بررسی تطوّر علم بدیع در صد سال اخیر حوزه علمیه قم

به گزارش سرویس حوزه و روحانیت خبرگزاری رسا، مهدی عشایری منفرد در هجدهمین کرسی ترویجی مجتمع آموزش عالی زبان، ادبیات و فرهنگ شناسی، در خصوص تطور علم بدیع در صد سال اخیر در حوزه علمیه قم توضیحاتی ارائه کرد و اظهار داشت: حوزه علمیه قم در صد سال اخیر دارای نوآوری های متعددی در شاخه های گوناگون علوم اسلامی بوده است. یکی از آن شاخه ها، دانش بدیع می‌باشد که تأثیر مستقیمی بر فرایند فهم متن مانند تفسیر قرآن کریم دارد.

وی افزود: علامه طباطبایی از کسانی است که توانسته جریانی نوین در دانش بدیع و به تبع آن در فرایند فهم متن رقم بزند و بدین وسیله موجب شود دانش بدیع در صد سال اخیر در حوزه علمیه قم رشد و تطور چشم گیری داشته باشد.

عشایری منفرد با بیان این که علامه طباطبایی با استفاده منظم و بجا از جنبه معناشناختی آرایه تشابه الاطراف موجبات رشد دانش بدیع را فراهم نموده است، به تفصیل، نکاتی پیرامون معناشناختی آرایه تشابه الاطراف از دیدگاه علامه طباطبایی پرداخت و خاطرنشان ساخت: علامه طباطبایی به چهار معنا از معانی آرایه تشابه الاطراف بیش از دیگر معانی توجه کرده است که عبارتند از: قرینه یابی برای کشف مراد متکلم، دلیل بودن یکی از طرفین بر طرف دیگر، قرینه یابی برای مجاز یا غرض ثانوی و ابراز فصاحت و بلاغت اعجاز آمیز.

وی یادآور شد: متأسفانه نظریه نوین علامه طباطبایی در آرایه تشابه الاطراف چنانکه بایسته بود مورد توجه مفسران پس از ایشان قرار نگرفت. بایسته است مفسران و فهمندگان متن و همچنین بزرگان دانش بلاغت و بدیع این نظریه نوین علامه طباطبایی و دستاورد حوزه علمیه قم در صد سال اخیر را مورد توجه قرار دهند و آن را در آثار خود موثر بدانند.

عشایری منفرد در بخش پایانی سخنان خود به توضیح مفاهیمی مثل دانش بدیع، آرایه تشابه الاطراف، جایگاه این آرایه در میان آرایه‌های دیگر، مفهوم شناسی ، آرایه تشابه الاطراف و علم المناسبات پرداخت و نسبت به هر یک از این مفاهیم توضیحات مفصلی را ارائه کرد.