مناظره گفتمان سیاست خارجی با حضور صادق زیبا کلام و یاسر جبرائیلی

 به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا در مشهد، مناظره «گفتمان سیاست خارجه» با حضور صادق زیباکلام و یاسر جبرائیلی عصر امروز در دانشگاه آزاد مشهد برگزار شد.

صادق زیبا کلام، استاد علوم سیاسی دانشگاه تهران به بررسی سیاست های چندگانه دولت های گذشته و امروز پرداخت و گفت: در دوره اصلاحات همه آن اموری را که هاشمی رفسنجانی نتوانست در دوره خودش دنبال کند، در این دوره جدید اجرایی شد.

وی افزود: در دوره اصلاحات، دولت با سیاست تنش‌زدایی سعی کرد نگاه جدیدی به غرب داشته باشد، اما تیر ماه سال 84 زمانی که اصولگرایان قدرت را به دست گرفتند همه سیاست‌های دولت قبل کنار گذاشته شدو عنصر ایدئولوژیک در سیاست خارجی عنصر تعیین کننده قرار گرفت، نابودی اسرائیل در رأس این سیاست بود و انکار هولوکاست نیز در متن آن قرار گرفت.

وی ادامه داد: کشورهایی همچون گینه‌ بیسائو و ونزوئلا معلوم نشد که چه نفعی برای کشور ما داشتند و در زمره متحدان جمهوری اسلامی ایران قرار گرفتند، اما از سال 92 نگاه دیگری در جریان منافع ملی حاکم شد و دولت به جای نگاه ایدئولوژیک منافع ملی را محور قرار داد.

در ادامه جبرائیلی خاطرنشان کرد: اینگونه نیست که میان مبنای ایدئولوژیک و منافع ملی تفکیک قائل شویم، این دو، دوگانه نیستند که اگر ایدئولوژیک را بگیری منافع ملی رها شود و اگر منافع ملی را چنگ بزنی ایدئولوژی رها شود، اگر این طور باشد ایدئولوژیک‌ترین کشور دنیا، آمریکا است که ارزش‌ها و فرهنگ‌ها مبنای سیاست‌هایش قرار دارد. من بین منافع ملی و مبانی ایدئولوژی تعارضی نمی‌بینیم و اینها مکمل هم هستند.

وی ادامه داد: اگر در جمهوری اسلامی سیاست خارجی  قبل به کار گرفته نمی‌شد، اکنون نه عراق و نه یمن متحد ما بودند.

جریان لیبرال ایرانی اشتباه‌های متعددی را مرتکب می‌شود

معاون پژوهشی خبرگزاری فارس افزود: شما به نگاه مهندس بازرگان که پدر لیبرال‌های بعد از انقلاب بود نگاه کنید، من جملاتی را عرض می‌کنم که از شما به خاطر آن پوزش می‌طلبم، بازرگان می‌گوید سر بقای ایران «پفیوزی» ماست، این ایدئولوژیک‌ترین حرف‌هاست، شما به سخنان آقای زیبا کلام توجه کنید که می‌گوید من عاشق آمریکا هستم، من با تمام سلول‌هایم لیبرالم، اشکال ندارد، باشید، ولی بدانید که بسیاری از کسانی که حمایت می‌کنید قبل از فروپاشی اتحاد جماهیر چپ و کمونیست بودند،  امثال آقای خوئینی‌ها و … اگر در نظام بین‌الملل چین جای آمریکا را بگیرد همین آقای زیبا کلام فردا کنفوسیوس می‌شود.

جبرائیلی ادامه داد: جریان لیبرال ایرانی اشتباه‌های متعددی را مرتکب می‌شود، می‌گوید ما می‌توانیم برویم گفتگوی تمدن‌ها کنیم و با دنیا رابطه‌مان خوب شود، خب شما کمی مطالعه کنید آیا ونزوئلا و بولیوی برای ایران بازار دارد یا آمریکا و اروپا.

در ادامه زیبا کلام عنوان کرد: اینکه من مارکسیسم، چپ و … هستم، زیاد مهم نیست و باز هم خیلی ساده می‌گویم راهبرد ما در سیاست خارجی باید منافع ملی باشد، یا مبانی ایدئولوژیک یا اینکه باید ببینیم کدام رابطه برای یک کشور پر منفعت‌تر است. اگر مبانی ایدئولوژیک اصل است پس تکلیف منافع ملی  چه می‌شود، پس اگر به دنبال مبنا قرار دادن اصول این ایدئولوژیک رفتید ممکن است خیلی جاها و موقعیت‌ها در راستای منافع ملی نباشد و ممکن است که در راستای منافع ملی هم باشد.

