نگاهی به کتاب‌شناسی امام جواد
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، فردا 30 ذیقعده سالروز شهادت نهمین امام شیعیان، حضرت محمد بن علی الجواد (ع) است؛ همان که در کودکی به امامت رسید و در جوانی به شهادت.
عبد اللّه بن جعفر گوید: من و صفوان بن يحيى به خدمت امام رضا عليه السلام رسيديم ؛ در حالی که ابو جعفر عليه السلام كه سه سال از عمرش مى گذشت، ايستاده بود؛ گفتیم : خدا ما را فداى شما كناد ! اگر ـ پناه به خدا ـ اتفاقى بيفتد چه كسى بعد از شما خواهد بود ؟
آن حضرت به امام جواد اشاره كرده، فرمود : اين فرزندم ؛
عبداللّه بن جعفر مى گويد : گفتیم : او با اين سن و سال ؟ !
فرمود : آرى ، او با همين سن و سال . خداوند تبارك و تعالى به وسيله عيساى دو ساله احتجاج كرد .(البحار : ۵۰ / ۳۵/ ۲۳)
پس از شهادت ایشان، ایشان را در کنار جدشان، حضرت امام کاظم علیه السلام به خاک سپردند و آن مکان شریف اکنون به کاظمین، مشهور و محل حضور عاشقان اهل بیت علیهم السلام شده است.
به همین مناسبت در این نوشته به معرفی کتاب هایی پرداخته شده که درباره ایشان و زندگی ایشان است.
اول: کتابهای فارسی
الف - کتابهای چاپی (25 کتاب)
1- امام جواد(ع)؛ امید امیدوار، قم، انتشارات شفق، 1355ش، 32ص، جیبی (ویژه نوجوانان).
2- امام جواد (ع)؛ گروه نویسندگان مؤسسة البلاغ، ترجمه محمود شریفی، تهران، سازمان تبلیغات اسلامی، 1368ش/1410ق، 168ص، جیبی، (سلسله «سرچشمه های نور»").
3- امام محمد تقی(ع)؛ سید کاظم ارفع، تهران، مؤسسه انتشاراتی فیض کاشانی، 1370ش، 49ص، رقعی.
4- پیشوای نهم حضرت امام محمد تقی(ع)؛ گروه نویسندگان، چاپ مکرر، قم، در راه حق، 1371ش، 56ص، رقعی، (به عربی و اردو هم ترجمه شده است).
5- تحلیلی از زندگانی و دوران امام محمد تقی(ع)؛ فضل الله صلواتی، اصفهان، انتشارات خرد، 1364ش، 610ص، رقعی.
6- تحلیلی از زندگانی و زمان امام جواد(ع)؛ گروه نویسندگان، زیر نظر قوام الدین وشنوی قمی، قم، احیاء و نشر میراث اسلامی، 1359ش، 138ص، جیبی.
7- جدی فروزان؛ (در ذکر حالات حضرت امام محمدتقی و احفاد آن جناب)، عباس فیض قمی (م 1394ق)، قم، دفتر چاپخانه قم، 1364ق، 320ص، رقعی.
8- حضرت امام محمدتقی (ع)؛ عبدالامیر فولادزاده، تهران، انتشارات اعلمی، 1359ش، 35ص، وزیری (مصور - ویژه نوجوانان))
9- حضرت امام محمدتقی (ع)؛ فضل الله کمپانی، تهران، انتشارات مفید، 1362ش.
10- حضرت امام محمد تقی (ع)؛ میرابوالفتح دعوتی، قم، انتشارات شفق، بی تا، 32ص، وزیری (مصور - ویژه نوجوانان)
11- الرسول والذراری ... معصوم یازدهم؛ احمد سیاح، تهران، انتشارات اسلام، بی تا.
12- زندگانی امام جواد (ع)؛ سیف الله یعقوبی قمشه ای، با مقدمه جعفر سبحانی، تهران، مسجد الغدیر، 1364ش، 124ص، رقعی.
13- زندگانی امام محمدتقی (ع)؛ حسین عمادزاده اصفهانی (1325-1410ق)، تهران، شرکت سهامی طبع کتاب، 1341ش/1382ق، 334ص، وزیری.
