حمله مجدد به آرامکو؛ از واماندگی مرتجعین منطقه تا بحران سوخت در اروپا

اشاره: جنگ، آدمی را می‌سازد. انسان در سختی‌ها استعدادهای خود را شکوفا می‌کند. شاید در ابتدای انقلاب برخی انقلابیون که به خود کمترین سختی را نداده بودند، همان‌ها مدعی شدند که باید تمام تسلیحات دوران شاه نابود شود. هوشیاری امام خمینی بود که جلوی آن را گرفت. وقتی جنگ شروع شد، ارتشی که پیش از انقلاب عنوان ژاندارم منطقه را یدک می‌کشید به دلیل از دست دادن حمایت‌های تسلیحاتی سابق، وامانده شد.

آرام آرام که از جنگ تحمیلی می‌گذشت قدرت نظامی ایران خود را به اوج می‌رساند. نمونه‌ای از آن را در فیلم سینمایی منصور دیدیم که روایتی واقعی از داستان زندگی و تلاش‌های شهید ستاری، فرمانده نیروهوایی ارتش بود. در کنار آن قدرت موشکی ایران امروز به حدی رسیده است که می‌تواند در قلب منطقه غیرنظامی و مسکونی اربیل عراق، پایگاه‌های دشمن را مورد هدف دقیق قرار دهد.

یمن نیز بعد از انقلاب مردم، وارد یک جنگ ناگوار شد. در لحظاتی که سردی زمستان جای خود را به فصل بهار می‌داد، بمب و موشک‌های عربستان که با قیمت‌هایی گزاف از غرب خریداری شده بود، شکوفه‌های بهاری انقلاب یمن را از درخت می‌ریخت. امسال هشتمین بهار یمن است که معادله جنگ یمن و عربستان این بار به نفع نیروهای انقلابی یمن است. حمله اخیر و مجدد یمن به آرامکو نشان داد که امروز یمن توانایی فلج کردن کامل عربستان را دارد.

از این رو سیدهادی سید افقهی، کارشناس مسائل منطقه در گفت‌وگو با خبرنگار سرویس سیاسی خبرگزاری رسا به بررسی حمله اخیر یمن به آرامکو و تأثیرات آن بر منطقه پرداخت.

رسا ـ جنگ یمن وارد هشتمین سال وقوع خود شده است، تحلیل شما از اینکه یمن امروز توانست آرامکو را مورد هدف قرار دهد چیست؟

ما مقاومت قهرمانانه و مظلومانه مردم یمن را می‌ستاییم. می‌توان بدون اغراق گفت مردم یمن با حداقل امکانات در مقابل یورش آل سعود در قالب ائتلاف به اصطلاح بین المللی مجموعه جنایت‌کاران عالم ایستادگی کردند. مردم یمن تا کنون در جنگ و رویارویی در مقابل رژیم آل سعود و همپیمانان‌شان سه مرحله را طی کرده‌اند. مرحله اول مرحله غافلگیری و اشغال است.

مردم یمن توقع و انتظار نداشتند که چنین حمله ددمنشانه، وحشیانه و غافلگیر کننده از سوی کشوری که هم کیش، هم آیین و هم زبان‌شان است این چنین مورد تهاجم وحشیانه قرار بگیرند. نیرو‌های عربستان سعودی و ائتلاف غربی در وهله اول سرزمین‌های زیادی را اشغال کردند.

مرحله دوم مرحله دفاع، ایستادگی و مقاومت است که به متوقف و زمین‌گیر کردن دشمن ددمنش تبدیل می‌شود. آل سعود در این مرحله جنگ روانی و جنگ تبلیغاتی بسیاری به راه انداختند. آن‌ها تمام امکانات خود و همپیمانان غربی خود را بسیج کردند تا القا کنند این جنگ یک جنگ برق آسا است. من صحبت‌های تحلیل گران سعودی و کشور‌های خلیج فارس را دنبال می‌کردم که اعتقاد داشتند نباید این جنگ قاعدتاً بیشتر از ۶ ماه طول بکشد و امروز می‌بینیم که وارد سال هشتم خود می‌شود.

مردم یمن روحیه خود را نباختند. آن‌ها به حقانیت راه خود ایمان داشتند. تاریخچه سلحشوری مردم یمن و تاریخچه شکست‌های پی در پی اشغال‌گران چه از سوی آفریقا، چه از سوی عثمانی، مصری‌ها و سعودی‌ها در ادوار تاریخی مختلف شاهد شکست اشغال‌گران بوده‌ایم.

