اولین ایستگاه فضایی بین‌المللی؛از ابتدا تاکنون

به گزارش خبرگزاری رسا، ایستگاه فضایی بین‌المللی «ISS» در مدار پایین زمین عمدتاً توسط ایالات متحده و روسیه با معاونت و اجزاء کنسرسیوم چندملیتی ساخته شده است. کنسرسیوم به پیوند دو یا چند فرد، شرکت، سازمان یا حکومت با هم برای انجام کنش‌های هماهنگ یا ادغام منابعشان برای رسیدن به هدف یکسان می‌گویند. این پروژه که با تلاش‌های آمریکا شروع شد به‌دلیل تأمین مالی و مشکلات فنی به تعویق افتاد. اولین ایستگاه فضایی در سال ۱۹۶۹ با اتصال دو وسیله نقلیه روسی سایوز در فضا ساخته شد که بسیار کوچک بود و سپس روس‌ها با مشارکت ایالات متحده به‌دنبال آن ایستگاه‌های دیگر را در سال ۱۹۹۸ ایجاد کردند. ایستگاه فضایی با مشارکت بیش از ۱۵ کشور ساخته می‌شود.

ایستگاه فضایی در مدار زمین و در ارتفاع ۳۵۰ کیلومتری از سطح زمین در حرکت است. سرعت ایستگاه فضایی بین‌المللی در مدار معادل ۲۷۶۰۰ کیلومتر بر ساعت است. ایستگاه فضایی بین‌المللی ۴۵۰ تن وزن دارد و ۳۸۸ متر مکعب فضای قابل سکونت برای کار، پژوهش و زندگی فضانوردان فراهم می‌کند. همچنین دارای ۳۵۰ هزار سنسور برای بررسی سلامتی و ایمنی خدمه است. ISS فقط یک زیستگاه فضایی زیبا نیست، بلکه در درجه اول یک آزمایشگاه علمی منحصربه‌فرد است که امکان انجام آزمایش‌هایی را می‌دهد که روی زمین امکان‌پذیر نیست.

مشارکت روسیه و آمریکا در ساخت ایستگاه فضایی

رونالد ریگان، چهلمین رئیس جمهور ایالات متحده آمریکا به سازمان ملی هوانوردی و فضایی «NASA» طی ۱۰سال مجوز داد تا ایستگاه در سال ۱۹۹۰ برای کاهش قیمت‌ها و افزایش مشارکت بین‌المللی دوباره طراحی شود. در سال ۱۹۹۳ ایالات متحده و روسیه با یک‌دیگر به توافق رسیدند تا برنامه‌های ایستگاه فضایی مجزا از یک‌دیگر را به یک مرکز واحد ادغام کنند. که ماژول‌های مربوطه را یک‌پارچه کنند و از کمک‌های آژانس فضایی اروپا «ESA» و ژاپن بهره ببرند.

در ۲۰ نوامبر ۱۹۹۸ساخت ایستگاه فضایی با راه‌اندازی ماژول کنترل روسی زاریا شروع شد. در اواسط سال ۲۰۰۰، ماژول «Zvezda» ساخت روسیه که یک زیستگاه و مرکز کنترل بود به ماژول‌های دیگر اضافه شد و در ۲ نوامبر همان سال ISS اولین خدمه مقیم خود را که متشکل از فضانوردان روسی سرگئی کریکالف و یوری گیدزنکو و فضانورد آمریکایی ویلیام شپرد بود، دریافت کردند. آن‌ها با فضاپیمای سایوز که پرکارترین، پراستفاده‌ترین و پرعمرترین فضاپیمای سرنشین‌دار جهان است پرواز کردند. این فضاپیما در اوایل دهه شصت میلادی طبق نظر سرگئی ابتدا به منظور سفر به ماه طراحی شد.

 

ایستگاه فضایی بین‌المللی، از زمان مونتاژ تاکنون که آزمایشگاه‌های میکرو گرانش ناسا «دستنی» (destiny) نامیده‌ شد و عناصر دیگر که به ایستگاه ملحق شدند اشغال شد و در سال‌های متعدد آزمایشگاه‌ها و زیست‌گاه‌هایی که با حمایت یک خرپای بلند، سازه‌ای صلب از واحدهای مثلثی شکل، که چهار واحد را پشتیبانی می‌کند عبور می‌کند که دارای اشعه‌های بزرگ خورشیدی و رادیاتورهای حرارتی بود.