14- زندگانی امام محمدتقی(ع) نهمین پیشوای معصوم؛ عبدالرحیم عقیقی بخشایشی، قم، انتشارات نسل جوان، 1357ش/1399ق، 119ص، جیبی.
15- زندگانی حضرت امام جواد(ع)؛ مرتضی مدرسی چهاردهی، چاپ پنجم، تهران، انتشارات موسوی، 1361ش، 252ص، رقعی.
16 - زندگانی حضرت امام محمدتقی (ع)؛ حسین حماسیان (صابر کرمانی)، تهران، انتشارات اقبال، 1342ش، 48ص، رقعی (مصور - ویژه نوجوانان).
17- زندگانی سیاسی امام جواد(ع)؛ سید جعفر مرتضی عاملی، مترجم: سید محمد حسینی، چاپ دوم، قم، انتشارات اسلامی، 1367ش، 144ص، رقعی.
18 - زندگی و سیمای امام محمدتقی (ع)؛ سید محمدتقی مدرسی، مترجم: محمد صادق شریعت، تهران، انصارالحسین(ع)، 1370ش.
19 - ستارگان درخشان - ج 11; (زندگانی حضرت امام محمدتقی «ع»)؛ محمدجواد نجفی، چاپ پنجم، تهران، کتابفروشی اسلامیه، 1362ش، 200ص، جیبی.
20 - سرور الفؤاد (زندگانی حضرت امام جواد)؛ ابوالقاسم سحاب (م 1376ق)، تهران، کتابفروشی اسلامیه، 1374ق، 257ص، رقعی.
21 - عطیة الجواد(ع)؛ سید مصلح الدین مهدوی، اصفهان، حسینیة جوادالائمة(ع)، 1366ش/1408ق، 152ص، وزیری. (شرح احادیث و سخنان کوتاه حضرت، 60 صفحه از کتاب را به خود اختصاص داده است).
22 - معصوم یازدهم امام جواد(ع)؛ جواد فاضل (1335-1381ق)، تهران، کتابفروشی علمی، 1338ش، 37ص، رقعی.(ضمن «معصوم نهم تا معصوم سیزدهم » ص 167-202)
23 - معصوم یازدهم حضرت امام محمدتقی(ع)؛ سید مهدی آیت اللهی (دادور)، تهران، انتشارات جهان آرا، 1368ش، 24ص، وزیری (مصور - ویژه نوجوانان). (به ارود نیز ترجمه شده است)
24 - ناسخ التواریخ: زندگانی حضرت امام محمدتقی جواد الائمه (ع)؛ عباسقلیخان سپهر (م 1341ق)، تهران، کتابفروشی اسلامیه، بی تا، 3ج: 1200ص، وزیری. (جامع ترین کتاب به زبان فارسی درباره حضرت)
25- نگاهی گذرا بر زندگانی امام جواد(ع)؛ سید عبدالرزاق موسوی مقرم (1316-1395ق)، مترجم: پرویز لولاور، همراه با اشعار: ابوالقاسم علیمدد - قطره - (م 1398ق)، مشهد، آستان قدس رضوی، بنیاد پژوهشهای اسلامی، 1371ش، 177ص، وزیری.
ب - کتابهای غیرچاپی (3 کتاب)
26 - بررسی سیره سیاسی امام جواد (ع)؛ سید احمد خاتمی
27 - پیشوای بزرگ امام نهم (ع)؛ حسن مظفری معارف، نسخه دستنویس آن در کتابخانه آستان قدس رضوی موجود است. (فهرست الفبایی کتابخانه آستان قدس، 96).
28- حرز جواد (ع) از مؤلفی ناشناخته، نسخه خطی آن در کتابخانه آستان قدس رضوی موجود است.
(فهرست الفبایی کتابخانه آستان قدس /221)
دوم: کتابهای عربی
الف - کتابهای چاپی (22 کتاب)
29 - الامام التاسع ابوجعفر محمد الجواد(ع)؛ شیخ محمد حسن قبیسی عاملی، بیروت، 1403ق/1983م، 117ص، وزیری، (سلسله «الحلقات الذهبیة » -22)
30 - الامام التاسع الامام محمدبن علی الجواد(ع)؛ گروه نویسندگان، مترجم: محمد عبدالمنعم خاقانی، قم، در راه حق، 1370ش، 43ص، رقعی.
