کتاب تلقیح مصنوعی در آینه فقه راهی بازار نشر شد+پاراکتاب

به گزارش خبرنگار سرویس کتاب و نشر خبرگزاری رسا، انتشارات بوستان کتاب، کتاب تلقیح مصنوعی در آینه فقه را به قلم سید محسن مرتضوی منتشر کرد.

از وظایف فقه پویا و غنی شیعه، پاسخ دادن به مسائل نوپیدا و موضوعات جدیدی است که جامعه اسلامی به آن نیاز پیدا کرده است و عالمان و فقیهان شیعه نیز همواره در اعصار مختف با تلاش های علمی و مجاهدت های خستگی ناپذیر خود به این مهم پرداخته اند. یکی از مسائل جدید و نوظهور در حوزه مسائل پزشکی، تلقیح مصنوعی و روشهای نوین باروری است.

تمایل بشر برای بهره مندی از نعمت فرزند، انکارناپذیر است و هر انسانی ذاتا در جستجوی داشتن فرزندی است که به او دل بستگی داشته باشد و خود را در وی دریابد، و بدین ترتیب تداوم نسل و حیات قوام پذیرد.

از دیرباز تولید مثل یکی از آمال و خواسته های طبیعی بشر بوده است و یکی از نگرانی ها و دغدغه هایی که همواراه در طول تاریخ بر زندگی شخصی و اجتماعی آدمیان تأثیر گذاشته، ناتوانی های جنسی و ممکن نبودن باروری زنان و مردان بوده و در قرون متمادی، انسان ­های بسیاری به دلیل نداشتن قدرت باروری، این آرزو را با خود به گور برده اند و نسلشان منقرض شده است . ناباروری، حامله نشدن یک زن در عرض یک سال زندگی زناشویی، با وجود مقاربت و استفاده نکردن زوجین از روش­های جلوگیری از بارداری است.

عقیم بودن و ناباروری همواره به صورت یک رنج و گرفتاری سخت در زندگی جلوه گر می شود؛ رنجی که همه همسران از آن می گریزند و مایل نیستند شاهد این قصه دردناک در زندگی خویشتن باشند و ۱۰ تا ۱۵ درصد زوج‌های با این مشکل مواجه هستند.

امروزه تلقیح مصنوعی و روش های نوین باروری، یکی از رایج ترین روش ها برای درمان ناباروری می باشد و به همین منظور ده ها مرکز درمان ناباروری در شهرها به چشم می خورد که با استفاده از روش هایی جون اهدای اسپرم، اهدای تخمک و رحم جایگزین، اقدام به باروری زوجین ناباور می کنند.

از این جهت، تلقیح مصنوعی نیاز به بحث همه جانبه، موضوع شناسی و بررسی احکام تکلیفی و وضعی مرتب از خود دارد که در این نوشتار نویسنده کوشیده است با استفاده از منابع دست اول روایی و فقهی، مباحث استدلالی و اجتهادی درباره این موضوع به تفصیل مطرح کند.

تلقیح مصنوعی در آینه فقه، پنجمین کتاب از مجموعه مسائل مستحدثه پزشکی است که بعد از کالبدشکافی، پیوند اعضا و مرگ مغزی، شبیه سازی انسان قتل از روح ترحم، اتانازی، به چاپ رسیده است.

این مجموعه مورد استقبال مراجع عظام تقلید، علما و فضلای حوزه، اساتید و پژوهشگران دانشگاه به ویژه جامعه پژشکان قرار گرفته است.

 ساختار کتاب:

این کتاب از دوبخش با عنوان های: بررسی حکم تکلیفی صور مختلف تلقیح مصنوعی و بررسی احکام مرتبط با تلقیح مصنوعی و یک خاتمه تشکیل شده است.

نگارنده در بخش نخست، به بررسی موضوعاتی همچون: مباحث کلیات و موضوع شناسی، بررسی حکم تکلیفی صور مختلف تلقیح داخل رحمی و خارج رحمی و رحم جایگزین پرداخته است.

مؤلف در بخش دوم نیز احکام مرتبط با تلقیح مصنوعی همچون: نسب، ثبوت عده، حکم نفقه حامل، حکم اسقاط و از بین بردن نطفه و معاملات با تلقیح را آورده است.

همچنین در خاتمه موضوعاتی مانند پیوند اعضای تناسلی بدن، مجوزات معاینات پزشکی، حق استیلاد از طرق غیر متعارف برای شوهر، مورد بحث و کنکاش واقع شده است.

برشی از کتاب:

حکم شرعی صور تلقیح اسپرم و تخمک در خارج رحم و انتقال به رحم مصنوعی

اسپرم مرد و تخمک زن در خارج از رحم با هم ترکیب و تلقیح می شوند و بعد نطفه منعقد شده برای ادامه مراحل رشد جنین به رحم مصنوعی در آزمایشگاه منتقل می شود و دوران حمل و رشد جنین در رحم مصنوعی طی می شود و جنین همان جا متولد می گردد.

پیش بینی دانشمندان این است که بتوانند در آینده ای نزدیک، رحم مصنوعی را با تمام خصوصیات ویژگی ­های رحم طبیعی زن، برای رشد جنین انسانی فراهم کنند تا زنانی که قدرت نگهداری حمل را ندارند یا نمی خواهند از رحم اجاره ای و رحم جایگزین انسانی استفاده کنند، بتوانند جنین خود را در رحم مصنوعی در آزمایشگاه متولد کنند.

پرورش جنین در رحم مصنوعی هم صور و اشکال مختلفی دارد که به حکم تکلیفی برخی از آنها اشاره می کنیم:

تلقیح اسپرم شوهر و تخمک زن در خارج رحم و انتقال به رحم مصنوعی؛ جایز است

تلقیح اسپرم شوهر و تخمک زن اجنبی در خارج رحم و انتقال به رحم صناعی؛ جایز است.

تلقیح اسپرم و تخمک از حیوان با گیاهان و انتقال به رحم مصنوعی؛ جایز است.

تلقیح یکی از طرفین اسپرم و تخمک انسانی و طرف دیگر اسپرم و تخمک حیوانی یا گیاه و انتقال آنها به رحم مصنوعی؛ جایز است.

نظرات فقها و مراجع تقلید درباره تلقیح در خارج رحم و پرورش و تولد در رحم صناعی

مرحوم آیت الله خویی: اخذ نطفه مرد و پرورش آن در رحم مصنوعی به غرض تولد فرزند جایز است.

آیت الله فاضل لنکرانی: اگر اسپرم شوهر و تخمک همسرش را در بیرون رحم به هم بیامیزند و تا آخر در دستگاه مصنوعی پرورش یابد، این عمل جایز است؛ اما باید از مقدمات حرام اجتناب کرد.

آیت الله وحید خراسانی: گرفتن نطفه مرد و گذاشتن آن در رحم مصنوعی و پرورش آن به منظور تولید فرزند جایز است؛ مگر این که متوقف بر انجام حرامی باشد که ارتکاب آن کار حرام است.

آیت الله مکارم شیرازی: تلقیح اسپرم و تخمک زن و شوهر و رشد جنین در محیط آزمایشگاهی، به شرطی که مستلزم مقدمات حرام نباشد، اشکالی ندارد.

آیت الله تبریزی: چنانچه نطفه تا زمان تولد در رحم مصنوعی می ماند و مستلزم امر حرامی نباشد، مانعی ندارد.