در فرآیند کرسی‌های نظریه‌پردازی مسامحه نمی کنیم/ بررسی 60نظریه در هیات حمایت از نظریه‌ها
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، حجت الاسلام والمسلمین علی اکبر رشاد در نشست خبری دستاوردها و برنامه های پیش روی هیئت حمایت از کرسی های نظریه پردازی، با این مقدمه که رهبر معظم انقلاب بر این موضوع تأکید دارند و در پاسخ به نامه مطالبه آمیز علمای حوزه علمیه مبنی بر گسترش علم و آزاد اندیشی بطور شفاف به نکاتی اشاره کرده اند، گفت: در سال 1382 در شورای عالی انقلاب فرهنگی مباحثی مطرح و مقرر شد نهادی متولی پیگیری رهنمودهای رهبر انقلاب باشد. مرجعی که بطور بی طرف نظریه های نو را بررسی و نقد و حمایت کند، از این رو نهادی با عنوان هیئت حمایت از کرسی های نقد و مناظره و نظریه پردازی در فرهنگستان علوم انقلاب اسلامی تشکیل و رئیس این فرهنگستان به عنوان ریاست این هیئت منصوب شد. پس از 2 سال دبیرخانه این هیئت به پژوهشگاه فرهنگ و مطالعات اجتماعی انتقال یافت و رییس این پژوهشگاه به عنوان رئیس هیئت منصوب شد.
رئیس هیئت حمایت از کرسی های نقد و مناظره و نظریه پردازی درخصوص اهداف و رسالت این هیئت به مواردی چون حمایت ویژه از مباحثات روشمند و قابل داوری و تبدیل آن به تجربه انباشته و جمع‌بندی شده، زمینه‌سازی ویژه برای نهضت تولید و عرضه نظریه اسلامی در علوم انسانی، علمی‌کردن مجادلات و تخصصی‌کردن گفت‌وگوهای فرهنگی و ایجاد فرصت رسمی و علمی و قانونی برای عرضه ایده‌ها و نقد و کالبدشکافی آنها، نهادینه‌سازی آزادی اندیشه و بیان و امکان تبادل آرای علمی با رعایت اخلاق و منطق گفت‌وگو و قانون اساسی، کاستن از تنش‌ها و بحران‌های فرهنگی و مهار غوغاسالاری، عوام‌زدگی و عوام‌فریبی در مباحث فرهنگی و دینی در سطح دانشگاه، تشویق نخبگان و مراکز علمی کشور به ارائه نظریات پژوهشی و تولید نظریه در علوم انسانی با اتکا به مبانی اسلامی به منظور خروج از جزم‌های ترجمه‌ای و وارداتی و نیز تحجر و قشری‌گری، پاسخگویی به نیازهای فکری و معرفتی و اطلاع‌رسانی در مسائل علمی و فرهنگی مورد توجه دانشگاهیان، شفاف‌سازی محل نزاع و ابهام در جبهه‌بندی فکری و فرهنگی و جمع‌بندی علمی مباحث مهم به منظور رشد فرهنگی جامعه اشاره کرد.
وی در تعریف کُرسی گفت: مسندی است علمی با حضور جمعی از نخبگان علمی یک حوزه معین برای ممیزی مدعاهای علمی که به صورت داوطلبانه از سوی صاحبنظران ارائه می شود در راستای تشخیص علمی بودن مدعاها و حمایت از آنها.
وی افزود: این هیئت شامل 19 کرسی علمی بود که با توجه به جزئی بودن موضوعاتشان تجمیع و در 5 کرسی خلاصه گردید و شامل کرسی علوم عقلی به ریاست آیت الله احمد بهشتی، کرسی علوم نقلی به ریاست حجت الاسلام والمسلمین علیدوست، کرسی علوم اجتماعی به ریاست دکتر مصطفی ملکوتیان، کرسی علوم رفتاری به ریاست دکتر غلامعلی افروز و کرسی هنر و معماری به ریاست دکتر نقره کار شد. همچنین 28 شخصیت علمی به عنوان اعضای مجمع هیئت که به همراه شورای علمی راهبردی و اساتید کرسی ها و اعضای ناپیوسته مجموعاً یک باشگاه علمی است به استعداد تقریبی 200 نفر را تشکیل می دهد.
