گل به خودی آمریکا!
به گزارش خبرگزاری رسا، درحالی‌که حدود دو هفته تا کلید خوردن تحریم‌های از پیش شکسته خورده آمریکا علیه ایران در حوزه انرژی باقی‌مانده است، انتشار خبر توقف خرید گاز طبیعی آمریکا از سوی چین، پس از قطع خرید نفت از واشنگتن، کوس ناکامی تحریم‌های آمریکا را با بسامد بلندتری به صدا درآورد.
ماجرا ازاین‌قرار است که چشم‌بادامی‌ها به‌تلافی وضع تعرفه 200 میلیارد دلاری آمریکا بر کالاهای چینی، خرید گاز طبیعی مایع (آلان جی) را متوقف و مبالغ هنگفتی خسارت به تولیدکنندگان این محصول وارد کردند. چینی‌ها البته شوک اصلی خود را زمانی به کاخ سفید وارد آوردند که شرکت «کشتیرانی مرچانت» این کشور در 15 مهر امسال اعلام کرد، با بالا گرفتن تنش‌ها و تشدید جنگ تجاری، خرید نفت از آمریکا را به‌طور کامل متوقف کرده است.
اهمیت و تأثیرگذاری فوق‌العاده این تحول را از تحلیل مقامات آمریکایی می‌توان دریافت. «ریچارد نفیو»، عضو سابق تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای آمریکا، تحلیلگر مرکز سیاست‌های جهانی انرژی دانشگاه کلمبیا و از اعضای سابق وزارت امور خارجه آمریکا که به «معمار» تحریم‌های ایران نیز مشهور است، در اردیبهشت سال جاری، نسبت به خطر بازی چین در زمین ایران هشدار داده بود. وی در گفتگویی با نشریه «بلومبرگ»، گفته بود: «میزان موفقیت تحریم‌های جدید آمریکا در بخش صادرات نفت، بستگی به چین دارد و چنانچه این کشور با واشنگتن همراه نشود، تحریم نفتی ایران شکست می‌خورد.» علاوه بر «نفیو»، کارشناسان برجسته‌ای آن‌هم از نوع آمریکایی، تحریم‌های نفتی علیه ایران را محکوم به شکست دانسته بودند.
«رابین میلز»، رئیس یک موسسه مشورتی در حوزه انرژی آمریکا در اوایل سال جاری، پیش‌بینی کرده بود که دور جدید تحریم‌های واشنگتن همچون دور قبل، راه به‌جایی نخواهد برد و تأکید کرد که نه چین، نه هند و نه حتی اتحادیه اروپا خرید نفت خود از ایران را متوقف نخواهند کرد.
این در حالی است که کارشناسان چینی نیز پیش از مرحله اول تحریم‌های آمریکا در مردادماه، با تأکید بر نیاز جهان به نفت ایران، تلاش برای حذف سبد نفت کشورمان از بازار جهانی را بی‌نتیجه و شکست‌خورده قلمداد کرده بودند. «وو چنگ هویی»، عضو برجسته موسسه سیاست و اقتصاد جهانی چین در گفتگویی تصریح کرد که «بسیاری از کشورها و شرکت‌های خصوصی در جهان به نفت ایران وابسته هستند و سوخت خود را از تهران تأمین می‌کنند لذا این حق آن‌هاست که بر اساس منافع خود در مورد خریدن یا نخریدن نفت از ایران تصمیم بگیرند و آمریکا نباید آن‌ها را مجبور به توقف خرید نفت از ایران کند. ازاین‌رو، تحریم‌های آمریکا علیه صدور نفت ایران بی‌نتیجه است و شکست خواهد خورد.»
افزون بر این، آژانس بین‌المللی انرژی در اواخر شهریور هشدار داده بود که چنانچه نفت ایران تحریم شود، قیمت‌ها به بیش از 80 دلار در هر بشکه افزایش خواهند یافت. این اتفاق اکنون رخ‌داده و روز گذشته قیمت نفت برنت از مرز 80 دلار گذشت؛ ضمن اینکه رئیس «بانک آمریکا»، دومین بانک بزرگ این کشور اعلام‌خطر کرده بود که در صورت حذف نفت ایران از بازار، قیمت‌های نفت به‌سرعت سر به فلک گذاشته و حتی ممکن است به 120 دلار در هر بشکه افزایش یابد.
