یادداشت؛
گام دوم انقلاب؛ جمهوری اسلامی و فاصله میان بایدها و واقعیت‌ها
آغازین فرازهای بیانیه گام دوم انقلاب با عنوان «جمهوری اسلامی و فاصله میان بایدها و واقعیت‌ها» مطرح شده، عنوانی که مطلع و مبدأ تمام مأموریت‌های بیانیه گام دوم است.
به گزارش سرویس حوزه و روحانیت خبرگزاری رسا، آغازین فرازهای بیانیه گام دوم انقلاب با عنوان «جمهوری اسلامی و فاصله میان بایدها و واقعیت‌ها» مطرح گردیده، عنوانی که مطلع و مبدأ تمام مأموریت‌های بیانیه گام دوم انقلاب می‌باشد، ”آنچه از بایدهای انقلاب می‌باشد و آنچه واقعیت است” نیاز به نگاه ژرف همراه باهمت در دستیابی به اهداف و آرمان‌های انقلاب دارد. این فراز از بیانیه گام دوم انقلاب، دارای ابعادی است که اشاره به آن‌ها در راستای هدف‌گذاری، تصمیم‌گیری‌ها و فعالیت‌های پیش‌رو مهم می‌باشد:
واقع‌بینی و تفکیک میان بایدها و واقعیت‌ها
برای حل هر مسئله‌ای تفکیک و اطلاع میان نگرش‌های آرمانی و میان درک واقعیت‌های موجود، راه‌حل مسئله را آسان و ممکن می‌سازد، محاسبه و قضاوت میان این دو، موجب برنامه‌ریزی، عزم و همت برای دستیابی به آرمان‌ها یا لااقل اهداف تعریف‌شده می‌شود، فاصله گرفتن از افراط و تفریط و یا هرگونه گمانه‌ای که موجب انحراف از رسیدن به آرمان‌ها می‌شود از آفات بزرگ در حل مسائل می‌باشد. برای اولین گام در این جهت نیازمند اموری مانند: بررسی سابقه، تحقیق میدانی، رضایت عمومی، شناخت از امکان‌پذیر بودنِ بایدها، شناخت و تفکیک مقتضیات و موانع، انطباق با اهداف و ارزش‌ها، می‌باشیم تا هندسه برنامه‌ریزی‌ها شکل خود را پیدا کند.
از بدترین آفت‌ها در درک واقعیت‌ها، خوش‌بینی یا بدبینی‌ها می‌باشد که هر دو مورد موجب از بین رفتن انگیزه‌ها و سستی در اقدامات می‌شود، این موضوع با توجه به وجود استعدادها و ظرفیت‌های یک مجموعه، خسارتی مضاعف به همراه خواهد داشت.
شناخت کامیابی‌ها و ناکامی‌ها
انقلاب اسلامی ایران به بلوغی کامل در بخش‌های مختلف رسیده و سیری موفق همراه با فراز و نشیب‌ها و افقی مشخص دارد، ازاین‌رو صحبت از ناکامی‌ها و ارزیابی گذشته، در هیچ برنامه‌ای موجب تخطئه و تخریب گذشته نمی‌باشد چنانچه اگر عکس این قضیه را نگاه کنیم، موجب دسترسی به برنامه‌های جامع نیز می‌شویم. متأسفانه در فرهنگ انقلابی ما این موضوع که به‌عنوان پیش‌نیاز موفقیت‌ها در آینده محسوب می‌شود، همواره با سکوت یا مقاومت‌هایی روبرو بوده است درحالی‌که فرهنگ نقد علاوه بر عبرت‌آموزی، باعث رشد و بالندگی در آینده نیز خواهد شد، به هر صورت گذشته، مَرکبی برای آینده می‌باشد. ناکامی‌ها اگر در مسیر حرکت صحیح انقلاب بوده، هرچند زیان‌هایی داشته اما می‌توان همه‌ی آن‌ها را اصلاح نمود نه اینکه با بی‌توجهی یا توجیه‌گری از کنار آن‌ها عبور و متحمل زیان‌های بیشتر شد. امروز این فرهنگ لازمه پیشرفت و توسعه کشور می‌باشد، همگان باید دو لبه‌ی این فرهنگ را بپذیریم؛ فرهنگ نقادی و فرهنگ نقدپذیری
فهم فاصله میان بایدها و واقعیت‌ها، پل رسیدن به کمالات
ویژگی ممتاز بیانیه گام دوم، علاوه بر ارتقاء فرهنگ انقلابی، ایجاد فهم و رشد فکری در ابعاد انقلاب بزرگ اسلامی است، اگر فهم را دارای درجاتی بدانیم، در رأس آن فهم بر اساس تحلیل گذشته و رصد و رسیدن به مطلوب‌هاست، ازاین‌جهت نمی‌توان راه آینده را بدون توجه به راهی که پشت سر گذاشته‌شده، طی نمود.
