چگونه اثرهای منفی فضای مجازی را دور کنیم؟

به گزارش سرویس فرهنگی و اجتماعی خبرگزاری رسا، فضای مجازی و شبکه های اجتماعی که این روزها خیلی از ما بیش از حد درگیرش هستیم و شاید نسبت به آن اعتیاد هم پیدا کردیم، هم اثرات مثبت دارد و هم منفی. یعنی هم اطلاعات به ما می‌دهد و هم اینکه تأثیرات منفی‌اش به ویژه برای گروه سنی کودک و نوجوان زیاد است، منتهی چون اثرات منفی آن با چشم دیدنی نیست خیلی‌ها شاید باور نکنند که بسیاری از  مشکلات و غم و غصه‌هایشان از حضور زیادشان در این فضاها نشأت می‌گیرد.

آماری از معتادان مجازی 

طبق تحقیقات داخلی و پژوهش ها علت بسیاری از آسیب‌های فضای مجازی و اینترنت اعتیاد پیدا کردن به آن است. در واقع نتایج پژوهش‌ها در کشور ما نشان می‌دهد که بیشتر استفاده کنندگان از اینترنت، جوانان هستند و بر اساس آمار،  35 درصد آنها در چت روم‌ها حضور دارند، 28 درصد به بازی‌های اینترنتی می‌پردازند، 30 درصد برای چک کردن پیام‌های الکترونیکی و 25 درصد نیز برای جستجو در شبکه‌های جهانی حضور پیدا می‌کنند. 

اعتیاد به اینترنت و درگیر شدن با آن می تواند عامل بسیاری از مشکلات جدی خانوادگی، تحصیلی و روانی  باشد. جوانانی که شب تا صبح شان را در اینترنت سپری می‌کنند، صبح‌ها خواب آلود یا خواب هستند و همین‌ها دچار آسیب‌های زیاد خانوادگی‌، ارتباطی، عاطفی ، روانی، جسمی و اقتصادی می‌شوند.

حال با وجود این تکنولوژی ناخوانده‌ که یک دهه است علاوه بر اینکه اثرات مثبت داشته، باعث آسیب‌های زیادی نیز در بین مردم شده ، چطور می‌توانیم انرژی‌های منفی ناشی از فضاهای مجازی را در پیرامون مان کنترل کنیم یا اینکه میزان استفاده از فضاهای مختلف را کنترل کنیم؟ 

انباشت منفی‌گرایی در فضاهای مجازی

دکتر «امیر مهرداد خسروی»؛ مشاور و روان درمان می‌گوید: «وقتی من گوشی موبایلی دارم و در شبکه های مجازی  عضو صفحاتی هستم که مدام غم و غصه و بدبختی در آنها تزریق می‌شود، مگر کسی مرا اجبار کرده که در این صفحات عضو باشم؟ خیلی راحت می‌توانم این کانال ها را پیگیری نکنم و به خودم کمک کنم که اطلاعات منفی را دریافت نکنم. پس این یکی از روش‌هایی است که می‌توانیم خود را از فضاهای آشفته و منفی مجازی دور کنیم. 

جوان یا نوجوانی که صبح تا شب گوشی موبایل دستش است، ترانه‌ها و موسیقی‌های غم انگیز گوش می‌دهد که هم انباشت واژگان منفی هستند، طبیعی است که ضمیر ناخودآگاهش انباشه می‌شود از این اطلاعات منفی و کار ضمیر ناخودآگاه هم غلو کردن و سیاه کردن دنیا است، اینکه ما بدبخت هستیم و به خاطر همین هم به سراغ موسیقی‌های مختلف منفی و خوانندگانی می‌رود که یا درباره شکست عشقی می‌خواند یا کسی که عزیزی را از دست داده است . بنابراین این فرد درب ها را به روی خود می‌بندد یک هدفون در گوش می‌گذارد و ترانه‌های غمگین گوش می‌دهد.»

نمی دانید چرا، اما دلشوره دارید!

برخی از افراد می‌گویند که مدام بی هیچ دلیلی آشفتگی و دلشوره دارند در حالی که نمی‌دانند مشکلشان چیست. اگر زندگی یک شبانه روز این افراد را بررسی کنیم، می‌بینیم که خیلی‌هایشان مدام در حال گشت زنی در اینترنت و فضاهای مجازی هستند و زندگی خود را سیاه و تاریک می‌بینند. دکتر خسروی در این باره می‌گوید: «ممکن است شب، زمان خواب یک آهنگ غم انگیز گوش دهید یا مثلا در میهمانی با کسی درگیر شده باشید و همین به شما اضطراب و استرس وارد کرده باشد‌ و شب به خواب رفته‌اید، همه اینها ضمیر ناخودآگاه شما را برای یک اضطراب عمیق در خواب و سپس بیدار شدن با دلشوره بدون دلیل آماده می‌کند. به همین دلیل است که گاه می‌بینیم بی هیچ دلیلی اضطراب و دلشوره داریم و دچار بهم ریختگی هستیم و این حال بد ممکن است برای یک روز یا دو روز قبل که از چیزی ناراحت شدیم یا درفضای مجازی چیزی دیدیم یا شنیدیم که ما را اذیت کرده، برگرفته باشد.»