توقف توسعه ایستگاه فضایی به‌دلیل فاجعه شاتل

در ساخت ایستگاه به‌جز ایالات متحده و روسیه کانادا، ژاپن، برزیل و ۱۱ عضو از اعضای ESA مشارکت داشتند. ماژول‌های روسی توسط وسایل نقلیه پرتاب شده روسیه به فضا منتقل شدند و آن‌ها به‌طور خودکار به ایستگاه فضای بین‌المللی متصل شدند. بقیه عناصر با شاتل فضایی عبور داده و در طول پیاده‌روی‌های فضایی در مدار ساخته شده است. در طول ساخت ایستگاه فضایی هر دو شاتل‌ها و فضاپیمای سایوز روسی مردم را از ایستگاه حمل می‌کنند.

بیش‌تر مطالعات اخیر که فضانوردان ایستگاه روی آن تمرکز کرده‌اند درباره اصطلاح علوم زیستی و تحقیقات علوم مادی در محیط بی‌وزن است. بعد از فروپاشی مدارگرد شاتل فضایی کلمبیا در فوریه ۲۰۰۳ ناوگان شاتل به زمین نشست که به‌طرز موثری توسعه ایستگاه فضایی را متوقف کرد. در همین حال سرنشینان از سه‌ نفر به دو نفر کاهش پیدا کردند و نقش آن‌ها به وضعیت سرپرستی محدود شد. خدمه از ایستگاه فضایی در فضاپیمای سایوز پرواز کرده و نیز برگشتند. همچنین ایستگاه با استفاده از کشتی‌های پیشرفت اتوماتیک کار می‌کند.

تجهیز ایستگاه فضایی بین‌المللی به برق و اینترنت

پس از ازسرگیری پروازهای شاتل در ۲۰۰۶ سرنشینان ایستگاه فضایی به سه‌ نفر افزایش پیدا کرد. و ساخت این ایستگاه تا ماه سپتامبر ۲۰۰۶ با یک جفت بال خورشیدی اضافی و رادیاتورهای حرارتی ادامه داشت. در اکتبر ۲۰۰۷ اروپایی‌ها هارمونی را در آزمایشگاه «دستنی» ساخته‌اند. هارمونی مرکز ابزار ایستگاه فضایی است که ماژول‌های آزمایشگاه ایلات متحده، اروپا و ژاپن را به‌ یکدیگر متصل کرده و همچنین برق و اینترنت را مهیا می‌کند. در فوریه ۲۰۰۸ کلمبس در سمت راست کشتی هارمونی مجهز به وسایل نقلیه شده است. کلمب اولین آزمایشگاه فضایی خدمه بلندمدت اروپاست و شامل آزمایش‌هایی در زمینه‌های زیست‌شناسی و دینامیک سیالات است که با حرکت سیالات سرو کار دارد.

افزایش خدمه ایستگاه فضایی بین‌المللی

ایستگاه فضایی بین‌المللی در می ۲۰۰۹ وقتی‌که میزبانی از ۶ سرنشین را آغاز کرد به‌طور کامل عملیاتی شد که نیازمند دو قایق نجات است که در ایستگاه فضایی همیشه لنگر انداخته باشد تا در مواقع نیاز دردسترس باشد. ۶نفر خدمه معمولا شامل ۳ روسیه‌ای، دو آمریکایی و یک فضانورد هم از ژاپن، کانادا یا ESA است. زمانی‌که ساخت ایستگاه فضایی تکمیل شد شاتل از سرویس در سال ۲۰۱۱ بازنشسته شد. سپس ایستگاه فضایی با پروگرس روسیه که گونه‌ای از فضاپیمای باربری یک‌بار مصرف روسی است، فضاپیمای ترابری خودکار که یک فضاپیمای بدون سرنشین، بزرگ‌ترین و سنگین‌ترین فضاپیمای ساخت اروپا است همچنین فضاپیمای ژاپن که قابل مصرف و خودکار کار می‌کند و دو دستگاه خودروی باربری و اسپیس اکس دراگن که یک فضاپیمای تجاری قابل استفاده مجدد با قابلیت حمل ۶ هزار کیلوگرم، ساخت شرکت اسپیس اکس است کار می‌کند.

بیش‌از ۲۰۰ فضانورد از ۱۹ کشور مختلف از ایستگاه فضایی بازدید کرده‌اند. فضانوردان حدود ۶ ماه در ایستگاه توقف می‌کنند. بازگشت یک سایوز به زمین نشان دهنده پایان یک اکتشاف ISS است و فرماندهی ایستگاه فضایی به فضانورد دیگری منتقل می شود. با این حال، تعداد کمی از فضانوردان زمان طولانی تری را در ایستگاه فضایی بین‌المللی سپری کرده‌اند. در یک ماموریت ویژه به نام «یک سال در فضا»، فضانورد روسی میخائیل کورنیینکو و فضانورد آمریکایی اسکات کلی، از مارس ۲۰۱۵ تا مارس ۲۰۱۶، ۳۴۰ روز را در مدار سپری کردند.

انتهای پیام/پ