زندگی مشترک پیامبر الگویی برای جوانان
به گزارش خبرنگار سرویس فرهنگی و اجتماعی خبرگزاری رسا، خانواده گروه کوچکی است که حد فاصل بین فرد و جامعه قرار گرفته است، اندیشمندان و صاحب نظران با توجه به ابعاد خانواده تعریف های متفاوتی از خانواده بیان کردند که بطور خلاصه می توان گفت خانواده از یک زن و مرد تشکیل و بواسطه فرزندان تکمیل می شود و جامعه سالم تنها در پرتو خانواده سالم ممکن است چرا که؛ خانواده یک اجتماع کوچک و انعکاسی از رفتارهای یک اجتماع بزرگ می باشد.
به مناسبت سالروز ازدواج حضرت محمد مصطفی (ص) و خدیجه کبری (س) با نگاهی به آیات و روایات اهل بیت و سیره زندگانی پیامبر و فرزندش فاطمه زهرا سلام الله علیهما به اهمیت خانواده می پردازیم.
معمولاً در قرآن هرکجا به خانواده پرداخته شده، منظور مرد، زن و فرزندان است و لذا ما نیز در این یادداشت به ابعاد زندگی خانوادگی پیامبر و فرزندگرامیشان اشاره می کنیم.
خداوند در قرآن ذیل آیات 32 نور، 21 روم، 3 نساء و 187 بقره به بنیان خانواده اشاره کرده است.
خدای تبارک و تعالی به مومنین و مومنات سفارش کرده که زنی را بی شوهر و مردی را بی همسر نگذارید، وَأَنْكِحُوا الْأَيَامَى مِنْكُمْ وَالصَّالِحِينَ مِنْ عِبَادِكُمْ وَإِمَائِكُمْ إِنْ يَكُونُوا فُقَرَاءَ يُغْنِهِمُ اللَّهُ مِنْ فَضْلِهِ وَاللَّهُ وَاسِعٌ عَلِيمٌ
در روایات هم سفارش شده است که نصف دین خود را با ازدواج تکمیل کنید، وقتی کلام الهی و معصومین را کنار هم قرار می دهیم و با معضلات جامعه که بواسطه تجرد اتفاق افتاده، مقایسه می کنیم، به اهمیت ازدواج و این همه سفارش به زندگی متأهلی را متوجه می شویم، چرا که در سایه ازدواج بسیاری از آمار بزهکاری ها و ناهنجازهای اجتماعی از بین می رود، فرد متأهل تمام فکر و ذکرش رسیدگی به خانواده و دیگر فرصتی برای پرداختن به لغویات و امور غیراخلاقی را ندارد و از طرفی تعهد نسبت به خانواده او را از امور لغو و لهو برحذر می دارد.
در آیه دیگر همسر را مایه تسکین آرامش مرد و زندگی محبت آمیز زن و مرد را محبت معرفی می کند، در آیه 3 سوره نساء ملاک کلی را برای ازدواج بیان کرده است که با زنان پاک و نیکو ازدواج کنید، همچنین در آیه دیگر زن و مرد لباس یکدیگر معرفی شده اند، ازدواج مردان و زنان پاکدامن نتیجه اش فرزندان پاکدامن خواهد بود، فرزندانی که به شکوفایی ملزومات دینی و غیردینی( علوم دنیوی) دست پیدا خواهند کرد و اینکه همسران لباسی برای هم معرفی شده اند به این معنا باشد که زن و مرد بایستی در همۀ مراتب زندگی کاستی های همدیگر را تکمیل و پله ای برای ترقی یکدیگر در امور دین و دنیا قرار گیرند، چنانکه این موارد را در زندگی پیامبر و همسر گرامیشان حضرت خدیجه کبری و فرزند بزرگوارشان فاطمه زهرا سلام الله علیها با امیرالمومنین علیه السلام در تاریخ مشاهده می کنیم.
در روایات اسلامی نیز به اهمیت و ارزش خانواده به طرق مختلف از زبان پیامبر و جانشینان راستینش بیان شده است.
امیرمومنان علی علیه السلام می فرماید" تزوجوا فان التزویج سنه رسول الله فانه کان یقول" ازدواج کنید که ازدواج سنت رسول خدا است، همانا رسول خدا بارها فرمود هرکس می خواهد از سنت من پیروی کند ازدواج نماید زیرا ازدواج کردن از سنت من است.
حضور زن در محیط خانواده یک حضور موثر و محوری است، بلکه از آنجایی که مادران ساعات بیشتری را با فرزندان می گذرانند، نقش تاثیرگذارتری را در تربیت نسل آینده برعهده دارند، زن در خانه نقش یک امید و امانت دار در خانه را ایفاء می کند که بر همین اساس به سه نقش کلیدی آن می توان اشاره کرد.
