ناهماهنگی بین پژوهشها و نیازهای جامعه بزرگترین مشکل در عرصه پژوهش است

به گزارش خبرگزاری رسا به نقل از پایگاه اطلاع رسانی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، با توجه به اهمیت پژوهش و ضرورت آسیب شناسی آن و برای ارتقای سطح کیفی پژوهشها گفتوگویی با حجتالاسلام سلیمیان عضو هیأت علمی پژوهشکده مهدویت انجام شده که متن آن بدین شرح است:
به نظر حضرتعالی مشکل کنونی پژوهشهای ما در عرصه علوم انسانی، به ویژه مطالعات دینی چیست؟
به نظر می رسد بزرگترین مشکل در عرصه پژوهش نبود هماهنگی پژوهشها براساس نیازهای جامعه هدف است. متأسفانه بخش قابل توجهی از پژوهشهای انجام شده و در دست انجام ناظر به نیازهای علمی جامعه نیست. گاهی مشاهده می شود که طرحهای بزرگ پژوهشی سامان می یابند ولی پایان آن به قفسه چند کتابخانه محدود می شود. تجدید چاپ نشدن برخی از آثار این مدعای ما را ثابت می کند، که نشان دهنده عدم اقبال خوانندگان به آن کتاب است. متاسفانه الگوبرداری نه چندان مطلوب از پژوهشهای غربی سبب شده تا نوشتار هرچه پیچیده تر به نظر آید گمان کنیم بیشتر علمی است. در حالی که سابقه بررسیهای تاریخی نشان می دهد بسیاری از بزرگان متناسب با نیازهای جامعه گاهی به ساده ترین بیان ممکن به پاسخ گویی این نیازها پرداخته اند.
چه علل و عواملی موجب چنین مشکلی شده است؟
به نظر می رسد یکی از عوامل این مشکلات نبود پایههای بومی در پژوهشهای علوم انسانی است. تقلید بیش از حد از پژوهشهای غربی در این علوم سبب شده تا با توجه به تفاوتهای فرهنگی در بسیاری از پژوهشهای علوم انسانی دچار مشکل شویم.
از دیگر عوامل این مشکلات می توان به دور ماندن از فرهنگ اصیل اسلامی در طرح مسائل علوم انسانی به ویژه دینی اشاره کرد. در قرآن البته به برخی از شاخصههای پژوهشهای علمی اشاره شده است ولی ما نتوانسته ایم از آن استفاده کرده و پژوهشهای خود را مبتنی بر آن ساماندهی کنیم.
به نظر جنابعالی یک پژوهش علمی و ایده آل چه مختصات و ویژگیهایی دارد؟
یک پژوهش خوب و قابل قبول ضمن برخورداری از اتقان و احکام لازم و بهره مندی از دانش همه کسانی که در این موضوع به بحث پرداخته اند، باید متناسب با نیاز جامعه هدف و مخاطب مورد نظر باشد. البته یک پژوهشگر ضمن توجه به این نکته مهم خود را به عنوان پیشوای مباحث علمی جلوی حرکتهای علمی جامعه قرار می دهد. اما فراموشی مخاطب به بی ثمر بودن و در نتیجه رکود علمی منجر می شود.
چه راهکارهایی جهت دستیابی به چنین پژوهشی پیشنهاد می کنید؟
مهمترین راه را در نیاز سنجیهای فراگیر با متدهای علمی می دانم. باید بررسی شود که آیا پژوهش مورد نظر مسئله جامعه است یا خیر؟ آیا این پژوهش منجر به نتیجه عملی می شود؟ یا اینکه آیا می تواند نظر مخاطب خود را جلب کند ؟ و مواردی از این دست.
راه کاربردی کردن این پژوهش و انعکاس عملی آن در نظام سیاسی و دینی ما چیست؟
پژوهش پس از اتمام و انجام نظارت می بایست در اختیار نخبگان قرار گیرد و راههای عملیاتی کردن آن و به بیان دیگرحضور آن در رفتارهای مورد نظر بررسی شود./997/د101/ن