چند گام‌ برای رفع حال بد ناشی از فضای مجازی/ لیست سیاه تهیه کنید

هر چه خانواده‌ها نسبت به شیوه‌های مختلف ارتباط فرزندانشان در فضای مجازی شناخت و آگاهی بیشتری داشته باشند، مشکلات و جرایم و ارتباطات پنهانی کمتر می‌شود، همین طور خود خانواده‌ها خیلی مهم است که چقدر آگاهی نسبت به این فضاهای مجازی دارند و هم خودشان رعایت می‌کنند و هم مراقب فرزندانشان هستند تا تهدیدی برایشان ایجاد نشود.  برای اینکه حال خوبمان را هم در ارتباط با فضای مجازی حفظ کنیم و هم این حال خوب را در زندگی‌مان پررنگ کنیم چند راهکار ساده می‌تواند به ما کمک  کند.

دکتر خسروی یک راهکار جالب دارد و  آن هم نوشتن لیست سیاه و سفید روزانه است؛« این روش وقت زیادی از شما نمی گیرد. برای مدت یک هفته تا ده روز یک خودکار و کاغذ همراه داشته باشید و از اتفاقات خوبی که حال ما را خوب می‌کنند یا اتفاقاتی که حال ما را بد می‌کند، یادداشت بنویسید . مثلا اینکه گوشی من امروز زنگ زد، من مضطرب شدم و دلشوره گرفتم ، بنابراین بنویسیم دلشوره گرفتم و عاملش نیز زنگ گوشی موبایلم بود. یا اینکه الان فلان فرد را دیدم و با او صحبت کردم، حالم بد شد، بنویسیم هر زمان که این فرد را می‌بینم حالم بد می‌شود یا اینکه فلان فامیل با اینکه نزدیکم هم هست اما انرژی منفی به من می‌دهد یا مثلا موسیقی خاصی را گوش می‌دهم به من اول صبح انرژی و نشاط می‌دهد یا این آیه قرآن حال مرا تسکین می‌دهد، این را یادداشت کنیم. خلاصه اینکه اتفاقات اطرافمان را به مدت یک هفته تا ده روز رصد کرده و دلائل حال خوب یا بدمان را یادداشت کنیم.»

همه ما این تجربه را داریم که برخی پدیده‌ها، رخدادها و مسائل در روز، باعث حال بد ما می‌شود و یا بالعکس یک موسیقی، یک کتاب خوب، برنامه جالب یا هیجان متفاوت باعث حال خوب ما می‌شود‌، دکتر خسروی می گوید که اینها می‌تواند در دو لیست کنار هم قرار بگیرند و توضیحات بیشتری می دهد؛« برخی مسائل منفی را نمی‌توان حذف کرد، مثل آدم‌های بدبین اطراف که مجبور هستیم تحمل شان کنیم یا اینکه خبرهایی که ناگاه به ما می‌رسد، اینها باعث دلشوره می‌شود اما تصور کنید که برادر یا خواهرمان را نمی‌توانیم از زندگی حذف کنیم اما می‌توانیم به عنوان یک نکته منفی در لیست مان بنویسیم و تا جایی که می‌توانیم شدت انرژی منفی آن را کم کرده و یا اصلا رابطه با آنها را وارد فاز انرژی مثبت کنیم. خلاصه آنکه  بعد از اتمام زمان نوشتن لیست دلایل حال بد را حذف کنیم و اگر نمی توانیم حذف کنیم، مدیریت شان کنیم. 

به طور مثال گوشی موبایل ما در ساعت‌هایی از روز مثلا ابتدای روز باعث اضطراب مان می‌شود، آن را در مواقعی بی صدا می‌کنیم و زنگ‌هایمان را اگر اضطراری نیستند بعد جواب می‌دهیم یا با پیام می‌گوییم که بعدا پاسخگو خواهیم بود.به هرحال آن سمت تماس ها و پیام‌های ما انسان‌هایی هستند که با ما کار دارند ، نمی‌توانیم این ارتباط را کامل قطع کنیم اما می‌توانیم آن را مدیریت کنیم یعنی به جای اینکه از اول صبح که هنوز چشم باز نکردیم گوشی را چک کنیم و هر تماسی را پاسخ دهیم گوشی موبایل را در یک ساعت‌هایی بی صدا می‌کنیم و بعد در مواقع آرامش تماس‌هایمان را پاسخ می‌دهیم. همین یکی از عواملی است که حال ما را بهتر می‌کنیم. 

حال تصور کنید که شما یک دوستی دارید که معاشرت با او حالتان را خوب می‌کند، این رابطه را می‌توانید پس از نوشتن در لیست تقویت کنید. مثلا اگر تا به حال ماهی یک بار با او در ارتباط بودید این ارتباط را به هفته‌ای یک بار افزایش دهید. اما اگر یک نفر در فامیل ارتباط با او شما را اذیت می‌کنید ، مجبور نیستید که هر روز او را ببینید این ارتباط را می‌توانید به هفته یا ماهی یک بار تقلیل دهید. اینطور نه او را حذف کرده‌اید بلکه این رابطه را مدیریت کرده‌ایم و این رابطه مدیریت شده، پارامترهای مثبت حال خوب شما را تقویت میکند.»

در نهایت همانطور که یک پدر و مادری می‌توانند برای استفاده فرزندانشان از فضای مجازی فیلتری تعریف کنند و نظارتی داشته باشند ذهن خود ما نیز برای مدیریت این فضا می‌تواند فیلتری درونی داشته باشد تا هر نوع خبر منفی،‌ناخوش یا اذیت کننده و آزاردهنده از فیلتر ذهن ما عبور نکند و شبکه‌های مجازی و اجتماعی وارد حریم شخصی ما برای اذیت کردنمان نشوند. از همین امروز روش‌های آموزش داده شده را می‌توانید تمرین کنید.»