تبیین نظام‌نامه تربیتی جامعهالمصطفی
به گزارش خبرگزاری رسا،«حجت‌الاسلام مشایخی» با اشاره به نظام‌نامه عملیاتی، گفت: باید مرزهای کار را مشخص می‌کردیم و مخاطبان و زمان اجرا را معلوم می‌ساختیم. بدین ترتیب، طلبه به عنوان مخاطب آموزشی، در دسترس ما قرار می‌گیرد.
حجت‌الاسلام مشایخی اظهار داشت: در نظام‌نامه تربیتی المصطفی، در بستر زمانی، مسیر تربیتی را تعریف و الگوی مخاطب را نیز بررسی کردیم. در این باره، کوشیدیم مشخص نماییم که چه زمانی، چه کسی، چه برنامه‌ای باید اجرا شود.
وی با بیان این که ما به شخصیت طلبه توجه داریم، بیان کرد: در تنظیم نظام‌نامه تربیتی المصطفی، ساحت‌های مختلفی مانند اخلاقی، اعتقادی، فرهنگی، جسمانی و... را در نظر داشتیم و براساس آن، شخصیت طلبه را در ساحت‌های گوناگون تجزیه می‌نماییم.
حجت‌الاسلام مشایخی ادامه داد: همچنین سطوح مختلف برنامه‌ریزی را در سطوح تربیتی در نظر داشتیم. به نظر می‌رسید باید اخلاق و تربیت در سطوح مختلف ساری و جاری شود. هم‌اکنون، وارد ساحت‌های عام شده و مسیر حرکت تربیت را به دقت ترسیم کرده‌ایم. در نظام‌نامه مقرر شد که طلبه الگویی معرفی کنیم. با این تفاصیل، توانستیم از طریق مسیر، به طلبه الگو دسترسی پیدا کردیم؛ برای نمونه، در ساحت عبادی، مشخص کردیم که چه انتظاراتی در حیطه‌های گوناگون داریم.
وی گفت: مفتخریم که سطح استانداردی را مشخص و از ایده‌آل‌نگری پرهیز و براساس واقعیات، برنامه‌ریزی کردیم. ما خواهیم توانست که این الگو را نه تنها در جامعهالمصطفی، که در حوزههای علمیه خواهران و برادران، دانشگاه‌ها و دیگر مراکز اجرا کنیم.
حجت‌الاسلام مشایخی اظهار داشت: این روند دست کم سه سال دیگر زمان لازم دارد تا تربیت را وارد صحنه کنیم؛ برای نمونه، در نظام آموزشی، در نظر داریم تربیت را در همه ارکان و مؤلفه‌ها حاکم کنیم. به همین دلیل، کار عظیمی پیش روی ما قرار دارد. این مباحث، در عرصه‌های دیگر، مانند پژوهش، بین‌الملل و... نیز مطرح است.
وی تصریح کرد: به نظر می‌رسد لازم است کمیته‌های تخصصی شکل بگیرد و تربیت را در المصطفی نهادینه نماییم. مسیر حرکت، تفاوت‌‌های جنسیتی، مذهبی و ملیتی در نظر گرفته و در حوزه عمومی اشراب شده است و ان‌شاءالله در حوزههای تخصصی نیز محقق خواهد شد.
حجت‌الاسلام مشایخی با بیان این که لازم است برنامه‌ها را مسیر، همواره تجربه و تصحیح کرد، اظهار داشت: باید مسیر تربیت را هر چه بهتر هموار و نهادینه نمود.
در ادامه، آیت‌الله اعرافی نیز در سخنانی، درباره مراحل رشد افراد از کودکی تا بزرگسالی بیان کرد: یکی از مباحث مهم روان‌شناسی، به همین مسائل مربوط می‌شود. مراحل تربیت نیز با توجه به همین مسائل مشخص می‌گردد.
رئیس المصطفی ادامه داد: در این مراحل، که مسیری طولانی است، شناخت ویژگی‌ها و مراحل، مبنای تعامل فرد با خویشتن و با مربی است. در اندیشه دینی هم مراحل رشد و تربیت مطرح شده است. در علوم ما هم عرفا سیر تدریجی در تربیت فرد را پیش بینی کرده و علمای اخلاق کمتر به این موضوع پرداخته‌اند.
آیت‌الله اعرافی افزود: تنظیم مراحل، چند پایه دارد. نسخه‌های ما باید منطبق با این پایه‌ها باشد. از سوی دیگر، همیشه این مراحل، ثابت نیست و نمی‌توان نسخه یکسانی تجویز کرد. گاهی اوقات، به جز نظم منطقی، لازم است نظم عاطفی را مورد توجه قرار داد.
وی با بیان این که این مسیر، اضلاع پیچیده‌ای دارد، گفت: لازم است مراحل تربیت با توجه به ساحت‌ها و حیطه‌های گوناگون تدوین شود. تربیت باید تدریجی باشد که یکی از اصول آن به شمار می‌رود. این مقوله، ریشه‌دار، پیچیده و بسیار حساس است که شدنی است.
