارت است از عملی که مطابق با حجت عصر باشد، نماز با همه فضیلتش اگر الان به سمت قدس خوانده شود دیگر عمل صالح نیست،.
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، حضرت آیت‌الله عبدالله جوادی آملی امروز چهارم دیماه به ادامه تفسیر سوره مبارکه عنکبوت پرداخت و گفت: در این سوره مبارکه که در مکه نازل شد، آیات توحید و اصل وحی و نبوت و قصص انبیا امور سه‌گانه‌ای بود که ذکر شد، جریان پیامبر اکرم(ص) بخش سومی بود که در این سوره مطرح شد.
وی افزود: در این سوره سخن از نظر و سخن از رؤیت است: «قُلْ سِیرُوا فِی الْأَرْضِ فَانظُرُوا» نظر کنید یعنی نظریه‌پردازی کنید تا به ناظم پی‌ببرید؛ اول نظر است بعد رؤیت که در آیه دیگر فرمود: «أَوَلَمْ یَرَوْا کَیْفَ یُبْدِئُ اللَّهُ الْخَلْقَ» انسان با نظر به توحید پی می‌برد و بعد از جریان توحید قصص انبیا می‌آید و بعد فرمود که مردم یک خدا دارند و یک معاد و یک راه میان مبدأ و معاد وجود دارد، از مبدأ تا معاد بیش از یک صراط نیست، شعب فرعی این صراط که منهاج و شریعه نام دارد برای هر ملت و گروهی در هر عصری تفاوت دارد، مانند این‌که فروع دین عیسی(ع) با دین موسی(ع) و پیامبر(ص) فرق دارد؛ چون اصول دین متفاوت نیست، کثرت‌گرایی در دین وجود ندارد.
مفسر برجسته قرآن کریم با اشاره به آیه 62 سوره مبارکه بقره «إِنَّ الَّذِینَ آمَنُواْ وَالَّذِینَ هَادُواْ وَالنَّصَارَى وَالصَّابِئِینَ مَنْ آمَنَ بِاللَّهِ وَالْیَوْمِ الآخِرِ وَعَمِلَ صَالِحًا فَلَهُمْ أَجْرُهُمْ عِندَ رَبِّهِمْ وَلاَ خَوْفٌ عَلَیْهِمْ وَلاَ هُمْ یَحْزَنُونَ» اظهار داشت: به این آیه و آیات مشابه همین مضمون تمسک کردند که کثرت‌گرایی و پلورالیسم صحیح است، در حالی که در همان سوره در آیه 136 این مطلب را معلوم کرد، ایمان معلوم است، عمل صالح در فرهنگ قرآن عبارت است از عملی که مطابق با حجت عصر باشد، نماز با همه فضیلتش اگر الان به سمت قدس خوانده شود دیگر عمل صالح نیست، عملی صالح است که مطابق دستور پیامبر آن عصر باشد، این‌گونه نیست که اگر کسی مطابق عمل پیامبر عصر گذشته و منسوخ عمل کند، صالح نیست.
وی خاطرنشان کرد: هر کس با هر ملت و نحلتی بخواهد بحث و گفت‌وگو داشته باشد این عناصر چهارگانه سوره عنکبوت را باید محور قرار دهد، در سوره عنکبوت که در مکه نازل شد، اما خدا محورهای جدال را در آیه 136 سوره بقره شرح داد، این چنین نیست که کثرت‌گرایی را امضا کنیم، در آیه 137 می‌فرماید: « فَإِنْ آمَنُواْ بِمِثْلِ مَا آمَنتُم بِهِ فَقَدِ اهْتَدَواْ » یک وقت کسی مستضعف است آن بحث دیگری است اما گاه یک نفر عالما عامدا اسلام را قبول نکرده است، کثرت‌گرایی و پلوارلیسم مذهبی صحیح نیست، هر کس با ملت و نحلت پیامبر عصر خود را بپذیرد.
