اگر بازار کفار بر بازار مسلمین مستولی شود فقیه می تواند حکم جهاد بدهد

اشاره: اگر ما در تولید کالا مشکل داشته باشیم رسانه بیاید چه بگوید؟ بیاییم به دروغ بگوییم خودروی ایرانی فلان؛ پس باید در وهله اول خود رسانه ها از اهمیت اقتصاد درون گرا که مورد تایید اسلام است ، اینها را بزرگان توضیح بدهند و تبیین کنند. 

باید از بُعد علمی، چند درس خارج در این زمینه گفته شود و حوزه ها باید در این زمینه حرکت کنند کار تحقیقاتی کنند. خطبایی که نفوذ دارند روی افکار عمومی آن ها تبیین کنند.و در قالب های رسانه ای از همان دوران کودکی با ساخت انیمیشن های جذاب تبیین کنیم که چقدر اقتصاد خوداتکایی اهمیت دارد. کسی از محققین که به ژاپن رفته بود می گفت بعد از جنگ جهانی دوم ژاپنی ها می گفتند که ما پابرهنه راه می رویم که خودمان کفش درست کنیم و اینقدر با چرتکه کار می کنیم که خودمان ماشین حساب اختراع کنیم.

حجت الاسلام عرفاتی، مدیر طرح و برنامه شبکه قرآن و معارف سیما در گفت و گو با خبرنگار خبرگزاری رسا، به تبیین نقش جایگاه رسانه در حمایت از کالای ایرانی پرداخت که حاصل این گفت و گو تقدیم خوانندگان گرامی می شود.

رسا - نقش رسانه جمعی در تقویت باور مردم نسبت به خود اتکایی و خود کفایی چیست؟

همه ادیان الهی مخصوصا اسلام رسانه را در قالب رسانه بیان و بعدها رسانه مکتوب- بعد از جمع آوری قرآن- اهتمام ویژه ای داشته است و قرآن کریم به همین بحث رسانه مکتوب قسم می خورد، قسم به قلم خورده است و در سوره مبارکه قلم این مهم را می بینیم.

این ها در قالب رسانه است. یعنی رساندن محتوا و پیام به مخاطبین خودش این می شود رسانه . آن زمان رسانه، رسانه شفاهی بوده است که پیامبر اعظم‌(ص) با بیان خودش آغاز کرده است که خداوند متعال با وحی، دستورات را به پیامبر اعظم(ص) ابلاغ کرد و پیامبر را به مثابه یک انتقال دهنده پیام الهی به سوی خلق برگزید. اینها را اگر بخواهیم تعریف کنیم همه اینها خودش رسانه است، حالا بحث الهی بودن و اعانت الهی در ایشان وجود دارد چون ایشان رسول خداست و جایگاه قدسی اش محفوظ است.

بعدها هم که امیرمؤمنان(ع) اولین کسی است که فرمود علوم را به کتابت مقید کنید، این همان کتابت رسانه مکتوب است که حالا امروز مختلف شده است؛ می خواهم بگویم اهمیت رسانه در فرمایشات وحیانی و کلام معصومین علیهم السلام خیلی زیاد است و این اهمیتش باید ببینیم چه هست، اگر می خواهیم در این حوزه بحث کنیم لذا رسانه خیلی مهم است.

 یکی از همین مباحثی که حالا فقهای ما از قدیم اهتمام داشتند بحث تقویت بازار مسلمین است و حتی بعضی ها حرام می دانستند از علمای قدیم و تحریم می کردند و قائل بودند که اجناس خارجی خریداری نشود مگر بالضروره ما این موارد را از قدیم در فقه شیعه داشتیم.

بعضی ها قائل به این هستند که اگر بخواهد بازار کفار بر بازار مسلمین مستولی شود فقیه می تواند حکم جهاد بدهد. یعنی تا این حد فقیه می تواند با آن شرایط سختی که برای جهاد وجود دارد و به سختی می توان در زمان غیبت امام معصوم علیه السلام حکم جهاد و نه دفاع – ما هشت سال دفاع داشتیم و نه دفاع – بدهد با آن مشکلات و مسائلی که در فقه هست و شرایط متعددی که داراست فقیه می تواند حکم جهاد بدهد. ببینید این مساله چقدر مهم است؟

رسا ـ برای اینکه خود باوری در استفاده  از کالای و محصولات ایرانی تبدیل به فرهنگ عمومی شود، چه راهکارهایی در زمینه فرهنگ سازی پیشنهاد می‌کنید؟

آن چیزی که مهم است پیام دین و پیام قرآن کریم و اهل بیت(ع) است؛ یعنی علو اسلام را باید در همه چیز رعایت کنیم. ما در برخی علو را رعایت کردیم اما متاسفانه در برخی مثل اقتصاد نتوانستیم این علو را داشته باشیم. این فرمایش آیت الله جوادی آملی است که الاسلام یعلو و لا یعلی علیه این خبر است، اما به داعیه انشا است یعنی بکوشید تا اسلام به آن مقام علو و برتری اش در جامعه برسد، تلاش یک امر است.

یعنی اسلام عالی هست اما باید شما تلاش کنید. ما در حوزه اقتصاد در این قضیه نتوانستیم پیاده کنیم و از همین حوزه هم داریم ضربه می خوریم و این زخمی که بر پیکره جامعه اسلامی ما هست و این زخم که باشد مگس های خارجی و حشرات موزی روی این زخم می نشینند و ما را آزار می دهند و می گویند که این ناکارآمد است و نظام ناکارآمد است و به چالش می کشانند حتی اعتقادات شما را.