رئیس هیئت حمایت از کرسی های نقد و مناظره و نظریه پردازی با اشاره به اینکه در دوره جدید به برگزاری کلاسهای آزاد اندیشی اهتمام داریم افزود: در 10 ماه گذشته تعداد 30 کرسی در دانشگاه های مختلف برگزار شده و جلساتی با دستگاه های علمی از جمله دانشگاه های امام صادق (ع)، علامه طباطبائی، مجتمع امام خمینی (ره)، دانشگاه فردوسی و دیگر دانشگاه ها و موسسات علمی برگزار شده و مقرر گردیده 120 مناظره و کرسی در سراسر کشور اجرا شود.
وی را اشاره به تصویب طرح رَصد در این هیئت و اجرای آن در آینده ای نزدیک گفت: در این طرح به شناسایی ایده ها و نظریات جدید می پردازیم و استخراج این نظریات از طریق شناسایی طرح ها و نظریه ها در مجلات و مقالات علمی، کتابهای علمی، پایگاه های اینترنتی و ... انجام خواهد پذیرفت.
حجت الاسلام والمسلمین رشاد در خصوص فرآیند برگزاری کرسی ها گفت: بنا نداریم با مسامحه و آسانی با مدعای علمی برخورد کنیم از این رو یک نظریه باید از یک فرآیند دشوار عبور کند.
وی در این خصوص توضیح داد: در ابتدا پیش کرسی در جهت نقادی و ارزیابی اجمالی نظریه انجام می شود و در مرحله بعد طرح و نظریه علمی وارد کرسی خواهد شد. در مرحله دوم 5 نفر به عنوان داور، 3 نفر بعنوان ناقد که با پیشنهاد صاحبنظر و دستگاه پیشنهاد دهنده مشخص می شوند جلسه یا جلسات کرسی را تشکیل خواهند داد.
حجت الاسلام والمسلمین علی اکبر رشاد در پاسخ به سوالی مبنی بر شباهت کار این هیئت با خانه ملی گفتگوی آزاد گفت: کار خانه ملی گفت و گو مربوط به موضوعاتی است که صرفاً باید در یک جمع نخبوی مطرح شود و هیچ حد و مرز علمی، دینی، اجتماعی و ... ندارد و لازمه تشکیل آن موسسه، حضور دستگاه های امنیتی و نظارتی است که علاوه بر نظارت باید حمایت نیز از آنها صورت پذیرد.
وی در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر اینکه آیا کرسی هایی که در دانشگاه ها برگزار می شود از آیین نامه های وزارت علوم پیروی می کند گفت: این کرسی فرم های مشخصی دارد، دارای داوران مشخص و ناقدان معین است و از ضوابط ما پیروی می کند و نهایتاً امتیازات این هیئت را می گیرد.
رییس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در پاسخ به سوال بعدی مبنی بر اینکه تاکنون چند نظریه در این هیئت مورد نقد قرار گرفته است اظهار داشت: طی 10 سال گذشته 360 نظریه با موضوعات مختلف وارد دبیرخانه شده است که در این میان 60 طرح درخور ورود به فرآیند کرسی ها تشخیص داده شده و از بین این 60 طرح 11 مورد بعنوان نظریه شناخته شده است.
گفتنی است نشست خبری حجت الاسلام والمسلمین رشاد با حضور خبرنگاران و اصحاب رسانه روز گذشته در سالن جلسات پژوهشکده فرهنگ و مطالعات اجتماعی برگزار شد./9667/202/ع