- فراهم آوردن محیط سالم خانوادگی
- فراهم آوردن فضای مناسب برای تربیت نسل فعال و کارآمد
- فراهم آوردن فضای عاطفی برای گذر از دشواری ها و ایجاد توسعه اجتماعی
اگر یک زن در مشکلات کنار همسرش بوده و به جای غرزدن، بالعکس همراه و یارواقعی همسر خود باشد قطعاً موفقیت های بزرگی را رقم خواهند زد، در زندگی پیامبر همسری را می بینیم که برخلاف زنان قبیله ای عرب از جایگاه و امتیاز ویژه ای برخوردار بوده و از سران متمول اعراب نیز می باشد اما با این وجود بخاطر پاکی و طهارت محمد امین و ایمان به درستکاری او تمام دارایی اش را در راه هدف او خرج کرده و سخت تر از آن سه سال در شعب ابی با همۀ سختی هایش در کنار او می ماند، در زندگی امیرالمومنین علیه السلام همسری وجود دارد که با وجود گرسنگی خود به خاطر رضای خدا گرسنگی، آن هم سه روز پشت سرهم را تحمل می کند، در خانه فقیرانه شوهر همیشه با روی باز از همسر خود پذیرایی می کند، هیچگاه از شوهر خود تقاضایی نمی کند که از عهده او برنیاید، گاهی چندین روز به دلیل مشغله به همراه چند کودک تنهایی را تحمل می کند و لذا پیامبر و امیرالمومنین همیشه به بزرگی از همسران خود یاد کرده اند.
در کتاب های مختلف همسرداری نکاتی را برای انتخاب همسر مطرح کردند که اگر به سیره زندگی پیامبر و امیرالمومنین نگاه بیندازیم، متوجه علل پایداری زندگی اهل بیت خواهیم شد.
آیت الله ابراهیم امینی در کتاب آیین همسرداری می نویسد" لازم است زن و شوهر درآغاز زندگی نوین همدیگر را بشناسند، باطرز تفکر، خواسته ها و نقاط ضعف و قوت یکدیگر آشنا شوند" آقای امینی رحمة الله علیه به درستی به مقوله شناخت اشاره کرده است، حضرت خدیجه پیامبر را خوب می شناخت و می دانست او معروف به محمد امین است، او کسی است که در حلف الفضول پیمان بسته و جزء جوانان سرآمد عرب به حساب می آید با این وجود او را به سرپرستی مال التجاره خود دعوت می کند و آنگاه که در این مسیر از او ویژگی های منحصر به فردتری را می بیند و می شنود به او پیشنهاد ازدواج می دهد و از طرف دیگر پیامبر گرامی اسلام نیز آگاه به صفت و لقب طاهره برای خدیجه کبری است آنهم در عصر جاهلیت، که اگرعصر جاهلیت بررسی شود همین یک صفت برای برتری این بانوی بزرگ اسلام برتمام زنان اعراب و غیراعراب کافیست.
از ملاکات ازدواج هم کفو بودن، اصالت خانوادگی، حسن خلق، سلامت فکر و روان و سلامت جسم است که تمام این موارد در زندگی و شاخصه های زندگی پیامبر اسلام و ام المومنین خدیجه کبری به وضوح مشاهده و همچون آفتاب درخشان رخ می نماید.
اما آنچکه زندگی این بزرگواران را تداوم بخشیده و الگویی برای آیندگان ساخته است، خدامحوری است، برپایه خدامحوری در زندگی ایثار، عدالت، حسن خلق، امانت، رازداری و شاخصه های دیگر هویدا می شود، اگر دختران و پسران ما همانند پیامبر(ص) و حضرت خدیجه(س)، امیرالمومنین(ع) و فاطمه زهرا (س) با خدامحوری در زندگی ساده زیست بوده و در کنار تأمین مخارج زندگی معنویات را نیز در نظر بگیرند قطعاً زندگی موفق در پیش خواهند داشت.
زندگی مشترک در ادبیات اسلام و رهبران معصوم اسلام تکمیل پازل دین و دنیاست یعنی با ازدواج هم دنیا و دین را باید تکمیل کرد، برهمین اساس روایات زندگی مشترک را تکمیل کننده دین و زناشویی و فرزندداری را مایه خیر و برکت و ازدیاد رزق و روزی می داند، برخلاف نگاه غرب که چون از فرامین معصومین دور افتاده اند زندگی مشترک را جز هزینه تراشی چیز دیگری نمی پندارند و نهایتاً به ازدواج سفید یا همجسنگرایی روی می آورند.