تمامی معارف امام رضا حکمی است

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، حجت الاسلام والمسلمین خسروپناه در سومین همایش ملی سیره امام رضا(ع) که امروز یکشنبه در مؤسسه امام خمینی(ره) برگزار شد، با تبریک ولادت امام رضا(ع) حکمت و ارتباط آن با معارف رضوی را بسیار مهم دانست و گفت: اگر از منظر تعریف و تلقی که از حکمت وجود دارد به معارف رضوی پرداخته شود، دستاوردهای ارزشمندی به دست خواهیم آورد و نسبت به فلسفه اسلامی تحولی ایجاد خواهد شد.

استاد و مدرس فلسفه دین در ادامه به بیان تاریخچه فلسفه پرداخت و گفت: فلسفه از یونان باستان وارد اسلام شده و پس از آن فلاسفه ای مانند ابن سینا و سهروردی با نگاه گزینشی و تحولی حکمت مشاء و اشراق را تأسیس کردند و شخصیت هایی مانند شیخ نصیر الدین طوسی حکمت ترکیبی ارائه کرد تا این که صدر المتألیهن عرفانی به نام حکمت متعالیه را ساخت.

وی خاطرنشان کرد: اگر یک تبیینی از حکمت قرآنی داشته باشیم بدین صورت که حکمت در قرآن به چه معنی است و بر اساس آن به فرمایشات امام رضا(ع) مراجعه کنیم نوع ساختار فلسفی ما تغییر پیدا خواهد کرد و شاید حتی ساختار کلامی نیز متحول شود.

معاون علوم انسانی و هنر دانشگاه آزاد اسلامی در زمینه استفاده از واژه حکمت در آموزه ها و سنت دینی گفت: در قرآن کریم واژه الحکمه 15 مرتبه، حکمت 21 مرتبه، حکیم 55 مرتبه و الحکیم 42 مرتبه استعمال شده است؛ سوره های لقمان و اسرا که به بحث حکمت پرداخته اند بحث هایی مانند مبدأ، معاد و احسان به والدین به عنوان حکمت معرفی شده اند.

وی با اشاره به تعریف حکمت گفت: در روایتی از امام معصوم(ع) سوال می شود این که گفته می شود به لقمان حکمت داده شده، حکمت به چه معنا است؟ که امام در پاسخ می گوید حکمت همان عقل و فهم است؛ هوا نیز ضد حکمت معرفی شده و در برخی موارد نیز واژه خطا در مقابل  حکمت به کار رفته است.

حجت الاسلام والمسلمین خسروپناه ادامه داد: حکمت در قرآن و روایات عبارت است از مجموعه معارف عقلانی که منتهی به عمل صالح شود؛ البته هنگامی که گفته می شود عقلانی شامل وجدانی و فطری نیز است؛ به عبارت دیگر  حکمت، بینش، منش و کنش خاصی به شمار می رود، دانش و بینشی که انسان را به تعبد و عمل صالح سوق داده آن هم بینش صحیح در مقابل خطا که با هوای نفس و رذایل منافات داشته باشد.

وی با بیان این که حکمت روایی و قرآنی از جنبه نظری و عملی برخوردار است، اظهار کرد: حکمت هم به حوزه اعتقادات مربوط می شود و هم حوزه فردی و اجتماعی، و تعریفی که امروزه از فلسفه رایج است، نمی تواند مترادف فلسفه دین باشد و می توان گفت رابطه آن عموم و خصوص من وجه است.

استاد حوزه علمیه قم با طرح سؤالی مبنی بر توان بهره بردن حکمی از معارف امام رضا(ع) گفت: تمامی معارف امام رضا(ع) حکمی است؛ چنانچه گفته می شود امام رضا(ع) عالم آل محمد(ص) است، حکمت از برکات علم به شمار می رود؛ بنابراین امام رضا(ع) حکیم نیز به شمار می رود و مأمون به آن اعتراف کرده است.

وی در پایان دقت بیشتر در احادیث برای کسب احادیث صحیح را ضروری دانست و گفت: امام رضا(ع) در حدیثی، سه دسته از احادیث جعلی را بر می شمارد که عبارت از غلو، دشنام دادن به دشمنان و نسبت دادن برخی بدی ها به ائمه است؛ امام رضا(ع) در ادامه می فرماید غلو موجب می شود که ما را تکفیر کنند و دشنام دادن به دیگران نیز موجب می شود که دشمنان، ما را دشنام دهند./1324/ج