وی افزود: مثال‌های زیادی را سراغ دارم که نشان می‌دهد ما منافع ملی‌مان را له کردیم که یکی از آنها بحث هسته‌ای است، حدود 11 سال پیش در اواخر دوران اصلاحات سیاست اصلاح‌طلبان درباره هسته‌ای سیاست کج‌دار و مریز بود. مقداری جلو می‌رفتند، کمی توقف می‌کردند، اما کشور را مقابل دنیا قرار نمی‌دادند.

استاد علوم سیاسی دانشگاه تهران اظهار داشت: پس از دو سال که احمدی نژاد رییس جمهور شد بسیاری از نهادها از جمله مجلس، قوه قضائیه، بسیج، سپاه نیز به دست اصولگرایان افتاد و در پرتوی مبانی ایدئولوژیک، سیاست هسته‌ای که در گذشته در جریان بود، کنار گذاشته شد و یک سیاست کاملا رادیکال و به قول خودشان انقلابی به کار گرفتند. حتی احمدی نژاد گفت افراد قبل در این داستان خیانت کردند و به دنیا اعلام کرد که با تمام توان سیاست خارجی‌مان را ادامه می‌دهیم و هر غلطی که می‌خواهید بکنید.

سیاست خارجی را مبانی ایدئولوژیک، رهبری می‌کند

وی اضافه کرد: حاصلش این شد که پرونده هسته‌ای از شورای حکام به شورای امنیت رفت و احمدی‌نژاد گفت که هرچقدر می‌خواهید قطع‌نامه بدهید تا قطع‌نامه‌دانتان پاره شود.

زیباکلام  با اشاره به تغییر رویکردها از سال 82 تا 84 و از 84 تا 92 و از سال 92 تا هم اکنون افزود: چرا در مقطعی چند ساله سه بار رویکرد جمهوری اسلامی ایران عوض می‌شود، پاسخش این است که سیاست خارجی را مبانی ایدئولوژیک، رهبری می‌کند.

وی تاکید کرد: آن همه سرمایه‌گذاری که در حیات خلوت آمریکا کردید چه شد گفتید که با افتخار به ونزوئلا سمند وارد کردید، در بولیوی تیرچراغ برق بردیم، فقط برای این که بگوییم به حیات خلوت آمریکا رفتیم می‌گفتید که واشنگتن می‌لرزد در حالی که با آن کارهایی که ما می‌کردیم واشنگتن می‌خندید.

پس از این سخنان جبرائیلی تاکید کرد: این سخنان نشان می‌دهد که آقای زیبا کلام و دوستانشان برداشت غلط از نظام بین‌الملل دارند، من دوست ندارم این مسائل را بیان کنم، شما به منظور اعطای جایزه نوبل به علی مطهری به جای نامه نوشتن به نروژ به سوئد نامه نوشتید.

منافع قربانی ایدئولوژی

 صادق زیباکلام با بیان این که سیاست خارجی هر کشوری از جمله جمهوری اسلامی ایران علی‌القاعده باید تابع منافع ملی این کشور باشد و  دوستان و دشمنان ثابت نمی‌مانند، بیان داشت: همانطور که روابط ما با کشور عراق خصمانه بود و با رژیم سیاسی جدید از 10 سال پیش این روابط بهبود یافت و سیاست نه شرقی نه غربی جوهره نظام ماست، درست است که دولت‌های مختلف طی این 36 سال از این اصل پیروی کرده‌اند اما شاهد سیاست‌های مختلفی بوده‌ایم که بر سیاست‌های خارجی ما سایه افکنده است.

یاسر جبرائیلی نیز در ادامه این مناظره اظهار کرد: این که آیا سیاست یک کشور باید بر مبنای منافع ملی و یا ایدئولوژی باشد؟ منتها این دوگانگی صحیحی نیست که بگوییم که اگر شما ایدئولوژی را دنبال می‌کنید منافع قربانی می‌شود.

صادق زیبا کلام  اظهار کرد: سیاست خارجی هر کشوری تابع منافع ملی آن کشور است و منافع ملی نشان می‌دهد که سیاست خارجی در چه جهتی گام بردارد، معمولا دشمنان برای هر کشوری ثابت نمی‌مانند، اما آنچه که ثابت است منافع ملی است.

وی با اشاره به رویکرد جمهوری اسلامی ایران طی سال های گذشته در رابطه با سیاست خارجی خود تصریح کرد: در نظام ما سیاست خارجی بر اساس مبانی ایدئولوژی و نه بر اساس منافع ملی تعیین شد، به عنوان مثال پس از جنگ سیاست خارجی ما کمی تعدیل شد و سعی شد با برخی از کشورها مناسبات جدیدی را برقرار کنیم، از جمله مراودات با عربستان در دوره هاشمی، اما لبه غرب ستیزی همچنان ادامه داشت./934/پ201/ج