31 - الامام التاسع محمد الجواد(ع)؛ر شیخ محمدرضا حکیمی حایری، بیروت، اعلمی، 1412ق/1992م، 335ص، وزیری.
32- الامام الجواد (ع)؛ گروه نویسندگان، چاپ دوم، تهران، البلاغ، 1409ق/1989م، 117ص، جیبی.(به فارسی هم ترجمه شده است)
33 - الامام الجواد(ع)؛ گروه نویسندگان، بیروت، دارالزهراء، 1412ق، (سلسله «حیاة الرسول و اهل بیته المجاهدین »).
34- الامام الجواد (ع) قدوة و اسوة؛ سید محمد تقی مدرسی، تهران، رابطة الاخوة الاسلامیة، 1404ق، 71ص، رقعی.(به فارسی هم ترجمه شده است)
35 - الامام الجواد من المهد الی اللحد؛ سید محمدکاظم حایری قزوینی، بیروت، البلاغ، 1408ق، 432ص، وزیری.
36 - الامام محمدبن علی الجواد (تاسع ائمة اهل البیت علیهم السلام)؛ عبدالزهرا عثمان محمد، مشهد، بنیاد پژوهشهای اسلامی، 1408ق/1366ش، 148ص، رقعی.
37 - الامام محمدبن علی الجواد(ع)؛ سید عبدالودود امین، به کوشش شیخ عفیف نابلسی، کویت، دارالتوجیه الاسلامی، 1400ق، (از سلسله «الائمة الاثنا عشر، سیرة و جهاد»)
38 - الامام محمد الجواد(ع)؛ گروه نویسندگان، چاپ سوم، بیروت، الدار الاسلامیة، 1410ق/1990م، 25ص، وزیری (مصور - ویژه نوجوانان)
39 - الامام محمد الجواد(ع)؛ گروه نویسندگان، قم، موسسة الامام الحسین(ع)، 1413ق/1371ش، 25ص، رقعی.
40- الامام محمدالجواد (ع)؛ علی محمد علی دخیل، چاپ دوم، بیروت، دارالتراث الاسلامی، 1394ق/1974م، 77ص، رقعی.
41 - الامام المعجزة محمدالجواد(ع)؛ کامل سلیمان، بیروت، دارالکتاب اللبنانی، 1412ق، 360ص، وزیری.
42 - ثلاثة ائمة عرض و ایضاح - محمدالباقر، محمدالجواد و علی الهادی ؛ (الامام محمدالجواد سیرته و حیاته). احمد مغنیه، بیروت، مطبعة الوطن، بی تا، 24ص، رقعی (بخش ویژه امام جواد)
43 - الحیاة السیاسیة للامام الجواد (ع) (نبذة یسیرة)؛ سید جعفر مرتضی عاملی، بیروت، الدار الاسلامیة، 1405ق/1985م، 117ص، وزیری، (این کتاب به فارسی ترجمه شده است).
44 - ذکری میلاد الامام محمدالجواد(ع)؛ گروه نویسندگان (روحانیون کربلا)، نجف، مطبعة الغری، 1386ق، 32ص، رقعی.
45 - ذکری وفاة الامام الجواد(ع)؛ گروه نویسندگان (روحانیون کربلا)، نجف، مطبعة الغری، 1386ق، 36ص، رقعی.
46 - مستدرک «عوالم العلوم والمعارف والاحوال من الآیات والاخبار والاقوال » -ج 23؛ سید محمدباقر موحد ابطحی اصفهانی، قم، مؤسسة الامام المهدی(عج)، 1413ق، 734ص، وزیری، (از آنجا که عوالم - زندگی امام جواد - مفقود شده، مؤلف این کتاب را به روش عوالم تالیف نموده است)
47 - مسند الامام الجواد (ع)؛ شیخ عزیزالله عطاردی، مشهد، کنگره جهانی امام رضا، 1410ق;، 350ص، وزیری. (درچهل بخش، دربرگیرنده تمام موضوعات پیرامون زندگی امام جواد (ع))
48 - وفاة الامام محمد الجواد(ع)؛ شیخ حسین بن محمد درازی بحرانی (م 1387ق)، نجف، 1371ق، 34ص; چاپ دوم، نجف، مطبعة الحیدریة، 1372ق/1953م، 36ص، رقعی.
