باید به اندیشه های کلامی شیعی عمق بخشیده شود

به گزارش خبرنگار سرویس حوزه و روحانیت خبرگزاری رسا، حجت الاسلام والمسلمین سیدیدالله یزدان پناه از شاگردان مرحوم علامه حسن زاده آملی در مراسم نکوداشت آن مرحوم که پیش از ظهر امروز در سالن همایش های دارالشفا برگزار شد، گفت: آثار وجودی علامه حسن زاده آملی در پیشرفت بسیاری از مسائل مؤثر بوده است، اما امروز به مباحث کلامی آن مرحوم می پردازم.

وی عنوان کرد: در علم کلام معارضاتی با فلسفه وجود داشت و با تلاش خواجه نصیرالدین طوسی که در عصر خود بی نظیر بود، این معارضات حل شد و پس از این عالم برجسته مسیر علم کلام تغییر کرد؛ لازم بود بر کلامی که شیعه باید بر آن استوار باشد عقلانیت حاکم باشد و خواجه نصیر کلام را عقلانی کرد و حرکتش ارزشمند بود زیرا از سرمایه های فلسفی بهره گرفت و حرکت کلامی شیعه را تغییر داد.

استاد فلسفه و حکمت حوزه علمیه قم با اشاره به استفاده خواجه نصیرالدین طوسی از سرمایه عقلانی فلسفه اشراق و مشاء تصریح کرد: بعد از کار ایشان از قرن هفتم به بعد از سوی عارفان عمقی در فهم معارف پدید آمد که در اعصار دیگر سراغ نداریم و عقلانیتی که مرحوم ملاصدرا در قرن دهم به عرفان نظری وارد کرد ستودنی بود؛ عمق های فراوانی از اندیشه های امامت شیعی به سمت عقلانیت حرکت کرد و کتاب های فراوانی مصباح الانس پدید آمد.

وی طبق نقل قولی از علامه طباطبایی که گفت هر چه در معارف داریم از ملاصدرا است، تأکید کرد: ما همچنان سر سفره صدرا نشسته ایم و بسیاری از مسائل کلام شیعی را با نگاه عقلانی آن عالم فرزانه حل کرده ایم؛ علمایی که مسأله قضا و قدر را حل کردند، نتوانستند بداء را حل کنند و جناب صدرا بسیاری از مسائل را حل کرد.

حجت الاسلام والمسلمین یزدان پناه با تشریح تلاش های ملاصدرا گفت: نسل صدرایی بسیاری از مسائل را با فهم های عمیق و استدلال های بسیار استوار هموار کردند؛ استاد حسن زاده مقدار استفاده از گستره عرفان نظری و بحث های حکمی را افزایش داد؛ اندیشه شیعی که از سرمایه های علمی استفاده کرده و جبر را رد کرده است.

وی با اشاره به آثار قابل استفاده علامه حسن زاده آملی در مباحث کلام گفت: در بحث علم امامت تحلیلی از مرحوم علامه است که از هیچکس نشنیدم زیرا از معضل هایی در آثار بزرگان دیده می شود دوره جسته است؛ همانگونه که علما از میراث گذشته خود استفاده کردند و مسائل را برای خود حل و فصل کرده و به سامان رساندند، معتقدم ما نیز باید سامان دهیم.

استاد حوزه علمیه قم در پایان خاطرنشان کرد: همانگونه که خواجه نصیر سرمایه های فلسفی پیشین را ارتقا داد در بعد عرفان نظری راه صدرا را ادامه دهیم؛ لازم است اندیشه های شیعی را در مورد رجعت، امامت، جبر و اختیار به عمق برسانیم و از برکت بزرگان استفاده کنیم.