فاجعه منا از منظر فقه و حقوق بررسی شد

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، همایش نیم روزه فاجعه منا از منظر فقه و حقوق به همت گروه حقوق مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) با همکاری پژوهشکده حج و زیارت عصر امروز در سالن نشست های مؤسسه امام خمینی(ره) برگزار شد.

سخنرانان این همایش حجج اسلام والمسلمین عزیزالله فهیمی عضو هیأت علمی دانشگاه قم، مهدی درگاهی عضو شورای پژوهشی پژوهشکده حج و زیارت، احسان سامانی استاد حوزه علمیه و مدرس حقوق دانشگاه و محمد رضا باقرزاده عضو هيئت علمي مؤسسه آموزشي پژوهشي امام خميني(ره( بودند.

حجت الاسلام رضا محمدی نیز دبیری علمی این نشست را برعهده داشت.

وی در ابتدای این نشست با اشاره به سخنان رهبر معظم انقلاب، اظهار داشت: به واقع این شجره خبیثه ملعونه لیاقت اداره حرمین را ندارد و با این اتفاق اخیر عدم صلاحیت آل سعود در مدیریت حج بیشتر به چشم آمد، بنابراین ابعاد علمی، اجتماعی، سیاسی و مخصوصا ابعاد حقوقی این فاجعه قابل بررسی است و در فضای سیاسی نیز ابعاد حقوقی می تواند کمک می کند.

در ادامه این نشست حجت الاسلام والمسلمین درگاهی به ارائه سخنان خود پرداخت و اظهار داشت: یکی از مسائل مطرح شده در فقه قتیل الحزام است به این معنا که اگر شخصی در اثر ازدحام جمعیت از دنیا رفت چه حکمی دارد و آیا دیه ای براو مترتب می شود و یا نه و اگر دیه دارد بر عهده چه کسی است؟

وی افزود: در فقه امامیه و سه مذهب از مذاهب اربعه اهل سنت یعنی حنبلیه، شافعیه و مالکیه دیه قتیل الحزام برعهده بیت المال دانسته شده و در روایات زیادی از خود اهل سنت بر این مسأله پافشاری شده است، بنابراین برفرض که دولت وهابی عربستان در این فاجعه تقصیر نداشته باشد ولی از آن جایی که خود را حنبلی مسلک می داند باید دیه مقتولان فاجعه منا را هرچه سریعتر پرداخت کند.

حجت الاسلام والمسلمین سامانی در ادامه این نشست با اشاره ابعاد مسؤولیت مدنی دولت عربستان در قبال فاجعه منا ابراز داشت: یکی از جاهایی که در حقوق باعث مسؤولیت مدنی می شود جایی است که شخصی به تبعیت از دیگری کاری کند و منجر به خسارت شود همانند این که در اداره ای کارمندی در راستای کاراداری خود مرتکب خسارتی به دیگری شود که در این صورت مدیر شرکت ضامن است.

وی افزود: در فاجعه منا نیز مسأله روشن است؛ رفتن حجاج با دعوت آل سعود است و دولت باید امنیت آنها را برقرار می کرد، چرا که به نوعی زائران متبوع دولت هستند و از طرفی ازدحام نیز قابل پیش بینی بود در این جا مسؤولیت خود متبوع مطرح می شود که دولت عربستان است و باید پاسخگو باشد.

حجت الاسلام والمسلمین فهیمی نیز در این نشست به بعد دیگر حقوقی این فاجعه اشاره کرد و گفت: این واقعه از منظر گردشگری نیز قابل بررسی است چراکه در قوانین بین المللی تمام کشورها باید امنیت گردشگران و کسانی که برای سیاحت به کشورهای آنها می آیند را تأمین کند که دولت عربستان این کار را انجام نداد.

حجت الاسلام والمسلمین باقرزاده در ادامه نشست عنوان داشت: حج یک مراسم بین المللی اسلامی است نه باستانی و کعبه که آثار باستانی نیست، بنابراین حج یک مراسم دینی و اقامه فرائض الهی است و دولت عربستان که اسم خود را خادم الحرمین گذاشته است باید امنیت را تأمین می کرد که نکرد و به عقیده من باید دستگاه سیاست خارجی با جدیت این موضوع را در مجامع بین المللی دنبال کند.

لازم به توضیح است، در پایان این نشست علمی کارشناسان حاضر  در نشست به سؤالات حاضران نیز پاسخ دادند.

گفتنی است، گزارش مشروح نشست علمی ابعاد فقهی و حقوقی فاجعه منا به زودی از خبرگزاری رسا منتشر خواهد شد./1330/پ202/ی