49 - وفاة الامام الجواد (ع)؛ سید عبدالرزاق موسوی مقدم (1316-1391ق)، نجف، مکتبة الحیدریه، 1371ق/1952م، 104ص، وزیری. (این کتاب به فارسی ترجمه شده است)
50 - ولادة امام محمد الجواد(ع)؛ سید محمد حسین طالقانی، نجف، دارالمعارف، 1387ق، 24ص، رقعی.
ب - کتابهای خطی (9 کتاب)
51- آداب حرز الجواد(ع)؛ مولی بهاءالدین محمدبن مولی حسنعلی بن مولی عبدالله شوشتری اصفهانی (ق 12 ه)(الذریعة 1/17)
52 - اخبار ابی جعفر الثانی الامام الجواد(ع)؛ ابوعبدالله محمدبن وهبان بن محمد بصری هنانی دبیلی - از مشایخ هارون بن موسی تلعکبری (م 385ق) (رجال نجاشی 2/324)
53 - امثال و حکم الامام الجواد (ع)؛محمد غروی قزوینی
54 - حیاة الامام الجواد(ع)؛ سید محمد حسینی شیرازی، (العراق بین الماضی و الحاضر و المستقبل، 629)
55 - کتاب زهد ابی جعفر الثانی (ع)؛شیخ صدوق ابوجعفر محمدبن علی بن حسین بن موسی بن بابویه قمی (ح 306-381ق)(رجال نجاشی 2/315)
56 - کتاب زیارة موسی و محمد علیهماالسلام؛شیخ صدوق (م 381ق) رک: رجال نجاشی 2/313.
57 - کلمة الامام الجواد (ع)؛شهید سید حسن حسینی شیرازی (1354-1400ق)، (العراق بین الماضی و الحاضر والمستقبل، 677)
58- مکاتیب الامام الجواد(ع)؛علی احمدی میانجی
59- ذکر من روی عن ابی جعفر الثانی (ع)؛شیخ صدوق ابوجعفر محمدبن علی بن حسین بن موسی بن بابویه قمی (ج 306-381ق)رک: رجال نجاشی 2/314.
سوم : کتابهای اردو(8 کتاب)
60 - تحفة المتقین؛ (سوانح حیات امام جواد (ع))، سید اولاد حیدر بلگرامی هندی، چاپ هند(الذریعة 3/464 و نقباء البشر 1/185)
61 - التقی الجواد(ع)؛مهدی لکنهوی، کراچی، جمعیت خدام عزا، 1385ق/1965م، 32ص، رقعی.
62- حضرت امام محمدتقی (ع)؛گروه نویسندگان مؤسسه در راه حق، مترجم: سید احمدعلی عابدی، فیض آباد، نور اسلام، 1405ق/1985م، 55ص، رقعی.
63 – زادالمتقی؛(سوانح حیات امام الجواد التقی(ع))، نواب احمدحسین مذاق هندی، (الذریعة 12/6)
64 - سوانح امام تقی (ع)؛سید مرتضی حسین (1341-1407ق); (تذکره علمای امامیه پاکستان/227)
65- معصوم یازدهم حضرت امام محمدتقی (ع)
سید مهدی آیت اللهی (دادور)، ترجمه گروه مترجمان، قم، انتشارات انصاریان، 1371ش، 24ص، وزیری (مصور - ویژه نوجوانان)
66 - موعظة التقیة؛سیدعلی بن ابوالقاسم حایری قمی لاهوری (1288 - بعد 1343ق)، (الذریعة 23/269 و نقباء البشر 4/1339)
67 - الموعظة الجوادیة؛ تاج العلما سید علیمحمدبن سلطان العلماء سید محمد نقوی نصیرآبادی لکنهوی (1260-1312ق)، (الذریعة 23/269 و نقباء البشر 4/1625)
منابع:
https://hawzah.net