رسا ـ رسانه‌ها در زمینه اقناع افکار عمومی برای استفاده نکردن کالاهای غیرضروری خارجی چه راهبردی باید اتخاذ کنند؟

دو سویه است، رسانه باید واقعیت ها را بگوید مشکلات و معضلات را بگوید، روشنگری کند و ما هم باید تلاش اقتصادی داشته باشیم و کالای خوب تولید کنیم و رسانه بیاید فرهنگ سازی کند.

اگر ما در تولید کالا مشکل داشته باشیم رسانه بیاید چه بگوید؟ بیاییم به دروغ بگوییم خودروی ایرانی فلان؛ پس باید در وهله اول خود رسانه ها از اهمیت اقتصاد درون گرا که مورد تایید اسلام است ، اینها را بزرگان توضیح بدهند و تبیین کنند. 

باید از بُعد علمی، چند درس خارج در این زمینه گفته شود و حوزه ها باید در این زمینه حرکت کنند کار تحقیقاتی کنند. خطبایی که نفوذ دارند روی افکار عمومی آن ها تبیین کنند.و در قالب های رسانه ای از همان دوران کودکی با ساخت انیمیشن های جذاب تبیین کنیم که چقدر اقتصاد خوداتکایی اهمیت دارد. کسی از محققین که به ژاپن رفته بود می گفت بعد از جنگ جهانی دوم ژاپنی ها می گفتند که ما پابرهنه راه می رویم که خودمان کفش درست کنیم و اینقدر با چرتکه کار می کنیم که خودمان ماشین حساب اختراع کنیم.

این خود اتکایی باید در قالب فیلم و انیمیشن تبیین شود، ما در سینمایمان همه در سر خود می زنند. سینمای ما غرب گراست  نگاهشان به آن طرف است، ما چقدر محصولات رسانه ای تولید کردیم؟
باید یک کسی متولی شود و بزرگان هم دست به قلم شوند و کسانی که کار فیلم انجام می دهند کار کنند. امروز رسانه چند بُعدی است، در همه ابعاد چندرسانه ای  ما باید در زمینه اهمیت اقتصاد داخلی ، خود اتکایی و توجه به توانمندی های خودمان، تشویق جوان ها را داشته باشیم.

 از آن طرف این 50 درصد کار است 50 درصد بقیه این است که واقعا کسانی که متولی مسائل اقتصادی هستند یک حرکتی بکنند. البته ما در سانه می توانیم آن ها را به چالش بکشانیم و در حوزه مجازی من دیدم یک چیزی که فراگیر می شود و همه مطالعه می کنند مسئولین مجبور می شوند بیایند پاسخ بدهند.

این مصاحبه شما خوب است. دائما ما باید پیگیر بشویم و با زبان های جدید رسانه ای مثل فضای مجازی و فیلم و... تا مسئولان هم بدانند که مطالبه مردم این است که بجنبند شاید عده ای بیدار شوند.

رسا ـ به نظر شما روحیه پرهیز از تجمل گرایی را چگونه در سبک زندگی ایرانیان می‌تواند نهادینه شود؟

 خوشبختانه فرهنگ ایرانی چون اتکا به فرهنگ اسلامی دارد و آن هم فرهنگی غنی مثل شیعه، اینها همه در این فرهنگ غنی موجود است. ما باید سیره بزرگان، سیره ائمه(ع) و علمای ربانی را تبیین کنیم و این هم لازم است که با رسانه های نوین نشان بدهیم.

مثلا مثل زندگی آیت الله بهجت، خوب این یک فرهنگ سازی است دیگر. این نوع کارها را جلوی منظر افکار عمومی تولید شود، ما چقدر تولیدات رسانه ای درباره علمای ربانی داشته ایم؟ این ها فرهنگ سازی است یعنی زندگی علما اصلا خودش عبادت است.

ذکر الصالحین تنزل الرحمه. مثل نماز خواندن و ذکر گفتن است. هم عبادت است و هم فرهنگ سازی است چون اینها متصل به عمل به روایات و آیات هستند؛ زندگی نامه اینها و بیان زندگی آنان مردم را تشویق می کند.

هرچه معنویت نباشد تجمل گرایی بیشتر می شود و ما اگر بخواهیم ریشه ای حرف بزنیم بزرگترین مشکل کمرنگ شدن معنویت است.

رسا ـ با توجه به بزرگنمایی در تبلیغات کالاهای خارجی و تغییر ذائقه مشتریان، در عرصه  تبلیغ کالاهای داخلی نیازمند چه نگرشی هستیم، در تبلیغ کالاهای داخلی به چه ظرافتهای مخاطب محوری باید دقت شود؟

این مبحث بیشتر در تجارت جهانی و اقتصاد نوین و برندها مطرح است. ما باید اول کالایمان خصوصا کالای برندمان با کیفیت تولید شود رسانه ها باید برند سازی کنند. شما نگاه کنید مثلا بنز نمونه است؛ حاضر است در کارخانه ضرر بدهد اما در این برند یک جنس قلابی بیرون ندهد هرجای دنیا می گویند ماشین بنز است دیگر تحقیقی نمی کند.

 این برند شده است، ما نیاز داریم کالای داخلی برندسازی شود. تولید کنندگان باید خوب تولید کنند و رسانه ها این ها را در معرض افکار عمومی قرار بدهند.

رسا ـ از شما بابت وقتی که در اختیار خبرگزاری رسا گذاشتید، سپاسگزاریم./۸۲۹/گ۴۰۴/س