منجی‌گرایی بعد از اعتقاد به خدا مهمترین مسأله همه ادیان جهانی است
به گزارش خبرگزاری رسا، حجت الاسلام زهیر دهقانی آرانی، پژوهشگر علوم اسلامی درباره اعتقاد به منجی در میان ادیان به خبرنگار مهر گفت: منجی‌گرایی تقریباً عنصری مشترک میان همه ادیان جهانی است. بعضی حتی این تعبیر را به کار بردند که بعد از اعتقاد به خدا بیشترین چیزی که در ادیان نمود داشته و منجر به جریان سازی و تحول در ادیان شده است، بحث منجی خواهی و نجات بخشی یک انسان برگزیده است.
وی افزود: البته ادیان مختلف در جزییات با هم اختلافاتی دارند، ولی در کلیات می‌توان عناصر مشترک بسیاری پیدا کرد و کتب و مقالات مختلفی که در این زمینه نوشته شده است. اما آنچه حائز اهمیت است، موعودگرایی در دوران معاصر و دوران کنونی است. ما شیعیان دوازده امامی به واسطه اعتقاد به حجت حی و امامی که زنده است، هرچند در دوران غیبت به سر می‌بریم، اما اعتقاد به آمدن امام غایب داریم و اینکه به واسطه آن حضرت، نجات نهایی بشر از تباهی و فساد و ظلم و ستم فراهم می‌شود؛ البته ادیان مختلف و مذاهب دیگر غیر شیعی اعتقادات دیگری دارند. عنصر منجی‌گرایی یا مهدویت یکی از عناصر پایه‌ای شیعه شناخته می‌شود و شاید شیعه را در بعضی از نقاط جهان با مهدویت می‌شناسند، اما فقط شیعه مدافع این نگاه نیست، بلکه بحث منجی در بعضی ادیان و مکاتب دیگر هم به شدت دنبال می‌شود.
دهقانی آرانی با بیان اینکه مسیحیت، دینی منجی گرایانه است، گفت: دلیلش هم این است که اگر بازگشت مجدد عیسی مسیح در آخرالزمان را از مسیحیت بگیریم، عملا پایه مهمی از آن لنگ خواهد شد و عملاً یک جز مهمی از دین مسیحیت به کنار می‌رود و شاید حقانیت خودش را از دست بدهد، اما گروه‌های مختلف مسیحی در بحث منجی خواهی بعضی کم و بیش دارند، اما در بین مسیحیت بیش از همه جریان اوانجلیستی یا به تعبیری، جریان صهیونیسم مسیحی، امروز در زمینه منجی خواهی داعیه دار است و شاخه ای از پروتستان ها محسوب می‌شوند. در یهودیت هم گروه های مختلفی دارند، اما امروز جریان صهیونیستی با ضمیمه شدن مسائل سیاسی خودش را داعیه دار فراهم کردن زمینه برای آمدن منجی تلقی می‌کند.
وی اظهار داشت: در اسلام نیز شیعه، نمونه بارز منجی خواهی است. البته در شیعه هم مدعیانی ظهور کردند و شاید الان هم باشند که خودشان را مرتبط با حضرت می‌دانند یا حتی ادعای مهدویت می‌کنند، اما شیعه اصیل آن شیعه ای است که اعتقاد به زنده بودن حجت حی و منجی بودن او دارد ولی غیر از شیعه هم در فرق دیگر ما نمودهای منجی خواهی را می‌بینیم. بعضی تصور می‌کنند غیر شیعه اعتقادی به منجی و مهدویت ندارد! اصلا چنین نیست. مهدویت عنصر مشترک بین شیعه و سنی است. اما به هرحال بعضی گروه ها در این زمینه فعال تر کار می‌کنند. نمونه اش هم مدعیانی است که در طول تاریخ در میان اهل سنت ظهور و بروز داشتند. جالب است بدانید گروه های تکفیری مثل طالبان، داعش، النصرة و بعضی از گروه های دیگر، داعیه دار مهدویت هستند! بهاییت فرقه ای که در بستر منجی خواهی برخاسته است؛ حتی در کشور ژاپن نمونه هایی از ادعا منجی خواهانه داریم. پس در ادیان و فرق مختلف، فضایی است که حداقل گروه هایی منتظر آمدن منجی هستند.
این کارشناس دینی گفت: ما البته باید سعی کنیم نگاه همگرایانه داشته باشیم مخصوصا در بستر ادیان الهی که بستر واحدی دارند و همه از آسمان توسط پیامبران الهی آورده شده اند حتما نقاط اشتراکی و نقاط همگرایانه بسیار بیشتر از نقاط افتراقی است. اما چه کنیم که در عرصه ظهور بیرونی متاسفانه بعضی بواسطه برخی سوء استفاده ها در گروه ها، قدرت طلبی ها ، زمینه شدن سیاست و استعمار در بعضی گروه ها و فرقه ها باعث شده است که گاهی منجی خواهی‌ها مقابل هم قرار گیرند.
