امروز صدای واقعی تاریخ، بلند نیست

به گزارش خبرگزاری رسا،‌ یک وقتی یکی از این ورزشی‌ها میگفت که تماشاگران فوتبال‌ در جایی که در زمین خودی بازی می‌کنند به ضرر تیم خود هستند و این پشتوانه در عمل به نفع تیم نیست. حالا حکایت تاریخ درازدامن ایران است که بجای حمایت، امروزه علیه جامعه ایرانی شده است.

امروزه رجوع به تاریخ از جانب خیلی‌ها در مناسبت‌های متفاوت مذهبی، ملی، سیاسی و غیره به نحو زیادی صورت می‌گیرد اما متاسفانه این مراجعه به درستی صورت نمی‌گیرد و بی محابا تاریخ مورد مصادره قرار می‌گیرد. این خود، باعث یک بیماری شده است و آن گرفتاری در چنبره تاریخ نافهم شده است؛ تاریخی که قرار است به عنوان یک پشتوانه قوی برای جامعه ایرانی باشد امروزه به عنوان باتلاق و تله عمل می‌کند.

خواندن تاریخ و استفاده از آن خیلی خوبه و حتی یک ضرورته. اما متاسفانه بیش از صد سال است عموما (چه مذهبی و طرفدار شیعه و اسلام و چه ایران خواهِ باستان‌گرا) گرفتار تاریخ‌زدگی و افتادن در چنبره تاریخ شده‌اند و این یک مریضی و بیماری است که خیلی‌ها به آن واقف نیستند.صدایی که باید از آکادمی‌ها برای نجات تاریخ بلند شود یا نیست یا اگر هم هست، ره بجایی نمی‌برد.

متاسفانه این بیماری، توان و درک درست ما را از تاریخ از بین برده است.اگر کسی می‌خواهد از هر دوره از تاریخ (چه ایران‌باستان، چه دوره اسلامی و چه بعد از آن تا به امروز) استفاده کند اول باید تامل کند آیا گرفتار بیماری افتادن در چاه تاریخ هست یا خیر که البته وقوف به این بیماری راحت نیست. زمانی وقوف به این بیماری صورت می‌گیرد که دو سطح «موقعیت تاریخی» و «وضعیت اکنون» با هم به درستی شناسایی شده باشند که مع الاسف شناخت «موقعیت‌های تاریخی»، کار راحتی نیست و آشنایی با «وضعیت اکنون» هم‌به این راحتی امکان پذیر نیست. این دو قلمرو بهم وصل هستند اما این اتصال برقرار نیست. این وضعیت، شاید همان «انحطاط» مورد نظر سید جواد طباطبایی یا «پیچیدگی معرفتی» و وضعیت بغرنج شناختی باشد که برخی‌ها از جمله خود نگارنده مطرح می‌کنند.

امروزه هر گونه مراجعه‌ای به تاریخ، عموما ایدئولوژیک و تا حدی ناآگاهانه و ناشیانه است؛ یعنی مبتنی بر ماهیت اصلی و هدف واقعی تاریخ نیست. این اشکال باید برطرف شود؛ شاید گام اول این باشد که تاریخ به نحو درستی، بدون عطف توجه به استفاده‌ای که برای امروز دارد، فهم شود و طبعا این هدف مستلزم داشتن «روش» است و روش هم با اهمیت دادن به «علوم انسانی جدید» محقق می‌شود. این‌ها به عنوان مقدمه شناخت تاریخ عمل می‌کنند.

امروزه صدای واقعی تاریخ، بلند نیست و این وظیفه‌ی اهالی تاریخ را سنگین می‌کند.صدایی هم که از تاریخ وجود دارد صدای سوء استفاده کنندگان از آن است.

عبدالرحمن حسنی‌فر عضو هئیت علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی