فقه سلاح‌ کشتار جمعی در یک نگاه

به گزارش سرویس فرهنگی اجتماعی خبرگزاری رسا، در اینکه سلاح­‎ کشتار جمعی از اثرات مخرّب و وحشتناکی برخوردارند شکّی نیست؛ لکن با این وجود آدمی در حیرت است که یک چنین مسئله بدیهی را بعضی از انسان­ ها درک نمی­‎کنند و در عین اینکه خود را مدّعی حقوق بشر معرفی می­‎نمایند و خود را در این عرصه سرآمد «مدافعان حقوق بشر» می‎­دانند، به جای «خلع سلاح هسته‎ای و کشتار جمعی» به «رقابت در صنایع تسلیحاتی» می‌­پردازند و روز به روز بر تولید و تکثیر این سلاح‎­ها می‌­افزایند. امّا اینکه این اقدامات با چه هدفی انجام می‌­شود و نهایتاً به چه چیزی منتهی می­‎شود مسئله‎­ای است که باید در جای خود از سوی کارشناسان امر بررسی و تحلیل شود.

در سال­های اخیر که نظام جمهوری اسلامی ایران در عرصه­‎های گوناگون این نبرد تمدنی به ویژه در جنگ ­های رسانه‎­ای و اطلاعاتی، و حضور مؤثرش در مجامع منطقه‌­ای و بین‎­المللی، و پیشرفت‎­های چشمگیر خود در حوزه فناوری صلح‎­آمیز هسته‎­ای و صنایع دفاعی به موفقیت‎­های بزرگی دست یافته است، قدرت­‎های مستبد و مستکبر عالم این سیر سریع پیشرفت و اقتدار را برنتافته و سیاست‎­های خصمانه گذشته را تقویت و تشدید کردند و در جهت «تنبیه ملت ایران» به تهدید، تحریم و صدور قطعنامه‎­های به تعبیر خودشان «فلج کننده»، و جنگ روانی، و تبلیغات سوء، و ایجاد تردید در اذهان عمومی به هر گونه‌­ای که در توان­شان بود اقدام کردند. یکی از آن همه شبهه‌­پراکنی در برنامه هسته‌­ای ایران است.

این موجودات خبیث به رغم همه تحقیقات انجام ­شده و جمع‎­آوری گزارشات میدانی از مراکز هسته­‎ای کشور و تصدیق اکثر قریب به اتفاق بازرسان آژانس مبنی بر صلح­‌آمیز بودن فعالیت­ها، نظام اسلامی را به تلاش برای داشتن بمب هسته­‌ای و سلاح­ کشتارجمعی متهم می‎­کنند. در مقابل، رسانه ملی و مسئولین سطوح مختلف کشور هم، مدام در تلاش برای تبرئه­‎کردن ایران از این اتهام خیالی هستند. آن‌ها پاسخ داده و می­‎دهند که ما در عین برخورداری از توان ساخت سلاح هسته­‎ای، اما نه نیازی به داشتن چنین سلاح­ی داریم و نه اسلام اجازه تولیدش را به ما می‌­دهد.

از آنجا که باور این قضیه برای عد‌‌‎ه‎­ای از مردم سخت و گران است و نداشتن سلاح هسته‌­ای را در عصر تولید چنین جنگ‎افزار‌هایی محال و بلکه خلاف عقل بشری می‎­دانند، نگارنده یادداشت برآن شد تا به اجمال و اختصار و به قدر حوصله خواننده محترم، برخی ادله حرمت تولید سلاح­های کشتار جمعی را بیان نماید.

آموزه های اسلامی، ایجاد رعب و وحشت، اعمال خشونت‌­بار و آنچه که «مخلّ امنیت عمومی» است را مصداق بارز گناه و معصیت می‌­داند.

«امنیت» از نیاز‌های اولیه زندگی بشری است. این گزاره‎­ای غیرقابل انکار است. همین امر وظیفه­‌ای را بر دوش آحاد مردم و همه حکومت­ ها اعم از حکومت­های دینی و سکولار می­‌گذارد و آن تلاش همگانی و همه جانبه برای برقراری امنیت است. چون این مسأله، مسأله‎­ای نیست که یک حکومت یا یک نفر بتواند آن را محقق نماید؛ بنابراین همکاری و مشارکت برای تأمین امنیت ملّی و چه بسا «امنیت جهانی» یک امر اجتناب­‎ناپذیر است و از سوی دیگر مقابله با عواملی که مخلّ امنیت بین­المللی هستند نیز «مسئولیت عمومی» است و این خود از مصادیق روشن «نهی­ از منکر» می‎­باشد.

