ضرورت تعامل حوزه علمیه با رسانه ملی

رسانه ها در دنیای امروز، فکر، فرهنگ، رفتار و هویت فرهنگی جوامع را تشکیل می دهند و می توانند در بهبود وضعیت زندگی انسان و گسترش صلح و امنیت جهانی موثر بوده و زمینه ساز ارتقای اخلاق و معنویت باشند.

در این میان، حوزه علمیه در شرایط کنونی و در عرصه جنگ رسانه ای با ایجاد تعامل با رسانه ها می تواند به عنوان چشم و زبان انقلاب اسلامی برای انتشار پیام انقلاب و اندیشه اسلام ناب محمدی قلمداد شود.

به همین خاطر سرویس فرهنگی و اجتماعی خبرگزاری رسا، مصاحبه ای با آقای سید محمدرضا خوشرو، کارشناس رسانه و مشاور معاون سیمای سازمان صدا و سیما داشته است که به شرح زیر است.

رسا- تعامل حوزه با رسانه ملی چه ضرورتی دارد؟

نگاه حوزه به رسانه ملی این گونه است که رسانه ملی تریبون یک نظام حکومتی می باشد و فرصتی برای حوزه‌های علمی است تا از این طریق به ترویج معارف دینی و فرهنگ اهل بیت و دیگر معارف اسلامی بپردازند. از این رو فرصتی که رسانه دارد، خود به خود برای تعامل بیشتر حوزه‌های علمیه با رسانه ملی در راستای اهداف مشخص، ضرورت هایی را  ایجاب می کند.

رسا- ظرفیت های حوزه در عرصه‌های پژوهشی و رسانه‌ای چیست؟ آیا تا به حال توجهی به این ظرفیت ها شده است؟

ظرفیت های حوزه در مبحث تولید محتوا، انواع پژوهش های کاربردی و همچنین پژوهش های راهبردی و بنیادی در حوزه مسائل دینی و مباحث دین و رسانه بسیار زیاد است، فارغ از مجموعه متعددی که در زمینه محتوایی در حال کار کردن هستند، حوزه فرصت بسیار خوبی برای حل مسائل و چالش های پرداخت به موضوعات دینی در رسانه و یا رسانه دینی دارد زیرا با وجود استرس و اضطرابی که سازمان به عنوان یک نهادی که آنتن دارد و باید ۲۴ ساعت آن را پر کند و محتوا در اختیار مخاطب قرار دهد، مجال مناسبی برای حل چالش ها و مسائل حوزه دین و رسانه در صدا و سیما نیست و حوزه‌های علمیه این فرصت را به خوبی دارند که این اقدامات را انجام دهند، مخصوصاً پژوهش‌های بنیادی که مثلاً در چالش موسیقی در رسانه ملی، وضعیت حجاب یا ارتباط نامحرم که اینها نیازمند این است که در حوزه های علمیه پژوهش‌های بنیادی تعریف شود که چالش های امروزه رسانه را بتواند برطرف کند.

در حوزه پژوهش های کاربردی هم پژوهش های زیادی در حوزه در حال انجام شدن است و این به درد برنامه سازی می خورد و باید تبدیل اینها به محتوای قابل استفاده در برنامه‌سازی شود، که این خود یک امر شبهه پژوهشی محسوب می شود.

در موضوعات پژوهش‌های راهبردی هم رویدادهای مهمی در حوزه های مختلف اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و مذهبی در حال اتفاق افتادن است که برای نحوه مواجهه مناسب و درست رسانه و پرداخت درست با آن اتفاقات و یا موضوعات، نیاز به پژوهش های راهبردی دارد که به طور مثال در بحث جمعیت، آموزه های بسیار زیادی در دین مبین اسلام داریم و اما اینکه این را چگونه می شود به یک راهبردی که تعیین خط مشی و برنامه سازی کند، تبدیل کرد از موضوعات پزوهش های کاربردی است.

رسا- مهمترین نقدهای حوزه به رسانه ملی چیست؟

شاید عمده نقدهایی که حوزه نسبت به رسانه ملی دارد این باشد که از این همه حجم محتوا، پژوهش‌ها و تحقیقاتی که حول موضوعات دینی انجام شده است، چرا به نفع احسن و موثر در برنامه های تلویزیونی، رادیویی و اینترنتی که سازمان صدا و سیما متولی اش است، استفاده نمی‌شود و کاربست محصولات دینی در رسانه ملی یک بحث است و کارشناسان و عوامل انسانی حوزوی که مناسب این کار هستند، بحث دیگر است. این اتفاق باید بیشتر از گذشته بیفتد و محتوا و مضامین آنها نیز از طریق حوزه نقد می‌شود و به طور خلاصه بحث حضور موثر انواع محصولات حوزه چه انسان‌ها و چه محتواها در برنامه های مختلف رادیویی و تلویزیونی، مهمترین چالش و نقد حوزه نسبت به سازمان صدا و سیما است.

رسا- آیا تفاهم‌نامه‌های شکل گرفته بین حوزه و رسانه ملی اجرا می شود؟

به نظر می رسد عزمی جدی و کاربردی بین دو طرف تا به اکنون مشاهده نشده است. چه از مجموعه حوزه و چه از مجموعه تلویزیونی و رادیویی که اگر این ارتباط موثر بخواهد شکل بگیرد، بسیار شدنی است. ظرفیت بسیاری وجود دارد که از آنها می شود استفاده کرد و نداشتن عزم و جدی نگرفتن آن، مهمترین دلیلی است که این تفاهم نامه ها ظهور و بروز عملی نداشته است.

رسا- آیا در دوره و رویکرد جدید صدا و سیما، عزمی برای اجرای تفاهمنامه ها وجود دارد؟ 

مسئله با بیانیه، اطلاعیه، توافقنامه و قرارداد خیلی حل نمی شود و بیشتر به همان عزم و انگیزه آنها مربوط است. آنها باید بدانند اگر در بعضی از زمینه ها به حوزه‌های علمیه اتکا کنند، هم اتمام برنامه هایشان به صورت مناسب بیشتر است و خیالشان راحت است و از هرگونه آسیبی برای پاسخگویی به نهادهای بیرونی در امان خواهند بود. بخشی از مشارکت در تولیدات برنامه‌ های معارفی و یا حتی غیر معارفی این اثر را خواهد داشت.

رسا- ممنون از اینکه وقتتان را در اختیار ما قرار دادید.