در آغاز جنگ یمن مقام معظم رهبری سخن بسیار مهمی داشتند. ایشان آینده را می‌دیدند و فرمودند آل سعود اشتباه کرده است و قطعاً مردم مظلوم یمن بینی آل سعود را به خاک خواهند مالید. این پیش بینی و تسلطی که رهبر انقلاب بر تحولات منطقه داشتند و دارند در وادی عمل ثابت شد.

مردم یمن در مرحله دوم یعنی مرحله دفاع موفق شدند دشمن را پس بزنند و آرام آرام وارد مرحله سوم شدند. مرحله سوم از سه سال پیش شکل گرفت. مرحله سوم مرحله تهاجم است که بعد از مرحله غافل‌گیری و دفاع وارد فاز تهاجم شدند. یمنی‌ها این بار معادله توان بازدارندگی را عوض کردند. یمنی‌ها به‌خصوص در جنگ هوایی به مرور زمان منظومه موشکی خودشان را روز به روز کامل‌تر کردند.

یمنی‌ها هم به لحاظ برد، قدرت تخریب و قدرت هدف گیری، ساخت انواع پهپاد و ... سعودی‌ها را متعجب و گیج کرده‌اند؛ زیرا کشوری که از زمین، هوا و دریا محاصره است چگونه می‌تواند این فناوری را به دست بیاورند و روز به روز موشک‌ها و پهپاد‌های خود را فنی‌تر و دقیق‌تر می‌سازند و اهداف مهم و حیاتی مانند آرامکو، جیزان، خمیس مشید، پایگاه ملک خالد، امیر سلطان و حتی فرودگاه‌هایی مانند ریاض و جده را مورد هدف قرار می‌دهند. توانایی یمنی‌ها در محاصره نشان می‌دهد که آن‌ها مردم پویا، سلحشور و مردمی هستند که شرافت و غیرت دینی و میهنی خودشان را می‌توانند به نمایش بگذارند.

البته حمله به آرمکو برای اولین بار نیست. چند سال پیش چند موشک بالستیک و پهپاد به مجموعه نفتی آرامکو اصابت کرد که حدود ۵۱ درصد نفت آرامکو متوقف و بسیاری از تأسیسات نفتی آن‌ها منهدم شد. عربستان در آن زمان ایران را متهم کرد؛ زیرا شوکه شدند و باورشان نمی‌شد که یمن بتواند چنین حمله‌ای را انجام بدهد. البته عربستان سعودی سند و مدرکی را نتوانستند برای این ادعا ارائه کنند.

طبیعی است که در خلال جنگ مردم یمن روز به روز به فناوری جدیدتر دسترسی پیدا کنند و ضربات دردناک‌تر و مخرب‌تری را بر تأسیسات حیاتی نظامی و اقتصادی عربستان وارد کنند. البته اگر امارات هم بخواهد به دخالت‌های خودش در یمن ادامه بدهد، قطعاً این ضربات دردناک‌تر و پرهزینه‌تر خواهد بود.

رسا ـ حمله یمن به آرامکو از نظر اقتصادی و سیاسی در جهان چه پیامد‌هایی به دنبال خواهد داشت؟

با توجه به بحران اوکراین و تحریم نفتی و گازی روسیه، سعودی‌ها، اماراتی‌ها و قطری‌ها اقرار کرده‌اند که هیچ کشوری نمی‌تواند نفت صادراتی روسیه را که روزی پنج میلیون بشکه است را جبران کنند. ضربه اخیر یمن نیز بحران نفتی، انرژی و قیمت نفت را شدیدتر خواهد کرد. بحران حاضر بر معیشت مردم اروپا با گران شدن بنزین، گازوئیل، نفت و سوخت که کارخانجات و مردم به استفاده از این فراورده‌های نفتی نیاز دارند، تأثیر منفی خواهد گذاشت و بسیاری از مراکز حیاتی اروپایی‌ها فلج خواهد شد و قیمت‌ها سرسام آور می‌شوند.

ضربه یمنی‌ها به لحاظ سیاسی ضعف و درماندگی آل سعود را در مقابل یمنی‌ها نشان می‌دهد. فناوری‌های نظامی آل سعود مانند گنبد آهنین و موشک‌های پاتریوت آمریکایی بی‌خاصیتی، ناتوانی و رسوایی خود را نشان می‌دهد. عربستان سعودی به این ابزار‌های جنگی بسیار تکیه می‌کردند، یمنی‌ها در مقابل این فناوری آمریکایی‌ها و رژیم صهیونیستی ضربات بسیار قوی را وارد کردند.

