المیزان؛ نتیجه بهره گیری از روایات در تفسیر قرآن به قرآن

به گزارش خبرگزاری رسا، آیت الله محمدباقر تحریری، در دومین وبینار مجازی بزرگداشت حکیم و مفسر بزرگ قرآن کریم آیت الله علامه طباطبایی (ره) که به همت مدرسه علمیه مروی برگزار شد، با بیان اینکه در فضای تفسیر لفظ مطرح می‌شود، عنوان کرد: زمانی که سخن از تأویل به میان می‌آید آن لفظ وسیله‌ای است تا مفسر بتواند واقعیات خارجی الفاظ را کشف کند؛ بنابراین در تأویل، الفاظ وسیله‌ای برای رسیدن به واقعیت است و فرقی نمی‌کند این واقعیت در کدام عالم قرار گرفته باشد.

تولیت مدرسه علمیه مروی با استناد به نظر حضرت امام (ره) مبنی بر اینکه در معارف دینی نباید از جنبه تحرک غفلت کرد، اظهار داشت: مراد از تحرک همان موعظه است که نباید انسان از آن غافل شود؛ نقطه اوج بیانات ائمه اطهار (ع) همین مطلب است تا با موعظه تلنگری در وجود انسان‌ها ایجاد شود و در مسیر حق گام بردارند.

وی با بیان اینکه قرآن کریم نور است، گفت: قرآن به این دلیل نور است که از جانب نور مطلق آمده تا انسان با حرکت در مسیر نور به نور علی نور دست یابد.

آیت الله تحریری با اشاره به اینکه انسان به واسطه قرآن کریم می‌تواند به معرفت دینی و اخلاقی نائل شود، اظهار داشت: مرحوم علامه طباطبایی زمانی که اقدام به تفسیر قرآن کریم کرد، هدف اصلی‌اش این نبود که تنها به مفاهیم علمی توجه داشته باشد بلکه به حرکت نیز توجه داشت.

تولیت مدرسه علمیه مروی با اشاره به اینکه قرآن کریم کتاب روشنگری است، بیان داشت: روشنگری مراتبی دارد که شامل روشنگری اجمالی و تفصیلی می‌شود، قرآن بدون بیان پیامبر اکرم (ص) لازم است ولی کافی نیست بر همین اساس حضرت می‌فرمایند: مردم برای فهم بهتر قرآن کریم به اهل بیت (ع) رجوع کنند؛ بنابراین با این کلام مرجعیت علمی اهل بیت (ع) مسلم است و از متن تفسیر قرآن کریم می‌توان برای حجیت و مقام امامان معصوم استفاده کرد و همچنین آیاتی در قرآن کریم هست که اگر درست تبیین شود مصداقی جز این خاندان ندارد.

وی با طرح این پرسش که در تفسیر باید قرآن مقدم شود یا روایات اهل بیت (ع)، پاسخ داد: ابتدا حجیت جهت و کلام اهل بیت (ع) باید به دست آید و امتیاز آن بزرگان از طریق قرآن کشف شود.پس قرآن کریم است که می‌گوید به روایات مراجعه کنید از این رو روایات باید در کنار قرآن باشد که معارف درست استفاده شود.

آیت الله تحریری ادامه داد: از سوی دیگر نیز وقتی به روایات مراجعه می‌شود می‌بینیم که روایات نیز ما را به قرآن رجوع می‌دهد و می‌فرماید آن چیزی که ما گفتیم اگر با قرآن منطبق بود بگیرید در غیر این صورت آن را به دیوار بکوبید؛ بنابراین روایات حجت ذاتی قرآن کریم را تثبیت می‌کند و دلیل بیان آن تفسیر تفصیلی قرآن کریم است.

تولیت مدرسه علمیه مروی افزود: بر این اساس زمانی که علامه برای تفسیر به روایات رجوع می‌کند دکور نیست بلکه می‌خواهد بگوید این مطالبی که ما استفاده کردیم همان را اهل بیت (ع) با یک دید وسیع‌تر از قرآن استفاده کردند و بیان می‌کنند برای همین حجیت دارد.

وی در پایان خاطرنشان کرد: در تفسیر قرآن با قرآن نمی‌توان در همه جا به تفاصیل رسید بلکه می‌توان به اجمال روشن شده توسط قرآن رسید و این روایات است که در چند جهت تفصیل می‌دهند و با بیان‌های مختلف این اجمال قرآنی را تفصیل می‌دهند و باز می‌کنند./813/