چرا رسانه‌ها از «مارپیچ سکوت» استفاده می‌کنند؟

به گزارش سرویس فرهنگی و اجتماعی خبرگزاری رسا، محمدصادق افراسیابی معاون مرکز فناوری اطلاعات و رسانه‌های دیجیتال، در پایان هر قسمت از سریال چای نت حضور دارد که در قسمت ۱۸ این سریال درباره مهارت تجزیه و تحلیل تبلیغات در فضای مجازی، گفت: دوستی دارم که به شدت اهل تحقیق است. یکبار می‌گفت در انتخابات‌های مختلف درباره کاندیدا تحقیق می‌کنم و به نتیجه مثبت درباره او می‌رسم، همان فرد خیلی کم رای می‌آورد. واقعیت این است که این موضوع ریشه در جریانی دارد و آن این است که از نظر روانشناسی اکثر مردم علاقه دارند جزو اکثریت باشند به همین خاطر خیلی اوقات ما بررسی نمی‌کنیم که چه کسی واقعاً شایسته است.

وی ادامه داد:از طرفی خیلی اوقات در انتخابات‌ها دیده اید گفته می‌شود که ما به فلان فرد رای نمی‌دهیم، چون او رای نمی‌آورد این تفکر ناشی از یک خصلت اجتماعی است که مردم دوست دارند در دسته بندی اکثریت قرار بگیرند.

افراسیابی در ادامه با بیات توضیحاتی درباره تکنیک مارپیچ سکوت، نیز بیان داشت: همین میل باعث می‌شود مارپیچ سکوت ایجاد شود یعنی این که ممکن است فردی را واقعا دوست داشته باشیم، اما به این خاطر که تصور می‌کنیم بقیه به او رای نمی‌دهند ما هم به او رای نمی‌دهیم. بحث مارپیچ سکوت همین موضوع است حالا در جوامع کوچک که همه از همدیگر اطلاع دارند این تکنیک‌ها جواب نمی‌دهد. چون مردم همدیگر را می‌شناسند، اما در جامعه بزرگ رسانه‌ای امروز رسانه‌ها هستند که تصور ما را از جهان اطرافمان شکل می‌دهند.

وی همچنین ادامه داد: این رسانه‌ها هستند که می‌گویند یک فرد ویژگی‌های مثبتی دارد و احتمالا هم به او رای می‌دهند. اینجا خیلی از مردم زحمت تحقیق را به خودشان نمی‌دهند. گروه زیادی از مردم که دنبال این هستند تا جزو اکثریت باشند به دنبال آنچه که رسانه‌ها القا می‌کنند می‌روند و وقتی برداشت شان از شبکه‌های اجتماعی یا فضای مجازی این می‌شود که یک گروه یا حزب رای می‌آورد آن‌ها هم به همان طیف و گروه رای می‌دهند.

افراسیابی افزود: جمع کردن کارت‌های یک دست هم تکنیک دیگری است که آن‌ها هم بر همین اساس استوار شده است. یعنی افرادی که مایلند رای بیاورند یا حتی بعضی وقت‌ها یک شرکت تبلیغاتی برای فروش کالای خود تلاش می‌کند به سراغ این تکنیک رود.

 

به این معنی که کسانی که رای دهی به این فرد و خرید این کالا را توصیه می‌کنند نظراتشان را جمع می‌کنند و این‌ها را در فضای مجازی منتشر می‌کنند.

 

وی در همین زمینه افزود: به این شکل فرد کارت‌های یکدست با نظر خودش را رو می‌کند و مردم تصورشان این می‌شود که این کالا کالای محبوبی است و به سراغ آن می‌روند. خیلی از برندسازی‌ها این طور شکل می‌گیرد. فردی هم که در حوزه تبلیغات سیاسی تلاش می‌کند رای بیاورد این حس را به مردم القا می‌کند که من رای می‌آورم پس به من رای دهید تا شما هم جزو افراد پیروز در انتخابات باشید و در پیروزی من سهیم باشید.

افراسیابی ادامه داد:جالب این است که اکثر ما‌ها رو دست خورده و از این تکنیک تبعیت می‌کنیم.

وی با بیان راهکاری در این زمینه نیز گفت: راهکار این است که ما به عنوان مخاطب فعال با رسانه‌ها مواجه شویم و واقعا به این کاری نداشته باشیم آیا فردی که من به او رای می‌دهم رای می‌آورد یا نه؟

و این فردی که من به او رای می‌دهم آیا جزو لیست یک گروه سیاسی برای انتخابات هست یا نه؟ در صورتیکه باید به کسی رای دهیم که شایستگی دارد. در مورد خرید هم همین است وقتی می‌خواهیم کالایی را بخریم به این توجه نکنیم که آن کالا چقدر محبوبیت دارد، به این فکر کنیم که آیا این کالا متناسب با نیاز من هست یا نه، آیا خرید من از این کالا متناسب با هویت ملی من هست یا نه؟ اگر این اتفاق بیفتد و ما در مواجهه با رسانه‌ها کاری نداشته باشیم که کارت‌های یک دست فراهم شده است یا نه و بیشتر به این موضوع نگاه کنیم که عمل درست چه هست خیلی معادلات عوض می‌شود و آن وقت کالایی که واقعاً کالای مرغوب است بین مردم رواج پیدا می‌کند.

وی ادامه داد: در نتیجه کالای ایرانی که خیلی اوقات کالای خوبی است بین مردم رواج پیدا می‌کند و خیلی اوقات در رای دهی شخصی رای می‌آورد که شایستگی دارد. تصور می‌کنم اگر به این تکنیک‌ها اشراف داشته باشیم و خودمان را وفادار به عمل صحیح بدانیم می‌توانیم زندگی بهتری داشته و از زندگی ما لذت بیشتری ببریم، چون هم رفتار مصرفی ما متناسب با نیاز ما است و می‌توانیم کالا‌های مرغوب تری را خریداری کنیم و هم رفتار سیاسی ما متناسب با جایگاهی است که انتظارش را داریم. وقتی شایستگان در راس امور باشند، اتفاقات بهتری خواهد افتاد.