توصیه های استاد وطن خواه برای تقویت بنیه اخلاقی طلاب

به گزارش خبرنگار سرویس حوزه و روحانیت خبرگزاری رسا، نهم بهمن سالروز درگذشت دو نفر از بزرگان اخلاقی و عرفانی معاصر است؛ مرحوم آیت الله قاضی طباطبایی از علمای بزرگ نجف و اهل ایران و همچنین مرحوم حاج اسماعیل دولابی از سالکان سرشناس تهران در نهم بهمن از دنیا رفتند.

آیت الله سید علی قاضی طَباطَبایی عارف، و استاد اخلاق حوزه علمیه نجف در قرن چهاردهم قمری بود. برخی از علما، فقیهان و مراجع تقلید در مکتب اخلاقی او حضور داشته‌اند. علامه سید محمدحسین طباطبائی، آیت الله سید هاشم موسوی حداد و حضرت آیت الله محمدتقی بهجت از شاگردان او بوده‌اند.

مرحوم قاضی طباطبایی در عرفان از طریقۀ ملا حسینقلی همدانی پیروی می‌کرد و رسیدن سالک به مقام توحید را بدون پذیرفتن ولایت ائمه و حضرت زهرا(س) امکان‌پذیر نمی‌دانست. در طریقت عرفانی او انجام مستحبات، رفتن به زیارت قبور، توسل به امام حسین(ع) و انتخاب استاد جایگاه مهمی داشت. رساله سیر و سلوک بحرالعلوم را بهترین کتاب عرفانی می‌دانست و روش احراق را توصیه می‌کرد.

شهرت آن مرحوم بیشتر به‌دلیل بعد عرفانی شخصیت اوست؛ اما او در علوم دیگر مانند حدیث، فقه و تفسیر نیز صاحب‌نظر بود.

آیت الله سید علی قاضی طباطبایی، در ۱۳ ذی‌الحجه ۱۲۸۲ ه ق در تبریز به دنیا آمد؛ پدرش، سید حسین قاضی (درگذشت۱۳۱۴ق)، از شاگردان میرزای شیرازی بود وی علاوه بر تفسیر مختصری بر قرآن، تفسیری بر سوره فاتحه و تفسیری ناتمام بر سورۀ انعام نوشته بود.

جد مادری آیت الله قاضی، میرزا محسن قاضی تبریزی (درگذشت۱۳۰۶)، نیز عالم بود و با ملا هادی سبزواری مصاحبت داشت.

سرانجام مرحوم قاضی در سال‌های آخر عمر به بیماری مبتلا شد و در ۶ ربیع‌الاول ۱۳۶۶ق، برابر ۹ بهمن ۱۳۲۵ش درگذشت؛ آیت الله سید جمال‌الدین گلپایگانی بر او نماز خواند و در وادی السلام در کنار پدرش به خاک سپرده شد.

درباره سرگذشت عرفانی محمد اسماعیل دولابی در کتاب مصباح الهدی به قلم شاگردش مهدی طیب آمده که وی در ایام جوانی به همراه پدرش به نجف رفت و به امام علی(ع) متوسل شد تا در آنجا مشغول تحصیل علوم دینی شود، اما به توصیه علمای نجف و به دلیل کمک به پدر به ایران بازگشت. در مسیر بازگشت ضمن رفتن به کربلا و زیارت امام حسین(ع) احساس می‌کند که آن التهاب تحصیل در نجف فرو نشسته و آرام شده است. اسماعیل دولابی پس از این سفر وقتی به ایران بازمی‌گردد، در منزلش دچار مکاشفه‌ای می‌شود و در آن لحظه خود را بالای سر ضریح امام حسین(ع) می‌بیند، به گفته خود وی در این حال به او می‌فهمانند که هر آنچه می‌خواستی از حالا به بعد بگیر. وی می‌گوید از همان‌جا شروع شد، آن اتاق تا ۳۰ سال عزاخانه امام حسین(ع) بود. پس از این جریان عالمانی چون ملا آقا جان، شیخ محمد تقی بافقی و آیت‌الله شاه آبادی به دیدار وی می‌رفتند.

از این رو سرویس حوزه و روحانیت خبرگزاری رسا، با حجت الاسلام والمسلمین حسن وطن خواه استاد اخلاق حوزه علمیه در خصوص بایسته های اخلاقی طلاب به گفت و گو پرداخته است. 

حجت الاسلام والمسلمین وطن خواه گفت: هر پایه ای جلسات و دروس اخلاقی مجزایی دارند که لازم است طلاب به این دروس اهمیت بدهند و از اساتید اخلاقی که به طور عمومی برای مدارس یا سطح شهر مواعظ اخلاقی را ارائه می دهند استفاده کنند.

وی در ادامه افزود: لازم است گه گاهی نیز برای بهتر شدن اخلاق، کتب اخلاقی بزرگان مثل چهل حدیث امام خمینی(ره) و کتب مرحوم دستغیب را بخوانند؛ اگر انسان هر روز کتب اخلاقی را مطالعه کند بهتر می تواند به فضایل اخلاقی مزین شوند.

این استاد اخلاق حوزه علمیه اظهار داشت: مدیران، اساتید و سیاست گذاران لازم است که به برگزاری کلاس های اخلاق اهمیت دهند برگزار شود؛ خود طلاب نیز می تواند در نشر مباحث اخلاقی و احادیث اهل بیت اثرگذار باشند.

وی تأکید کرد: بسیج طلاب نیز می تواند برای تذکرات اخلاقی از تابلوها و انتشار مطالب کوتاه استفاده کند؛ بعضی مدارس را دیده بودم که بحث اخلاقی و حدیثی رهبر عظیم الشأن را پخش می کردند و طلاب با جان دل گوش می کردند که یکی از راه های بسیار تأثیرگذار است.

حجت الاسلام والمسلمین وطن خواه گفت: خوشبختانه مواعظ و مطالب اخلاقی در رادیو و تلویزیون در دسترس بوده که طلاب می توانند از آن ها هم استفاده کنند.

وی در پایان در پاسخ به تضاد و تناقض بین توصیه های اخلاقی اساتید مختلف و کتب اخلاقی گفت: طلاب در هر جا که احساس کردند تضادی بین مطالب اساتید مختلف پیش می آید، از یک استادی در این خصوص سؤال کنند چرا که ممکن است در نظر آن ها تضاد دیده شود اما در واقع تناقضی نباشد./کد خبرنگار: 109/

خبرنگار: سعید حضرتی