تمایزات دانش و فقه روابط بین الملل

به گزارش خبرنگار سرویس حوزه و روحانیت خبرگزاری رسا، نشست علمی تمایزات دانش روابط بین الملل و فقه روابط بین الملل صبح امروز به همت گروه فقه سیاسی مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) در سالن جلسات این مرکز با حضور حجت الاسلام مجتبی عبدخدایی عضو هیأت علمی گروه روابط بین‌الملل دانشگاه علامه طباطبایی(ره) برگزار شد.

 حجت الاسلام عبدخدایی در آغاز سخنان خود به مباحث مربوط به دانش روابط بین الملل اشاره کرد و گفت: حوزه علم دارای دو مقوله نظری و سیاست گذاری است؛ کارآیی مقوله نظری، شناخت هست ها و مناسبت های میان آنها است و قواعد حاکم بر عوامل موجود را کشف می کند.

وی ادامه داد: مقوله سیاست گذاری نیز به صورت مستقیم با اجرا ارتباط دارد یعنی افراد باید سیاست گذاری، برنامه ریزی، تصمیم گیری، اقدام و مشکلات عرصه را ساماندهی کنند.

عضو هیأت علمی دانشگاه علامه طباطبایی(ره)، با تصریح بر این که حوزه دانش می تواند از حوزه سیاست گذاری جدا باشد اما سیاست گذار، خالی از چارچوب نظری نیست، اظهار کرد: کارشناس سیاسی یا دارای نظام منسجم فکری است یا غیر منسجم اما هیچ سیاست گذاری بدون چارچوب نظری نیست.

وی در ادامه به فقه روابط بین الملل اشاره کرد و افزود: در صورت ملتزم شدن به معنای مورد قبول از فقه، فقه در عرصه بین الملل نیز همان معنا را خواهد داشت با این تفاوت که در عرصه بین الملل باید وضعیت و نسبت مکلف با رفتار و نسبت آن و همچنین بایدها و نبایدهای اقدام در عرصه بین الملل را مشخص کند.

حجت الاسلام عبدخدایی تبیین کرد: فقه، به مرحله اقدام عمل باز می گردد یعنی باید و نبایدهای مرحله اقدام را مشخص می کند که مرحله اقدام و عمل دارای دو رکن بنیادی و تدبیری همچنین ارزشی و هنجاری است یعنی انسان هر زمانی بخواهد دست به اقدامی زند، برای آن تدبیر،  منطق  و محاسبه دارد و بنیان ارزشی نیز مشخص می کند برای به هدف رسیدن نمی توان از هر راهی استفاده کرد.

وی فقه را متصدی بنیان ارزشی اقدام دانست و ادامه داد: بنیان تدبیر اقدام در دانش رخ می دهد به عبارت دیگر دانش مشخص می کند واقعیت این ارزش چیست یا این که در حوزه عمل سیاست گذاری می کند؛ اما فقه متناسب بودن این اقدام با نظام ارزشی را بررسی می کند.

حجت الاسلام عبدخدایی با بیان این که فقه در موضوع شناسی نیازمند دانش است، گفت: فقه در موضوع شناسی نیازمند دانش است زیرا در دنیا برخی روابط، مناسبات و حوادثی که رخی می دهد ساده هستند و فهم آن دشوار نیست اما زمانی که در دنیای پیچیده قرار گیریم که پدیده های فراوانی با یکدیگر در ارتباط هستند موضوعات نیز پیچیده می شوند.

عضو هیأت علمی دانشگاه علامه طباطبایی(ره) ادامه داد: به عنوان مثال در مناسبات ساده اجتماعی، پول معنای خاصی دارد اما زمانی که اقتصاد پیچیده می شود پول نیز متفاوت خواهد شد و باید نظام پیچیده بیت کوین را نیز مورد بررسی قرار داد که در امور بین الملل نیز این گونه است و مواردی همانند سلاح هسته ای، مقوله قدرت و منافع ملی در برخی موارد پیچیده می شوند.

وی ادامه داد: فقه در شناخت موضوعات و مسائل نیز باید به دانش رجوع کند زیرا دانش است که مناسبت پدیده را مورد بررسی قرار می دهد./1324/پ202/ق