حضرت آیت‌الله جوادی آملی با قرائت آیه « وَمَا کُنتَ تَتْلُو مِن قَبْلِهِ مِن کِتَابٍ وَلَا تَخُطُّهُ بِیَمِینِکَ إِذًا لَّارْتَابَ الْمُبْطِلُونَ»، اظهار داشت: کسی ندیده بود و تو سابقه نداشته که کتابی را خوانده باشی، اگر این‌کار را می‌کرد آنان که مبطل هستند، بهانه‌جویی و شک می‌کردند، مبطل یعنی باطل‌گو، باطل‌رو، زیرا أبطل فعل لازم است، اما چون به قرینه کافرون آیات قبل واقع شده یعنی کسانی که حق را باطل می‌کنند؛ معجزه بودن قرآن را خود قرآن ثابت می‌کند؛ کسی نمی‌پرسد چرا آفتاب آفتاب است، ید بیضا و عصای موسای(ع) و احیای مردگان از سوی عیسی(ع) معجزه است، در معجزه بودن تردیدی نیست،اگر بگویید از دیگران یاد گرفته و خوانده او اهل خواندن و نوشتن نبود، اگر بگویید «اکْتَتَبَهَا فَهِیَ تُمْلَى عَلَیْهِ بُکْرَةً وَأَصِیلًا» هیچ کس ندیده که پیامبر(ص) یک سطر بنویسد، از این قبیل حرف‌ها را «مبطلون» می‌زنند، در برابر «مبطلون» عالمان قرار دارند.
وی با اشاره به آیه « بَلْ هُوَ آیَاتٌ بَیِّنَاتٌ فِی صُدُورِ الَّذِینَ أُوتُوا الْعِلْمَ وَمَا یَجْحَدُ بِآیَاتِنَا إِلَّا الظَّالِمُونَ»، خاطرنشان کرد: این آیات در سینه عالمان دین هر کدام بینه‌ای است، چندین روایت از وجود امام صادق(ع) که در مراتب عالیه این آیات را به خود نسبت می‌دهند، این آیه درصدد حصر نیست، اما این مراتب بالای علم است، و شاگردان آنان نیز می‌توانند آن را بیاموزند، این قرآن طوری نقشه عالم را مهندسی کرده و کوچه پس‌کوچه‌های عالم را نشان می‌دهد، «ما کنت»های که قرآن می‌گوید این است، عالمان دین وقتی در کنار قرآن قرار می‌گیرند، شهادت می‌دهند که این معجزه الهی است، این عالمان راستین کسانی هستند که برابر سوره مبارکه اعراف اوصاف پیامبر(ص) را در تورات و انجیل خوانده بودند، اینها عالمان دین هستند که اهل جهود نیستند؛ این آیه شامل عالمان اهل‌کتاب که ایمان آوردند، نیز می‌شود.
حضرت آیت‌الله جوادی آملی ادامه داد: پیامبر نیز جدال کرده است، «وَجَادِلْهُم بِالَّتِی هِیَ أَحْسَنُ» خدا پیامبرش را به جدال احسن امر کرده است، در پایان سوره مبارکه یس آن‌جا که فردی استخوان پوسیده را می‌آورد و می‌گوید: «وَضَرَبَ لَنَا مَثَلًا وَنَسِیَ خَلْقَهُ قَالَ مَنْ یُحْیِی الْعِظَامَ وَهِیَ رَمِیمٌ»، پیامبر در اینجا از جدال استفاده کرده است، زیرا از اصل مشترک مقبول طرفین استفاده کرده است؛ می‌گوید شما ربوبیت خدا را قبول نداری اما خالقیت او را که قبول داری، همان که انسان‌ها را خلق کرده دوباره آنان را زنده می‌کند: «قُلْ یُحْیِیهَا الَّذِی أَنشَأَهَا أَوَّلَ مَرَّةٍ وَهُوَ بِکُلِّ خَلْقٍ عَلِیمٌ» انبیای دیگر هم درباره توحید و معاد استدلال کرده‌اند، که می‌تواند نمونه‌ای از جدال احسن باشد.
وی با قرائت آیه « وَقَالُوا لَوْلَا أُنزِلَ عَلَیْهِ آیَاتٌ مِّن رَّبِّهِ قُلْ إِنَّمَا الْآیَاتُ عِندَ اللَّهِ وَإِنَّمَا أَنَا نَذِیرٌ مُّبِینٌ» اضافه کرد: نازل شدن هر معجزه به اذن الهی است، این طور نیست که شما هر وقت خواستی ما معجزه بیاوریم، ثانیا این آیات مگر معجزه نیست، عصای موسی و احیای مردگان در زمان و مکان خاصی معجزه بود، روز،شب، در شهر، در روستا در هر جا که باشی این قرآن معجزه است، شما دنبال معجزه می‌گردید «أَوَلَمْ یَکْفِهِمْ أَنَّا أَنزَلْنَا عَلَیْکَ الْکِتَابَ یُتْلَى عَلَیْهِمْ» قرآن همیشه با شما است، در هر جایی که بروی از اعلم علمای آن‌جا بخواه که سوره کوچکی مانند قرآن بیاورند، نمی‌توانند./914/پ202/ج
ارسال نظرات