بیان قصص انبیاء در قران کریم، تذکری است برای آینده تا علل و عوامل سقوط یا رستگاری امت‌های گذشته برای آیندگان، معلوم شود که خود الگویی برای بازیابی و بازپروری استعدادها در جهت نیل به افق‌های روشن، می‌باشد، این الگوی عملی قران در بیانیه گام دوم انقلاب به‌وضوح مشخص و تبیین گردیده است. اساساً فهم از فاصله‌ی بایدها و واقعیت‌ها، پاسخ برای آینده مطلوب را آسان می‌کند.
امکان دسترسی به اهداف و آرمان‌های انقلاب اسلامی
انقلاب اسلامی ایران تا همین امروز نیز در بسیاری از اهداف خود موفق بوده، چنانکه در بخش دست‌آوردهای نظام اسلامی در بیانیه گام دوم انقلاب به آن‌ها تصریح‌شده، اما در سیر متعالی یک جریان، مقاصد مطلوب همیشه موردنظر بوده است، و اساساً فهم از بایدها و واقعیت‌ها با عنایت به مقاصد عالیه، طرح می‌شود. لذا سخن از ممکن بودن تحقق اهداف و آرمان‌های انقلاب است، گذشته نشان داده که در هر مقطعی که بر اساس فهم و بینش درست اقدام شده راه‌های سخت و کارهای دشوار باهمت و به‌کارگیری ظرفیت‌ها ممکن و محقق گردیده، همین امکان‌پذیری، چشم بسیاری از ملت‌ها و دولت‌ها را به انقلاب اسلامی دوخته است، امروز استقلال ایران، آرزوی بسیاری از ملت‌ها و دولت‌ها می‌باشد و این امر در نظام اسلامی که بر اساس عزت به حیات خود ادامه می‌دهد، دست‌آوردی بزرگ است که آثار و ثمرات فراوانی را در پی داشته و دارد.
حفظ شعارهای انقلاب در رسیدن به بایدها
حفظ اصولی که فاصله گرفتن از آن‌ها، موجب دوری و فراموشی بایدهای انقلاب می‌شود، عاملی مؤثر در رسیدن به حقیقت‌های پیشرفت جامعه می‌باشد، این مهم زمانی ارزشمندتر می‌شوند که معیارهایی الهی و مطابق با فطرت باشند، رهبر معظم انقلاب در بیانیه گام دوم به‌صراحت چشم‌اندازهای موردنیاز برای رسیدن به بایدها را تبیین می‌فرمایند:
«برای همه‌چیز می‌توان طول عمر مفید و تاریخ‌مصرف فرض کرد، امّا شعارهای جهانی این انقلاب دینی از این قاعده مستثنا است؛ آن‌ها هرگز بی‌مصرف و بی‌فایده نخواهند شد، زیرا فطرت بشر در همه‌ی عصرها با آن سرشته است. آزادی، اخلاق، معنویّت، عدالت، استقلال، عزّت، عقلانیّت، برادری، هیچ‌یک به یک نسل و یک جامعه مربوط نیست تا در دوره‌ای بدرخشد و در دوره‌ای دیگر افول کند. هرگز نمی‌توان مردمی را تصوّر کرد که از این چشم‌اندازهای مبارک دل‌زده شوند. هرگاه دل‌زدگی پیش‌آمده، از روی‌گردانی مسئولان از این ارزش‌های دینی بوده است و نه از پایبندی به آن‌ها و کوشش برای تحقّق آن‌ها»
حفظ شعارهای انقلاب، نیازمند نگهبانی و نگهداری در تمام عرصه‌ها و دوران دارد که خارج شدن از ذیل این شعارها نه‌تنها انحراف از بایدهای انقلاب است بلکه موجب انحراف از اصل آرمان‌های الهی انقلاب اسلامی می‌شود، ازاین‌رو حساسیت‌های حداکثری در این زمینه یک تکلیف، محسوب می‌شود.
تأثیرگذاری نخبگان در تحقق بایدهای انقلاب
نخبگان جامعه طیف‌های خاصی از جامعه هستند که رفتارشان تأثیر مثبت و مستقیم در تحولات جامعه دارد که اگر غیرازاین باشد نخبه بودن معنایی نخواهد داشت، جامعه اسلامی ایران، تعداد کثیری از نخبگان را در بخش‌های مختلف در خود جای‌داده است، فرهیختگانی که به لحاظ علمی و عملی، توانایی تحولات و تأثیرات شگفت‌آور را دارند، باور این موضوع از جانب مسئولان و مدیران نظام از یکسو و باور نخبگان به تواناییِ ایجاد بایدهای انقلاب که اختصاراً نام هر دو بخش را «تعهد انقلابی» می‌گذاریم، زمینه‌های رسیدن به اهداف انقلاب را مهیا می‌سازد، اساساً اعتماد به نخبگان، در هر جامعه‌ای، سبب پیشرفت‌های پویا و پایا در جامعه می‌شود.