آیت‌الله اعرافی اظهار داشت: می‌توان براساس ملاک‌های واقعی و قراردادی، مسیر را ترسیم و اهداف را مشخص نمود. باید بدانیم که مثلاً در سال اول، طلبه باید به کجا برسد و در سال‌های بعد نیز مسیر را مشخص نمود.
رئیس المصطفی تأکید کرد که لازم است همزمان با این طی این مسیر، در کنار پژوهش، پروژه‌هایی اجرا کرد و در عین طی این مسیر مقدس، کارهای مطالعاتی و تحقیقاتی نیز انجام داد.
آیت‌الله اعرافی ادامه داد: این روند، امکان دارد منجر به تولید نظریه و تئوری شود، به شرط این که کارهای علمی را همراه گام‌های عملی از نظر دور نداشت.
گفتنی است در بخش دوم تبیین نظام‌نامه، «حجت‌الاسلام عزیزی»، مدیرکل تربیتی جامعهالمصطفی، تربیت را نیازمند کار مهندسی دانست و اظهار داشت: نظام‌نامه ما نیز مهندسی‌شده و این کار براساس قرآن و سنت است.
وی ادامه داد: ما فیض زیادی از نظرات رئیس المصطفی در کتاب‌های ایشان برده و کوشیده‌ایم براساس عقلانیت، در مسیر نظرات ایشان پیش برویم.
حجت‌الاسلام عزیزی با توجه به نوسانات موجود در این مسیر، بیان کرد: به همین دلیل، به فضای عملی رفته‌ایم و سعی در حفظ مبانی داشته‌ایم. خواسته‌ایم واقع گرایانه نگاه کنیم و مسائل واقعی را در نظر داشته باشیم.
مدیرکل تربیتی درباره مراحل طی‌شده گفت: در گام نخست، کارگروه تخصصی عام نظام نامه ایجاد شد. این هیئت تا به حال 73 جلسه تخصصی برگزار کرده است که بزرگان تربیت نیز حضور داشته‌اند. این هیئت حدود بیست نفر عضو دارد.
حجت‌الاسلام عزیزی افزود: کارگروه اهل سنت هم داریم که به مسائل مختلف می‌پردازد. برای هر یک از ساحت‌ها هم کمیته‌ای تشکیل شده است.
وی، با اشاره به حاصل کار کمیته‌ها و کارگروه، تصریح کرد: تاکنون، بیش از دوهزار هدف محقق شده است. ما براساس حیطه‌های اصلی کار را انجام داده‌ایم و کار را سال به سال، تعریف نموده‌ایم. ما 29 قالب احصا کرده‌ایم تا بتوانیم به اهداف مد نظر برسیم. کارگروه عمومی اهل سنت، کارگروه ویژه خواهران، دو مورد از کارگروه‌هایی است که تاکنون تشکیل شده است.
حجت‌الاسلام عزیزی درباره فرم‌های ارزیابی توضیح داد: فرم‌های ارزیابی طلاب، پایه تربیتی آنان می‌شود و موجب هدایت آنان در ساحت‌های گوناگون می‌گردد. در مرحله نهایی کار نیز قالب‌های اجرایی کار نیز برای صفوف مشخص شده است. برای اجرا نیز دست صفوف باز است و ما بر روند کار نظارت داریم.
مدیرکل تربیتی درباره ساحت‌های مختلف و مراحل آماده‌سازی آن توضیح داد و اشاره کرد: کارگروه‌ها و کمیته‌ها هفته به هفته جلسات منظمی دارند و کار را پیش می‌برند. بررسی اهداف و روش‌ها دست‌یابی به آن، از کارهای مهمی است که به جد، پی‌گیری می‌شود.
حجت‌الاسلام عزیزی تصریح کرد: نظام‌نامه، بر مباحث تربیتی اشراف دارد و باید آن را در ساحت‌های گوناگون اشراب کرد. مقرر شد همه سرفصل‌های آموزش که تدوین می‌شود، براساس اهداف عملیاتی نظام‌نامه باشد و محور اساسی آن را تشکیل دهد. طبق تأیید رئیس جامعهالمصطفی ، مقرر گردید سرفصل‌های آموزشی در کمیته مشترکی، با نظام‌نامه تطبیق داده و سپس ابلاغ شود.
مدیرکل تربیتی ادامه داد: هم‌اکنون، چهارده موضوع تعیین شده است که به زودی ارسال خواهد شد. اشراب نظام‌نامه در خرده‌سیستم‌ها، یکی از اهداف ماست و در این مسیر، فرزندان و خانواده‌های طلاب را نیز در نظر خواهیم داشت و وارد این عرصه نیز خواهیم شد. /۹۲۴/د۱۰۳/ج