مرور بخشی از روزنامه آمریکایی «واشنگتن‌پست» که در هفتم شهریور امسال به چاپ رسید نیز خالی از لطف نیست: «دولت ترامپ عمدتاً در تلاش است تا تحریم‌هایی را علیه ایران مجدداً وضع کند که پیش از توافق هسته‌ای نیز بر این کشور تحمیل‌شده بود اما این بار این تحریم‌ها قطعاً قدرت کمتری در مقایسه با دوره قبل از توافق سال 2015 میلادی با ایران خواهند داشت چراکه در حال حاضر آمریکا بدون حمایت اروپا و دیگر کشورها این تحریم‌ها را علیه ایران وضع کرده است».
پیش از پرداختن به این موضوع که تحریم‌های ایران چگونه به گل به خودی آمریکا تبدیل‌شده است، عقیم ماندن محدودیت‌های نفتی واشنگتن را که «برایان هوک»، رئیس کار گروه «اقدام علیه ایران» روز گذشته بر آن تأکید کرد را می‌توان در سه بخش خلاصه نمود.
1. عدم همراهی بسیاری از کشورهای دنیا برای پیوستن به جرگه تحریم کنندگان ایران که در صدر آن‌ها چین، هند و برخی کشورهای اروپایی قرار دارند. دو شرکت هندی چندی پیش اعلام کردند که خواستار خرید نفت ایران هستند و برخی از شرکت‌های بزرگ نفتی ازجمله «رام» که ذیل شرکت «بریتیش پترولیوم» مشغول فعالیت است، موفق شده‌اند برای ادامه همکاری نفتی با ایران، از کاخ سفید معافیت اخذ کنند. اخذ معافیت، روی دیگر اذعان ناگفته آمریکا به شکست تحریم‌ها و همراه کردن فعالان این حوزه و کشورهای دیگر محسوب می‌شود.
2. کمبود نفت در بازار و افزایش تقاضا همان‌گونه که شرکت‌های هندی مشتری نفت ایران هستند، ثابت می‌کند که در صورت اعمال تحریم‌ها، شوک شدیدی به این بازار وارد می‌شود. آمریکا روی عربستان برای جبران کمبود نفت ایران حساب بازکرده، حال‌آنکه بر اساس شواهد، سعودی‌ها نه می‌توانند به‌سرعت این خلأ را جبران کنند و نه به فرض تولید بیشتر، قادر هستند که این رویه را ادامه دهند، چراکه ظرفیت تأسیسات نفتی عربستان اجازه افزایش تولید بلندمدت را نمی‌دهد.
3. آمریکایی‌ها نگران آن هستند که قادر به کنترل افزایش قیمت نفت نباشند و در واقع دریافته‌اند که چشم‌پوشی از ذخایر نفتی ایران به این سادگی هم نیست. برای پیشگیری از این اتفاق، چوب حراج به ذخایر راهبردی نفت خود موسوم به «نفت شیل» زده‌اند؛ نفتی که ناخالصی آن، مشتری‌های این محصول بی‌کیفیت را ناراضی کرده است. جالب اینجاست که این ذخایر راهبردی برای اینکه بتواند تلاطم شدید قیمت‌ها بر اثر تحریم نفتی ایران را کنترل کند، راه زیادی در پیش دارد، چراکه هم مشتری دست‌به‌نقدی ندارد و هم فاصله طولانی حمل نفت شیل از آمریکا به کشورهای آسیایی، وقفه در تولید کشورهای متقاضی را ممکن است افزایش دهد.
اما نکته طنز ماجرا اینجاست که آمریکا نه‌تنها در تحریم نفت ایران از هم‌اکنون با پالس منفی بسیاری از کشورها و شرکت‌ها مواجه شده، بلکه در فروش نفت و گاز خود نیز درمانده است. شرکت‌های آمریکایی تولیدکننده گاز مایع طبیعی، فقط از یک‌قلم فروش 3.6 تنی به چین، ماهانه یک میلیارد دلار درآمد داشتند که با تحریم چین، از این بازار پرسود محروم شدند و حالا باید دربه‌در به دنبال مشتری بگردند. تکلیف نفت بی‌کیفیت شیل هم که معلوم است. بنابراین، تحریم نفت ایران، این روزها به سوژه طنزی تبدیل‌شده که به‌جای گل زدن به دروازه حریف، یک گل به خودی دیدنی را به نمایش گذاشته است./۹۶۹//۱۰۲/خ
منبع: حمایت