تعهد انقلابی در سال‌های پس از پیروزی انقلاب اسلامی، موجب بسیاری از نوآوری‌ها و خوداتکایی‌ها گردیده که تجربه‌ای درخشان را پیش روی همگان قرار داده است، تعهد انقلابی محتوایی عمیق دارد؛ دیانت، تخصص، آرمان‌گرایی، خستگی‌ناپذیری، امید به آینده و اهداف انقلاب اسلامی و رسیدن به کمالات و قله‌های رفیع افتخار و حیات‌بخش، نمونه‌هایی از فصول تعهد انقلابی است. به هر صورت رسیدن به بایدهای انقلاب نیازمند تعهد انقلابی است.
جوانان، امیدهای اول در رسیدن به بایدهای انقلاب
بیانیه گام دوم انقلاب، پیام و سندی روشن، امیدی صادق و مأموریتی تاریخی برای جوانان می‌باشد، جوانانی که عصر انقلاب را درک کرده و تجربه انقلابیون را پبش‌رو دارند؛ انقلابیون شامل کسانی که انقلاب را به ثمر رساندند و به کسانی که انقلاب را به اهدافش می‌رسانند، اطلاق می‌شود. آنچه مهم است ادامه این حرکت تا رسیدن به نقطه مطلوب می‌باشد، شناخت و حفاظت از ارزش‌های انقلاب، استفاده از زمینه‌ها و عوامل پیشرفت، تلاش علمی و سعی عملی در ساحت‌های انقلاب و رسیدن و رساندن خود و جامعه به کمالات، عمده‌ی موضوعاتی است که جوانان کشورمان باید در نظر داشته باشند.
جوانان هم امید انقلاب می‌باشند و هم خود امید را به جامعه تزریق می‌کنند؛ خاصیت جوانی در استعداد و انرژی اوست و خاص بودن جوانان به ایمان و دل‌های نورانی آنان می‌باشد که توان تغییرات و تحولات ماندگار در راستای بایدهای انقلاب را دارا می‌باشند. دشمنان انقلاب اسلامی بیشترین تلاش‌های خود را در جهت از بین بردن این دو خصوصیت - استعداد و ایمان - جوانان بکار بسته‌اند تا هم امیدواری به آنان و اهم امید آفرینی‌شان را سرکوب و از بین ببرند، به همین دلیل پیش‌نیاز تمام فعالیت‌های جوانان، شناخت دشمن و دشمنی آنان است.
رسالت حوزه‌های علمیه و روحانیت در تحقق بایدهای انقلاب
حوزه‌های علمیه و روحانیت پیشگامان نهضت و انقلاب اسلامی می‌باشند که در ادوار مختلف، نقش تعیین‌کننده‌ای داشته‌اند، ادامه‌ی انقلاب نیز نیازمند همان رسالت‌ها و با ویژگی تعیین‌کنندگی دارد، در تمام بندها و فرازهای بیانیه گام دوم انقلاب، تأثیر حوزه و روحانیت و نقش فعال آن‌ها مشهود است، ”حوزه‌ی انقلابی” کلیدواژه‌ای پرمعنا و واژه‌ای کلیدی برای استمرار ایفا رسالت‌های حوزویان می‌باشد تا در گام دوم انقلاب نیز تعیین‌کننده عمل نماید.
برجسته‌ترین رسالت حوزه‌های علمیه در توصیه اول «علم و پژوهش» و توصیه دوم «معنویت و اخلاق» بیانیه گام دوم، مشخص گردیده که نیازهای درونی و بیرونی حوزه‌های علمیه را برآورده می‌سازد، این مهم با توجه به منابع غنی و بی‌نظیر، ادله متقن و تحقیق‌های علمی در ادوار و روش فقاهتی حوزه‌های علمیه و با توجه به رسالت جهانی و تمدنی حوزه‌های علمیه، ارزشی مضاعف پیدا می‌کند.
معنویت فراگیر و اخلاق اجتماعی، دو عنصر تشکیل‌دهنده فرهنگ جامعه می‌باشند، ”فرهنگ متعالی” که برآمده‌ی از شرع و عقل و برآورنده نیازهای بشر باشد، از بایدهای انقلاب اسلامی می‌باشد که علاوه‌ی بر ایجاد بستر و فضای سالم جامعه و تضمین ارتقاء شاخص‌های اجتماعی، در برابر هجوم فرهنگ‌های بیگانه، جامعه را مصون نگه می‌دارد.
حجت الاسلام والمسلمین حسین بنیادی؛ نائب رئیس مجمع عمومی جامعه مدرسین
/1350/د101/ق
ارسال نظرات
نظرات بینندگان
بیانیه گام دوم انقلاب، چراغ حرکت به سوی تحول و شکوفایی است.