نتیجه: تولید سلاحی که استفاده از آن حرام است، به طریق اولی حرام است. به عبارت دیگر مقدمه حرام، حرام است.

خداوند متعال در قرآن کریم سوره مبارکه بقره، آیه کریمه ۱۹۰ می‎­فرماید: و قاتلوا فی سبیل الله الذین یقاتلونکم و لاتعتدوا ان الله لایحب المعتدین. در راه خدا با آنان که با شما به جنگ برخواسته‎­اند جهاد کنید و از حدّ [جنگ و دفاع]تجاوز نکنید که خدا متجاوزان را دوست ندارد؛ پس تجاوز، حرام و تجاوزگر، آلوده به معصیت بزرگ و مبغوض خداست. پس کشتن غیرنظامیان، حرام، و تجاوز از حدّ جنگ و جهاد و دفاع از سوی اسلام ممنوع است.

نتیجه: تولید سلاحی که استفاده از آن حرام است، به طریق اولی حرام است.

 اسلام عزیز در باب جهاد، همه افرادی را که در جبهه مقابل قرار گرفته‎­اند به یک چشم نگاه نمی‎­کند و آن‌ها را تفکیک و تقسیم نموده و کشتن چند گروه را غیرمجاز دانسته است:

الف) مرحوم شهید اول در کتاب شریف لمعه می­‎فرماید: ولایجوز قتل الصبیان و المجانین و النساء و ان عاونوا الا مع الضروره: کشتن «کودکان» و «دیوانگان» و «زنان» هرچند به دشمن کمک کنند جایز نیست «مگر در صورت ضرورت»؛ که به این موارد «پیر سالخورده و از کارافتاده» را نیز اضافه نموده و فرموده: کشتن پیرمرد از کارافتاده نیز جایز نیست «مگر اینکه در امورات جنگ اظهار نظر کند و یا در جنگ شرکت کند». این بیان شهید اول حاکی از این است که دین اسلام «ارزش­ها و کرامت­های انسانی» را به چه میزان محترم، مهم و خطیر می­‎داند.

ب) جنگ با کسانی که «سلاح را بر زمین می­‎گذارند» و نیز با «مجروحان» و «ناتوانان از جنگ» ممنوع است.

ج) از بین­ بردن باغستان­‌ها، گیاهان، زراعت‌­ها و زهرآلودکردن آب­‌های آشامیدنی دشمن با استفاده از این سلاح­‌ و سلاح‌ میکروبی و شیمیایی و ... ممنوع است.

نتیجه: تولید سلاحی که استفاده از آن حرام است، به طریق اولی حرام است.

اسلام در قرآن­‎ کریم خود را دین «صلح و امنیت و هدایت» معرفی می­‌‎کند و پیامبرش را «پیامبر رحمت برای جهانیان» معرفی می­‎کند و ایشان را این گونه خطاب قرار می‎­دهد که: فبما رحمه من الله لنت لهم و لو کنت فظاً غلیظ القلب لانفضوا من حولک...‌ای رسول رحمت! خدا تو را با خلق مهربان و خوش‎خوی گردانید و اگر تندخو و سخت­دل بودی مردم از گرد تو متفرق می‎­شدند...

بنابراین تولید و استفاده از سلاحی که منجر به کشته ­شدن «غیرنظامیان و افراد بی ­گناه» می­‎شود، با چنین مشی و منشی سازگار نخواهد بود. اگرچه در مقابل آنان که «بیرق دشمنی با اسلام و حکومت اسلامی» برافراشته‎­اند، خداوند متعال ما را به جهاد و دفاع از نوع «اشداء علی الکفار» امر کرده است.

فرجام

در منطق اسلام مبارزه و جهاد باید «قربه الی ­الله» باشد- به خلاف سایر ادیان و مکاتب موجود که مبارزه را وسیله‎­ای برای رسیدن به «قدرت و منفعت شخصی و استعمار ممالک و استکبار در دنیا» می­‌دانند- همه همّ و غمّ اسلام «استقرار امنیت»، «برپایی عدالت»، «دفاع از حق» و «پیگیری حقوق از دست‎­رفته مظلوم» است.

اسلام و نظام اسلامی برای رسیدن به اهداف عالی الهی خود هیچ­گاه به هر وسیله‎­ای متمسّک و متوسّل نخواهد شد. دین اسلام نه تنها عملیات کشتار جمعی را تأیید نمی‎­کند که آن را «نمونه بارز نقض حقوق بشر» و دارنده چنین سلاح­ی را «مجرم» و استفاده از آن را «گناه نابخشودنی» می­‎داند./918/ی702/س

محمدامین امامی