نگاهی آماری به جمعیت مسلمانان در آلمان
به گزارش خبرگزار رسا، شهروندان آلمانی درباره مهاجران مسلمان در این کشور اطلاعات کافی ندارند. آنها درباره کشورهای مبدأ مسلمانان ساکن آلمان، آموزشها و مشارکت مسلمانان در این کشور چندان مطلع نیستند. از این رو، در سال ۲۰۰۸، اداره آلمان فدرال برای مهاجرت و پناهندگی با کمک مسئولان کنفرانس اسلامی، تحقیقاتی را درباره زندگی ۶ هزار خانواده مسلمان که از ۵۰ کشور اسلامی به آلمان آمده بودند، انجام داد. نتایج این تحقیقات نشان میدهد که مسلمانان آلمان از کشورها و گروههای مختلف هستند و ۲.۶ میلیون نفر از آنان، ریشههای ترکی دارند.
همچنین حدود ۵۵۰ هزار نفر از مسلمانان از کشورهای اروپای شرقی مانند بوسنی وهرزگوین، بلغارستان و آلبانی هستند. سومین گروه بزرگ مسلمانان آلمان (حدود ۳۳۰ هزار نفر) نیز از کشورهای خاورمیانه مانند لبنان، عراق، مصر و سوریه به این کشور مهاجرت کردهاند. علاوه بر این، در حدود ۲۸۰ هزار نفر از مسلمان آلمان از کشورهای شمال آفریقا هستند. همچنین گروههای کوچکتری از مسلمانان از آسیای مرکزی، ایران، جنوب و جنوبشرقی آسیا به آلمان مهاجرت کردهاند.
از آنجا که مسلمانان آلمان از طیفها و گروههای مختلف هستند، اطلاعات کاملی درباره آنها وجود ندارد. با این وجود، تحقیقات نشان میدهد که حدود ۴ میلیون مسلمان در آلمان زندگی میکنند. مسلمانان از نظر جمعیت، سومین جامعه مذهبی آلمان هستند. این در حالی است که کلیساهای مسیحی کاتولیک و پروتستان، هر کدام ۲۴ میلیون نفر عضو دارند. در واقع مسلمانان ۵ درصد از جمعیت کل آلمان را تشکیل میدهند. براساس آمارهایی که در سال ۲۰۰۷ منتشر شده است، ۱۵ میلیون نفر مهاجر در آلمان وجود دارد که یکچهارم آنها مسلمان هستند. مسلمانان در سراسر کشور آلمان زندگی میکنند، اما بیشتر آنها در ایالتهای نوردراین-وستفالن، بادن-وورتمبرگ و بایرن سکونت دارند. همچنین ۴۵ درصد از آنها توانستهاند تابعیت آلمان را دریافت کنند.
جمعیتی جوان
جمعیت کل مسلمانان آلمان نسبتا جوان است و یک چهارم آنها زیر سن ۱۶ سال هستند. ۷۴ درصد از مسلمان سنی، ۷ درصد شیعه و ۶ درصد نیز از فرقهها و گروههای خاص مانند اباضیه، صوفیان و احمدیه هستند. اکثر شیعیان آلمان از ایران به این کشور مهاجرت کردهاند. همچنین در حال حاضر ۱۳ درصد از علویان در آلمان زندگی میکنند که بیشتراز ترکیه به آلمان آمدهاند. ۸۶ درصد از مسلمانان دارای اعتقادات مدهبی قوی هستند. در این میان، مسلمانان مهاجر از ترکیه و آفریقا، اعتقادات مذهبی قویتری دارند. با این وجود، تنها ۲۰ درصد از مسلمانان عضو جوامع و سازمانهای اسلامی آلمان هستند.
بسیاری تصور میکنند که مهاجران مسلمان از روستاهای کشورهای در حال توسعه به آلمان مهاجرت کردهاند و به همین دلیل سطح سواد پایینی دارند. این در حالی است که مهاجران مسلمانی از کشورهای ایران، خاورمیانه، شمال آفریقا، آسیای مرکزی، جنوب یا جنوب شرقی آسیا به آلمان مهاجرت کردهاند. همچنین آمارها نشان میدهد که نسل دوم و سوم مسلمانان آلمان نسبت به والدین خود، سطح سواد بالاتری دارند. البته ۱۳ درصد از نسل دوم مهاجران نیز مدرک دانشگاهی ندارند. ۱۵ درصد از نسل دوم مهاجران که تحصیلات پایینی دارند، اهل ترکیه و ۱۲ درصد از شمال آفریقا هستند.
افزایش سطح تحصیلات
افزایش سطح تحصیلات در میان نسلهای مسلمان نیز به خوبی محسوس است. در حالیکه، سالها پیش، تنها ۴۸ درصد از مردانی که به کشور آلمان مهاجرت کرده بودند، مدارک دانشگاهی داشتند. در سالهای اخیر، ۶۴ درصد از مسلمانان در آلمان توانستهاند در دانشگاههای این کشور به تحصیل بپردازند. این تفاوتها در میان زنان مهاجر نیز دیده میشود. در حالیکه سالها پیش ۴۲ درصد از زنان مسلمان اهل ترکیه بدون هیچ مدرک تحصیلی به آلمان مهاجرت کرده بودند، در حال حاضر تنها ۱۲ درصد از زنان ترک در آلمان تحصیلات دانشگاهی ندارند. همچنین براساس آمارها، موفقیت دختران مسلمان در زمینه تحصیل از پسران مسلمان بیشتر بوده است. در زمینه مشارکت اجتماعی نیز، گروههای مختلف مسلمانان متفاوت عمل میکنند.
در مجموع ۴ درصد از مسلمانان آلمان تنها به انجمنهای مربوط به کشورهای مبدا خود اعتماد دارند. در مقابل، بیش از نیمی از مسلمانان در سالهای اخیر عضو انجمنهای آلمانی شدهاند. برای مثال، ۲۸ درصد مسلمانان عضو باشگاههای ورزشی آلمانی هستند و در حدود ۸ درصد عضو باشگاههای ورزشی متعلق به کشورهای خود شدهاند. همچنین ۱۰ درصد عضو انجمنهای آموزشی آلمانی هستند و در مقابل ۵ درصد تنها به انجمنهای آموزشی متعلق به کشورهای مبدأ خود اعتماد دارند. علاوه بر این، ۹ درصد مسلمانان در انجمنهای فرهنگی آلمانی فعالیت دارند، این در حالی است که ۸ درصد از مسلمانان در انجمنهای فرهنگی کشورهای مبدأ خود، عضو هستند. با این وجود، از نگاه کارشناسان، مشارکت بالای مسلمانان در انجمنهای ورزشی، آموزشی و یا فرهنگی نشاندهنده ادغام خوب آنها در آلمان است./847/ب
منبع: رایزنی فرهنگی ایران در برلین