وی افزود: جریان صهیونیسم مسیحی یا جریان صهیونیستی یا به عنوان مثال گروه های تکفیری مثل داعش و امثالهم چه بهره برداری و تبلیغ هایی از بحث منجی خواهی دارند؟ عرصه ورود این گروه ها به عرصه تبلیغ ، عرصه وسیعی است و بعضی خیلی گسترده در این زمینه کار می‌کنند. حالا مسیحیت که جریان تبشیری آن سابقه دو هزار ساله دارد ولی گروه های دیگر هم به همین صورت کار می‌کنند. برای مثال با جریان صهیونیسم مسیحی مواجه هستیم که مخصوصا در این چند دهه اخیر به شدت در عرصه تولید کتاب، تولید سایت، تولید برنامه های رسانه ای برای بحث و اعتقادات خودشان محتوا تولید می‌کنند تا به هر صورتی می‌خواهند مخاطب را با خودشان همراه کنند. نویسندگان متعددی در کشور امریکا با آن تفکر صهیونیسم مسیحی کتاب می‌نویسند. یک نفر مثل مارک هیچکاک فقط به تنهایی بیش از ۱۰ کتاب در این زمینه نگاشته است یا کسی مثل جان هیگی، تیم لاهه یا گروه تکفیری داعش، یکی از شعارهای اصلی آنها بحث منجی خواهی و زمینه سازی برای ظهور مهدی است. البته اینها همه شعار بود و از این مسئله برای جذب مخاطب سوء استفاده می‌کردند و عملکردشان کاملا برضد اعتقادات منجی خواهانه بود. اینها نشان می‌دهد که ما هم اگر حرف خود را حق می‌دانیم باید سعی کنیم در میان این غوغایی که رقبا و دشمنان ما ساخته اند، ما نیز کلام حق را به مردم جهان و مردمی که مخاطب رسانه های مختلف هستند برسانیم . جریان هایی یا مسئولینی که وظیفه دارند فعال تر شوند و ما بتوانیم کاری در این زمینه انجام دهیم.
وی افزود: در عرصه جهانی ما باید بکوشیم تا بر نگاه همگرایی و تقریبی بیش از نگاه واگرایانه و جدا کردن خودمان از دیگران کار کنیم و سراغ نکات اشتراک برویم. ما نقاط اشتراک مختلفی با ادیان و مکاتب مختلف داریم. در ویژگی های منجی، در زمان آمدن منجی، در دوران حکومت پس از او؛ اینها عناصر مختلف و مشترکی هستند که در همه ادیان می‌توان یافت. جمعیت غالب جهان از دو دین مسیحیت و اسلام تشکیل شده است. در اسلام، هم شیعه و هم اهل سنت اعتقاد دارند وقتی حضرت مهدی بیایند در کنار ایشان حضرت عیسی بن مریم هم نزول می‌کنند و در کنار ایشان، و یاری گر ایشان هستند. این امر، در عرصه بین الملل برای دراز کردن دست دوستی به سوی مسیحیان جهان بسیار خوب است. اگر ما بتوانیم بر این عنصر پافشاری کنیم، نقاط اختلاف، کمرنگ می شود. هم مسیحیان هم مسلمانان منتظر آمدن منجی‌مان هستیم که در کنار هم هر دو با هم جهان را پر از صلح و صفا خواهند کرد.
وی همچنین گفت: نکته دوم این است که در بعضی زمینه ها مخصوصا جاهایی که غرب با سیاه‌نمایی‌ها چهره حضرت مهدی و منجی شیعی و اسلامی را تخریب کردند ما سعی کنیم با تببین دقیق و درست و با چهره‌سازی کاملا منطبق بر آیات و روایات، چهره‌ای نورانی از امام مهدی به عرصه جهانی عرضه کنیم. به هر نحوه ممکن تبلیغ کنیم تا این غبارهایی که بر چهره نورانی امام زمان در این چند ساله ایجاد شده است، را برطرف کنیم.
وی در پایان گفت: نکته دیگر اینکه درمقابل کار دشمن ، مانند گروه های صهیونیستی ، صهیونیسم مسیحی و یا گروه های تکفیری، باید سه درجه نگاه را داشته باشیم، تبلیغی، دفاعی و تهاجمی! تبلیغ یعنی ما بتوانیم آن چیزی که حق است و آن چیزی که در دین ما تبیین شده به مخاطب ناآشنا چه در غرب چه درکشورهای دیگر، عرضه کنیم. در نگاه دفاعی ما باید شبهات را رفع کنیم و زمینه برای نفوذ تیرهای سهمگین که با شبهات مختلف در شبکه های اجتماعی و در فضای مجازی ایجاد می‌شود، برطرف کنیم و سپر محکمی برای اعتقادات مختلف ازجمله مهدویت بسازیم. در نگاه تهاجمی نیز باید نگاه مطالبه گر داشته باشیم و از گروه های دیگری که گاه حرف باطل خود را به شکلی زیبا به ما عرضه می کنند، پوشالی بودن اعتقادات آنها را نشان بدهیم. ان شاءالله می‌توانیم با نگاه همگرایانه و تقریبی، دلها را آماده کنیم و زمینه انتظار حقیقی برای آمدن منجی را در همه مردم جهان فراهم آوریم. /۹۶۹//۱۰۲/خ
منبع: مهر