آیت الله فاضل لنکرانی:
بدون تسلط بر ادبیات عرب نمی‌توان ادعای کارشناسی در یکی از رشته‌های حوزوی را داشت
خبرگزاری رسا ـ عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم با اشاره به ضرورت فراگیری ادبیات عرب برای فهم علوم دینی، گفت: در هر سطح از تحصیلات حوزوی و در هر رشته تحصیلی نمی‌توان مدعی کارشناسی آن رشته را داشت مگر این‌که تسلط کامل بر ادبیات عرب داشته باشیم.
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، آیت‌الله محمدجواد فاضل لنکرانی، رییس مرکز فقهی ائمه اطهار(ع)، پیش از ظهر امروز در همایش نقش ادبیات عرب در فرایند استنباط که در سالن همایش‌های مدرسه معصومیه قم برگزار شد بابیان این‌که در باب ادبیات عرب و نقش آن در تحصیلات طلبگی بحث‌های مختلفی مطرح است که باید به آن توجه ویژه‌ای داشت، اظهار کرد: نقش ادبیات عرب در فرایند استنباط نیز از مباحثی است که امروز اگر برای طلاب علوم دینی باز نشود در آینده نزدیک ما دچار مشکلات فراوان خواهیم شد.
عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم با بیان این‌که باید در نظر داشت که در هر سطح از تحصیلات حوزوی و در هر رشته تحصیلی نمی‌توان مدعی کارشناسی آن رشته را داشت مگر این‌که تسلط کامل بر ادبیات عرب داشته باشیم، ابراز کرد: در ادبیات نکات بحث‌برانگیز زیادی است اما باید به این نکته توجه داشته باشیم که در گام اول باید بدانیم که تمام مطالب مندرج در صرف و نحو در فرایند استنباط لازم است یا خیر.
وی افزود: مثلاً برخی از قواعد نحوی در باب بنا هستند که هیچ جای فقه تقریباً به کار نمی‌آیند آیا باید این مطالب را از بطن متون ادبی حذف کرد که مسلماً جواب روشن این است که خیر باید به این قواعد از نگاهی دیگر پرداخته شود.
استاد درس خارج حوزه علمیه قم با اشاره به این‌که در بحث‌های مستثنی منه و مستثنی متصل و منقطع بحث‌های زیادی مطرح‌شده و در بین علما منازعات زیادی شکل‌گرفته است، گفت: در احکام معاملات نیز ما یکسری آیاتی داریم که این بحث ادبی در تبیین حکم فقهی به شدت بکار می‌آید.
وی ادامه داد: امام خمینی(ره) برخلاف تمام علما که می گویند آیا بحث مستثنی منقطع داریم یا خیر با طرح سه دلیل به تأکید این‌که مستثنی منقطع برای تأکید یک حکمی آمده است می‌پردازند که این نشان از اهمیت ادبیات در اثبات یا رد یک حکم فقهی یا حقیقت اعتقادی است.
رییس مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) با بیان این‌که امام خمینی(ره) از قاعده این‌که فردی بخواهد مدعی این باشد که مستثنی در مستثنی منه است را به‌عنوان اولین دلیل امام راحل دانست و گفت: ایشان معتقد بودند که مستثنی منقطع نیز می‌تواند به‌عنوان مبالغه درجایی ذکر شود.
وی افزود: بنابراین تنها امام راحل مستثنی منقطع را قبول داشت بلکه آن را نشان از تأکید حکم در مستثنی منه نیز می‌دانستند که این سه دلیل عمده ایشان برای اثبات و جود مستثنی منقطع است.
آیت‌الله فاضل لنکرانی با بیان این‌که در آیه شریفه « فَسَجَدَ الْمَلائِکَةُ کُلُّهُم‌ْ اَجْمَعون، اِلاّ اِبْلیس‌َ» از الا به‌عنوان استثناء استفاده‌شده است، گفت: بر اساس نظریه امام خمینی (ره) در این آیه می‌توان چنین ترجمه ای را بکار گرفت که همه ملائک بدون استثناء سجده کردند به‌جز ابلیس و اینجا ابلیس با این نظریه جزو ملائک به شمار نیامده است.
استاد درس خارج فقه حوزه علمیه قم با اشاره به این‌که برخی از طلاب و فضلا حوزه می‌گویند که درس ادبیات یک بحث علمی خسته‌کننده است، عنوان کرد ما هم این را قبول داریم اما می‌توان با ارائه موارد عملی فقهی و اعتقادی در متن دروس ادبیات آن را به یک درس کاربردی و شیرین و قابل‌فهم تبدیل کنیم.
عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم با بیان این‌که در آیه‌ای شریفه که اختصاص به بحث ولایت دارد کلمه «انما» را به‌عنوان حصر بکار رفته است، اظهار کرد: در آیه شریفه «انما ولیکم الله و رسوله و الذین آمنوا الذین یقیمون الصلوة و یؤتون الزکوة و هم راکعون» خیلی از علما اهل سنت به هر روشی دست‌زده‌اند تا اثبات کنند که انما مفید حصر نیست بنابراین این اهمیت ادبیات را در حیطه عقاید نشان می‌دهد.
آیت‌الله فاضل لنکرانی با بیان این‌که برخی تصور می‌کنند که قواعد ادبیات این است و جز این نیست یک اشتباه بزرگ است، عنوان کرد مرحوم آشتیانی در حاشیه مکاسب خود برای لام معنای اراده را استنباط کرده این در حالی است که در هیچ منبع ادبی برای لام معنایی به مفهوم اراده ذکر نشده است.
استاد درس خارج حوزه علمیه بابیان این‌که برخی از علما ما حتی امام راحل درباره آیات مربوط به ربا معنای جنگ با خدا را استخراج کرده‌اند، اظهار کرد: من در تحقیقاتی که داشته‌ام معنای این آیه چنین است که خداوند می فرماید ربا نخورید و اگر بعد از این حکم قرآن ربا بخورید با این که گذشته شما را بخشیدیم حکم قتل برای رباخواران صادر کردیم.
وی افزود: امروز توجه ویژه به ادبیات عرب یک عنصر حیاتی در حیات علمی یک طلبه است که باید به این مهم توجه داشت.
لازم به ذکر است در پایان ایشان با تأکید بر یادگیری ادبیات عرب نوین برای طلاب این امر را یک لازمه برای فهم منشورهای علمی ادبی جهان امروز است./837/پ202/ف
ارسال نظرات