حوزه ها باید از فواید هوش مصنوعی در مقدمات اجتهاد استفاده کنند

به گزارش خبرنگار سرویس فرهنگی و اجتماعی خبرگزاری رسا، حجت‌الاسلام محمد جواد مهری عضو كميته و كارگروه  فقه و حقوق (ستاد راهبری فناوری هوشمند حوزه های علميه) در سومین نشست فراخوان بررسی نقشه راه کلان حوزه هوش مصنوعی کشور بعدازظهر امروز که در سالن آیت الله حائری مرکز حوزه های علمیه برگزار شد به تعریف هوش مصنوعی پرداخت و گفت: حوزه علميه بايد با شناخت کافی از اين فناوری جديد، از فواید آن در مقدمات اجتهاد و مباحث پژوهشی استفاده کند.

 عضو كميته و كارگروه  فقه و حقوق (ستاد راهبری فناوری هوشمند حوزه های علميه) اظهار داشت: بعد از صحبت هاي ما در دومين نشست فراخوان بررسی نقشه راه کلان حوزه هوش مصنوعی کشور افراد زيادی تماس گرفتند كه اولاً هوش مصنوعي چيست؟ ثانياً چه كارايی برای حوزه دارد؟ و حوزه چه استفاده‌ای از اين فناوری می‌تواند داشته باشد؟ من از اين سؤالات متوجه شدم كه اين مسأله براي اكثريت حوزويان و متخصصين علوم انسانی و متوليان امر تبليغ و فرهنگ كماكان بی‌تعريف و مبهم است که در این جلسه من مجبورم در توضیحات بیشتری این بحث را توضیح دهم.

وی در ادامه افزود: بحث ما در اين جلسات، بررسي پيش نويس سند هوش مصنوعی است، سه كميته و کارگروه‌ علمی با عناوين كميته فقه و حقوق، فلسفه و اخلاق، و حكمراني و آينده پژوهی در حوزه علميه زير نظر(ستاد راهبری فناوری هوشمند حوزه علميه) و تحت اشراف آيت الله اعرافی شكل گرفته كه پيش نويس سند هوش مصنوعی را به عنوان یک موضوع از دیدگاه‌های فقهی، فلسفی، اخلاقی، حقوقی و جامعه شناختی نقد و بررسی كنند كه آيا از جهت شكلی و محتوايی ايراد دارد يا نه؟

حجت‌الاسلام مهري ابراز داشت: وظیفه اولیه و ذاتی ما در اين كميته ها نسبت به هوش مصنوعی آن است که هوش مصنوعی را از سه منظر فقه هوش مصنوعی، اخلاق هوش مصنوعی و  هوش مصنوعي در حكمراني اسلامي و آينده پژوهي نسبت به آن را مورد بررسی قرار دهيم.

وی در ادامه افزود: چونكه فناوري های روز و رسانه هاي جديد به سرعت در حال افزايش و گسترش است، و درآينده نزديك كشور ما جزو مصرف كنندگان اين فناوري هوش مصنوعي مي شود؛ مثل اینترنت، شبکه‌های مجازی و سامانه‌های مختلف كه جامعه ما را با مشکلات جدی مواجه کرده‌اند.

حجت‌الاسلام مهری ابراز داشت: هوش مصنوعی هم از جهات متعدد موجب پدید آمدن نگرانی هایی شده است و امروزه در موارد فراوانی آن را با زندگی خود عجین می یابیم و در بسیاری از عرصه ها در حال نقش آفرینی در ابعاد مختلف زندگی ما است؛ از این رو، ضروری است در مورد چالش های کنونی و پیش رو در این حوزه به بحث و پژوهش بنشینیم.

این استاد حوزه و دانشگاه با اشاره به ورود هوش مصنوعی به تمام ابعاد زندگی بشر گفت: ما نمی توانيم نسبت به اين  فناوری جديد كه وارد زندگی مردم شده و در دنيا دارد اجرا می شود بی تفاوت باشيم، بنابراين باید در اين باره اقدامی انجام دهیم تا یک سند راهبردی مطلوب بر مبنای مبانی و ارزش‌های خودمان درباره هوش مصنوعی نوشته شود؛ چراکه هوش مصنوعی به دلیل ظرفیت های جدیدی که در توصیف، تحلیل و کنترل رفتار انسان ایجاد می نماید و از طریق تأثیرات شگرفی که بر زیست فردی و اجتماعی انسان دارد، سبب می شود که پرسش های جدیدی درباره نسبت این پدیده ها با اهداف شارع مقدس ایجاد شود.

حجت‌الاسلام مهری با تبیین وظیفه كميته فقه و حقوق ستاد هوش مصنوعی حوزه بیان کردند: در كميته فقه و حقوق، وقتی فقه هوش مصنوعی را بررسی می كنیم و ما با دو نوع سؤال مواجه‌‌‌ هستيم؛ سؤال اول ناظر به اصل جواز ورود به حوزه هوش مصنوعی‌‌‌ می‌باشد كه پاسخش روشن است و آن بله است و دليلش هم مشخص است چون ما در یک جزیره جداگانه زندگی‌‌‌ نمی‌کنیم که بدون توجه به اتفاقاتی که در کشورهای دنيا درحال انجام است، تصمیم به جلوگیری از ورود یک فناوری کنیم.

وی در ادامه افزود: ثانياً در حکمرانی، کشورداری و تعاملات با دنیا دچار مشکل جدی خواهیم شد، ایران یک جزیره نیست که با هیچ کشوری ارتباط نداشته باشد، بلکه جزئی از جامعه جهانی است و با دنیا تعامل دارد و چاره‌‌ای جز مسلح شدن به نیازها و ابزار‌های روز دنیا ندارد.

حجت‌الاسلام مهري اظهار کرد: اما سؤالات دسته دوم ناظر به مسائلی است که در روند تحقیقات هوش مصنوعی و در زمان استفاده از آن رخ‌‌‌ می‌دهد؛ به عنوان مثال جواز استفاده از اطلاعات شخصی افراد و یا مسائل مربوط به ضمان شرعی در صورتی که استفاده از هوش مصنوعی منجر به بروز خساراتی برای کاربر شود.