حجت الاسلام مجتهدزاده در گفت وگو با رسا:
آیت الله یزدی «ابوذر زمان» بود
مستشار بازنشسته دیوانعالی کشور با بیان این که آیت الله یزدی فقیهی صریح، شجاع و عدالت‌خواه بود، گفت: به‌حق می توان آیت الله یزدی را «ابوذر زمان» نامید؛ عالمی که علی‌رغم همه جوسازی‌ها و نامهربانی‌ها یک‌تنه با انحرافات و خطاهای برخی مسئولان داخلی مقابله کرد.
اشاره: آیت‌الله محمد یزدی از پیشگامان نهضت امام خمینی(ره) بود که از دهه ۴۰ با ساواک مبارزه کرد و بارها بازداشت و تبعید شد. ایشان در قیام ۱۹ دی قم نقش محوری داشت و منزلش پایگاه ساماندهی نیروهای انقلابی در آستانه پیروزی بود. پس از انقلاب، در مسئولیت‌های کلان مانند ریاست قوه قضائیه و عضویت در شورای نگهبان، به تثبیت ارکان نظام پرداخت. آیت‌الله یزدی همواره بر پاسداری از ولایت فقیه تأکید داشت و خود را سرباز امام خمینی(ره) می‌دانست. او در فتنه‌های سیاسی (مانند سال ۸۸) نقش روشنگرانه ایفا کرد و به استمرار آرمان‌های انقلاب یاری رساند. ایشان مفهوم «حوزه انقلابی» را از شعار به ساختار تبدیل کرد و بر پیوند فقه سنتی با نظام حکمرانی اسلامی پای فشرد.
این فقیه بصیر با شجاعت بی‌نظیری در برابر تضعیف مرجعیت و انحرافات ایستادگی کرد و حوزه های علمیه را سنگر دفاع از اسلام و انقلاب می‌دانست. این عالم بزرگ دارای شخصیتی بود که همه فعالیت‌های او به شکل‌گیری، تثبیت و استمرار انقلاب اسلامی کمک شایانی کرد.
در همین راستا خبرنگار سرویس سیاسی خبرگزاری رسا، همزمان با سالروز رحلت آیت‌الله محمد یزدی(ره) در گفت‌وگویی با حجت‌الاسلام علی اصغر مجتهدزاده، مستشار بازنشسته دیوانعالی کشور و عضو بسیج اساتید، مدیران و نخبگان حوزه علمیه قم به بازخوانی ابعاد علمی، انقلابی و مبارزاتی این فقیه برجسته پرداخته است که در ذیل مشروح این گفت وگو را می خوانیم.
رسا: در آستانه سالروز رحلت آیت‌الله محمد یزدی، اگر بخواهیم نگاهی جامع به زندگی و کارنامه ایشان داشته باشیم، چه ابعادی از شخصیت ایشان برجسته‌تر است؟
بسم الله الرحمن الرحیم. آیه شریفه‌ای که می‌فرماید «مِّنَ ٱلمُؤمِنِينَ رِجَال صَدَقُواْ مَا عَهَدُواْ ٱللَّهَ عَلَيهِ فَمِنهُم مَّن قَضَى نَحبَهُۥ وَمِنهُم مَّن يَنتَظِرُ وَمَا بَدَّلُواْ تَبدِيلا»، به خوبی می‌تواند وصف حال شخصیت‌هایی چون آیت‌الله یزدی باشد. بازخوانی زندگی ایشان، تصویری روشن از یکی از چهره‌های اثرگذار در تاریخ معاصر ایران به دست می‌دهد. آیت‌الله یزدی از شاگردان برجسته امام خمینی(ره)، آیت‌الله بروجردی و آیت‌الله اراکی بودند و افتخار دریافت اجازه اجتهاد از امام راحل را داشتند. نکته مهم این است که ایشان با وجود مسئولیت‌های سنگین مدیریتی و قضایی، هیچ‌گاه از تدریس، نگارش و تبیین معارف اسلامی غافل نشدند و بیش از ۴۰ عنوان کتاب و مقاله در حوزه‌های فقه، اصول، قرآن و اندیشه سیاسی، از جمله «فقه القرآن»، «القضاء فی شرح عروة الوثقی»، «الإمامة و الولایة فی القرآن الکریم» و «شرح قانون اساسی» از خود به یادگار گذاشتند. این نشان می‌دهد که ایشان یک فقیه عمیق و یک متفکر پویا بودند.
رسا: آیت‌الله یزدی چه نقشی در نهضت امام خمینی(ره) و پیروزی انقلاب اسلامی ایفا کرد؟
حضور آیت‌الله یزدی در نهضت اسلامی از دهه ۴۰، در کنار امام خمینی(ره) آغاز شد. ایشان بارها توسط ساواک بازداشت و تبعید شدند. در قیام سرنوشت‌ساز ۱۹ دی قم، نقش محوری در بسیج طلاب و مردم ایفا کردند و خودشان این حرکت را نقطه آغاز سقوط رژیم پهلوی می‌دانستند. در روزهای منتهی به پیروزی انقلاب نیز، منزل ایشان به پایگاهی برای ساماندهی نیروهای مردمی و سربازان گریخته از ارتش شاهنشاهی تبدیل شده بود. پس از انقلاب نیز در مسئولیت‌های کلان همچون ریاست قوه قضائیه، عضویت در شورای نگهبان و جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، حضوری تعیین‌کننده داشتند و عمری را در جهاد، روشنگری و ارشاد گذراندند.