رسا ـ چگونه ایران می‌تواند در این بحران نفت و گاز نقش مؤثری را ایفا کند و به نوعی از آن به عنوان یک اهرم فشار علیه تحریم‌های آمریکایی و اروپایی در مذاکرات استفاده کند؟

برخورد ایران با بحران‌های منطقه برخورد منطقی، عالمانه و هوشمندانه‌ای است. برخورد‌های ایران بر اساس مصالح و منافع عالی کشور شکل می‌گیرد. همان‌طور که رهبر انقلاب در پیام نوروزی فرمودند تا کنون مردم و نظام جمهوری اسلامی هر راهی را پیش گرفته و عمل کرده درست از آب در آمده است و حتی دشمنان ما نیز به این مسأله اذعان دارند و بدان اقرار می‌کنند که ایران محاسبات درستی دارد. دشمنان ما اعتراف کردند که ما شکست سختی خورده‌ایم.

ند پرایس سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا گفته است که ما در تحریم ایران شکست مفتضحانه و ذلیلانه‌ای خورده‌ایم. من تصور می‌کنم که جمهوری اسلامی ایران در این بحران سیاستی را دنبال خواهد کرد که دشمن نتواند به ما طمع کند که در ازای برداشتن تحریم‌ها ایران به آمریکا و اروپا نفت و گاز بفروشد. ایران باید تشخیص بدهد که منافع و مصالح‌اش در کجا است و به چه کسی و به چه میزانی نفت خود را به فروش برساند.

ایران باید در مرحله اول مراقب باشد که به دوستان خود آسیب نرسد، برای مثال چینی‌ها نیز به دلیل مسأله تایوان ممکن است بزودی مانند روس‌ها در تحریم قرار بگیرند. ما با این دو کشور قرارداد‌های کلان تجاری داریم. ما یک قرارداد ۲۵ ساله به ارزش ۴۷۰ میلیارد دلار داریم. کشور ایران شریک چینی‌ها در شانگ‌های نیز هست.

از طرفی پیش نویس همکاری تجاری ما با روسیه تقریباً به مدت ۲۰ سال در حال تدوین است که در سفر آقای رئیسی به روسیه پیش نویس آن تهیه شد. افزون بر اینکه کشور ایران با روس‌ها قرارداد دو جانبه دارد و ایران باید کاری بکند که نه سیخ بسوزد و نه کباب.

رسا ـ با توجه به تحولات اخیر، آینده را چگونه پیش بینی و تحلیل می‌کنید؟

پیش بینی آینده بر اساس متغیر‌های میدانی و سیاسی قابل قرائت می‌شود. آل سعود تا زمانی که بخواهد به این یاغی گری و تجاوز به ملت شریف یمن ادامه بدهد، وضعیت به همین شکل خواهد بود. به طور قطع یمنی‌ها با توجه به توسعه سلاح‌های خودشان به خصوص در زمینه جنگ هوایی، دریایی و حتی زمینی می‌توانند آسیب بیشتری به تأسیسات عربستان برسانند.

نکته دیگر این است که آل سعود تا کنون چندین بار اعلام کرده‌اند که قصد دارند آتش بس شکل بگیرند. آن‌ها حتی به استکهلم رفتند و توافق نامه‌ای را هم امضاء کردند، ولی متأسفانه همه این حرکات یک فریب برای خلع سلاح مردم یمن بود. مردم یمن فریب این شگرد و حرکت زشت را نخوردند. در عین حال محمد عبدالسلام مسؤول هیئت مذاکره کننده یمنی و دیگر مسؤولین و حتی سید عبدالملک بدرالدین الحوثی بار‌ها اعلام کردند که ما حرفی نداریم، ولی این چنین نیست که آن‌ها بخواهند ما را خلع سلاح کنند و همچنان به حملات خود ادامه بدهند و مردم مظلوم ما را به شهادت برسانند.

یمنی‌ها شرایطی مانند بحث رفع محاصره زمینی، هوایی و دریایی، بازگشایی فرودگاه صنعا و رساندن اقلام دارویی، تبادل اسرا و جان‌باختگان و گفتگوی یمنی یمنی بدون دخالت عناصر خارجی؛ اعم از آمریکایی‌ها، اماراتی‌ها و هر کشور دیگری را مطرح کردند. خود یمنی‌ها باید بین خودشان مشکلاتشان را حل کنند. اگر این چنین بشود هم به نفع منطقه و هم به نفع سعودی‌ها و در واقع به نفع مردم یمن نیز هست.

رسا ـ ممنون از اینکه فرصتتان را در اختیار خبرگزاری رسا قرار دادید.