رسا: به عنوان یکی از یاران نزدیک امام و رهبری، آیت‌الله یزدی چگونه از ولایت فقیه و انقلاب پاسداری کرد؟
آیت‌الله یزدی خود را «سرباز و فدایی امام خمینی» می‌دانستند و در تمام عرصه‌ها بر ضرورت پاسداری از ولایت فقیه تأکید می‌کرد. در خطبه‌های نماز جمعه تهران و سخنرانی‌های متعدد، با صراحت از جایگاه رهبری دفاع می‌کردند و در فتنه‌های سیاسی، به‌ویژه فتنه سال ۸۸، نقش روشنگرانه‌ای داشتند. ایشان از جمله فقهایی بودند که مفهوم «حوزه انقلابی» را از شعار به ساختار تبدیل کرده و بر ضرورت پیوند میان فقه سنتی و نظام حکمرانی اسلامی پافشاری می‌کردند. این نگاه راهبردی، از ایشان شخصیتی ولایت‌مدار و انقلابی ساخت.
رسا: آیت‌الله یزدی در دفاع از مرجعیت و استقلال حوزه علمیه چه مواضعی داشت و چگونه با انحرافات احتمالی مقابله می‌کرد؟
ایشان در جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، همواره بر صیانت از مرجعیت و استقلال حوزه تأکید داشتند. در برابر جریان‌هایی که به دنبال تضعیف نهاد مقدس حوزه یا خدشه به جایگاه مرجعیت بودند، با صراحت و شجاعت ایستادگی می‌کردند. آیت‌الله یزدی حوزه را نه صرفاً یک مرکز آموزشی، بلکه سنگر اصلی دفاع از اسلام و انقلاب می‌دانستند و تلاش می‌کردند تا حوزه‌های علمیه در مسیر “انقلابی بودن” و “پاسداری از مرجعیت” باقی بمانند. ایشان معتقد بودند که حوزه باید سنگر اصلی دفاع از اسلام و انقلاب باقی بماند و اجازه ندهد جریان‌های سیاسی، فتنه‌گران یا افراد سودجو، این نهاد مقدس را به ابزار منافع شخصی یا جناحی تبدیل کنند.
رسا: می‌توانید مثالی از شجاعت ایشان در دفاع از کیان تشیع و حوزه علمیه ذکر کنید؟
بله حتماً. نمونه‌ای از این شجاعت مربوط به دوران رژیم پهلوی است؛ فردی به نام “شیخ محمد مردوخ” که یک روحانی سنی متعصب و مرتبط با ساواک بود، کتابی منتشر کرد و در آن به تشیع و روحانیت شیعه تهمت‌های ناروایی وارد کرده بود. آیت‌الله یزدی با صراحت و شجاعت وارد میدان شدند و کتابی با عنوان «پاسخ به تهمت‌های مردوخ» نوشتند تا از کیان تشیع دفاع کنند. این اقدام، مورد توجه و تقدیر امام خمینی(ره) قرار گرفت و جایگاه آیت‌الله یزدی را به‌عنوان سرباز مدافع اسلام ناب محمدی(ص) تثبیت کرد.
ایشان در برابر کسانی که حتی در لباس مقدس مرجعیت، خواسته یا ناخواسته به دنبال تضعیف جایگاه مرجعیت یا خدشه به جایگاه انقلابی حوزه بودند، با کمال تواضع و در عین حال با شجاعت بی‌نظیر ایستادند و با مواضع روشن و بی‌پرده، از جایگاه حوزه و حوزویان دفاع کردند. این ایستادگی مانع از آن شد که این نهاد مقدس ابزار منافع شخصی یا جناحی شود و حوزه‌های علمیه را در مسیر “انقلابی بودن” و “پاسداری از مرجعیت” نگه داشت. نمونه‌های فراوانی از برخورد قاطع و به‌هنگام ایشان وجود دارد که در این مجال نمی‌گنجد.
رسا: چگونه می‌توان شخصیت آیت‌الله یزدی را جمع‌بندی و نقش ایشان را در تاریخ انقلاب اسلامی توصیف کرد؟
آیت‌الله یزدی را می‌توان به‌حق «ابوذر زمان» نامید؛ فقیهی صریح، شجاع و عدالت‌خواه که در طول عمر پربرکت خود نه‌تنها در برابر طاغوت ایستاد، بلکه علی‌رغم همه جوسازی‌ها و نامهربانی‌ها و گاهی یک‌تنه با انحرافات و خطاهای برخی مسئولان و در درون حوزه مقابله کرد و در واقع از جایگاه دینی و انقلابی نظام، حوزه و روحانیت پاسداری نمود. ایشان نمونه‌ای برجسته از سرباز انقلابی حوزه علمیه بودند که میان علم، مدیریت و دیانت پیوندی عمیق برقرار کرده و هیچ‌گاه در جهاد و مبارزات خود سستی و سردی نداشتند.
زبان گویای ایشان، همچون شمشیر مالک اشتر، بُرنده و کوبنده بود؛ شمشیری که نه تنها در میدان قضاوت، بلکه در عرصه اندیشه و دفاع از حق، بی‌امان بر نفاق و کج‌روی فرود می‌آمد. امروز نیز مقام معظم رهبری به چنین یاورانی نیازمند است؛ یاوری که با بصیرت، چهره‌های پنهان نفاق را بشناسد و در لحظه لازم، فریادی برنده و کوبنده سر دهد تا صفوف انقلاب از آلودگی‌ها پاک گردد. نقش ایشان در پاسداری از اسلام و انقلاب، نقشی ماندگار و جاودانه خواهد بود؛ نقشی که نه در گذر زمان فراموش می‌شود و نه در تاریخ محو. یاد و راه ایشان، همچون چراغی فروزان، الگویی برای نسل‌های آینده خواهد بود تا در مسیر پاسداری از اسلام، انقلاب و مرجعیت، با ایمان و استقامت گام بردارند و پرچم حق را برافراشته نگاه دارند.
ارسال نظرات