به گزارش خبرنگار سرویس فرهنگی و اجتماعی خبرگزاری رسا، کتاب «هیئت و دانشگاه» نوشته خانم عصمت احمدی با هدف شناخت کارکردهای هیئت‌های مذهبی دانشجویی در دانشگاه‌ها با مطالعه موردی دانشگاه‌های شاهد، صنعتی شریف و تهران، بر اساس روش مطالعات تحلیل اسنادی و مشاهده میدانی و بهره‌گیری از ابزارهای مصاحبه و فیش‌برداری انجام شده است.
در آیین رونمایی از این کتاب که با حضور خانم عصمت احمدی به عنوان مؤلف، حجت‌الاسلام عباس حیدری‌پور معاون پژوهشکده تبلیغ و مطالعات اسلامی باقرالعلوم علیه‌السلام و امین پویان راد مسئول مرکز هیئت‌های دانشجویی نهاد رهبری در دانشگاه‌ها برگزار شد، نویسنده اثر از نبود پیشینه، ثبت نشدن فعالیت هیئت‌ها و عدم همکاری برخی دانشگاه‌ها به عنوان مشکلات پیش‌روی خود در روند آماده‌سازی کتاب نام برد.
وی با بیان اینکه هیئت‌های دانشجویی دانشگاه شاهد، دانشگاه تهران و دانشگاه صنعتی شریف را به عنوان نمونه برای مطالعات موردی این پژوهش انتخاب کرده است، شور و نشاط هیئت‌های دانشجویی را بی‌نظیر توصیف کرد و تلفیق علم، دین، ارزش‌ها و اعتقادات مذهبی را سبب پرشورتر، پرنشاط‌تر، زیباتر و بهتر بودن مراسم هیئت‌های دانشجویی نسبت به سایر هیئت‌ها دانست.
هیئت‌های مذهبی فرصتی برای تبلیغ معارف دین
در ادامه این مراسم حجت‌الاسلام عباس حیدری‌پور معاون پژوهشکده تبلیغ و مطالعات اسلامی باقرالعلوم علیه‌السلام در سخنانی به بیان تناسب این اثر با مجموعه کارهای انجام شده در پژوهشکده پرداخت و گفت: پژوهشکده تبلیغ و مطالعات اسلامی باقرالعلوم علیه‌السلام مکلف است وارد عرصه‌های تبلیغ دینی شود و پژوهش‌های مرتبط با تبلیغ دین را پیگیری کند.
وی با بیان اینکه مناسک دینی و هیئت‌های مذهبی یکی از ظرفیت‌ها، ساختارها و نهادهای دیرپا در سرزمین ما و فرصتی برای ارائه معارف دینی در قالب تبلیغی و تبلیغ دینی است، یادآور شد: پژوهشکده تبلیغ و مطالعات اسلامی باقرالعلوم علیه‌السلام توجه ویژه به بحث هیئت‌ها و مناسک دارد و در کارگروه‌های متعدد از جمله کارگروه مطالعات فرهنگی و کارگروه تجربه‌نگاری به این مسئله پرداخته می‌شود.
معاون پژوهشکده تبلیغ و مطالعات اسلامی باقرالعلوم علیه‌السلام درباره کتاب «هیئت و دانشگاه» و پیوند موضوع آن با فضای کاری پژوهشکده، گفت: در این پژوهش یک نحوه مشاهده مشارکتی اتفاق افتاده و کار متناسب با فضای قصه انجام شده است. بخش نظری و مشاهده میدانی و تنظیم این اثر با رویکردهای پژوهشکده از نظر روایت و دسته‌بندی تجارب و بیان نکات قوت و ضعف تناسب دارد.
وی با بیان اینکه هیئت یک نهاد کاملاً بومی برآمده از معارف با رنگ و بوی متفاوت در جاهای مختلف است، اظهار داشت: هیئت در دوران ما که به سبب تنوعات و پیچیدگی‌های مباحث فرهنگی، دچار هجمه‌های متعدد نیز هستیم، به عنوان یک سازوکار بومی سعی کرده است تا خود را بازسازی کند و متناسب با مخاطبان جدیدتر و نیازهای نوین‌تر، شکل‌های امروزی‌تری به خود بگیرد.
نسبت معنویت و دانش اصلی‌ترین کارویژه هیئت‌های دانشگاهی
حجت‌الاسلام حیدری‌پور میزان رویش بسیار زیاد هیئت‌ها را متناسب با فضای انقلاب اسلامی ارزیابی کرد اما گفت که مشکل ما در بخش ادبیات علمی توصیف‌گر هیئت‌ها است، گاهی رویکردهای خاص مطالعات دینی در حوزه جامعه‌شناسی سبب تحلیل یک سری ادبیات کاهنده یا فروکاهنده به توصیفات مربوط به هیئت شده است و به شدت نیازمند ادبیات و چهارچوب‌های مفهومی جدیدتری هستیم.
معاون پژوهشکده تبلیغ و مطالعات اسلامی باقرالعلوم علیه‌السلام بر مراقبت از قرار نگرفتن در انحصار نگاه‌های جامعه‌شناسی غربی تأکید کرد و اظهار داشت: لازم است با ادبیاتی که بتواند چشمان ما را به فرصت‌ها و آسیب‌ها از زاویه دید ایجابی و نه دید سلبی باز کند، از هیئت به مثابه یک ظرفیت فعال استفاده کنیم.
وی افزود: کتاب «هیئت و دانشگاه» می‌تواند نقش فعالی را ایفا کند و محقق محترم در توسعه این فضا مطالعات بعدی را نیز داشته باشد تا یک مقدار از چهارچوب ادبیات آسیب‌شناسانه صرف که مطالعات دینی را صرفا به مثابه سوژه خود اخذ و تلاش می‌کند سویه‌های منفی را روایت کند بیرون بیاییم و بر روی سویه‌های ایجابی قرار بگیریم و این کتاب بر روی سویه‌های ایجابی متمرکز شده است.
این پژوهشگر حوزوی با اشاره به سخن نویسنده اثر درباره نسبت دین و علم یا معنویت و دانش در فضای دانشگاه خاطرنشان کرد: کارویژه‌های متنوعی را می‌توان برای هیئت‌های دانشگاهی شرح کرد اما نسبت دین و علم یا معنویت و دانش یکی از اصلی‌ترین موارد است.
عدم مواجهه با فراز و فرودها از نقاط موفقیت هیئت‌های دانشجویی
پس از سخنان حجت‌الاسلام حیدری‌پور، امین پویان راد مسئول مرکز هیئت‌های دانشجویی نهاد رهبری در دانشگاه‌ها نسبت به تألیف و انتشار این کتاب ابراز خرسندی کرد و گفت: ما همواره به هیئت‌های دانشجویی فکری‌تر، علمی‌تر و دقیق‌تر نگاه می‌کنیم و جا دارد به این حوزه چنین نگاهی داشت چون هیئت‌های دانشجویی دارای بستر تشکیلاتی متفاوت نسبت به دیگر هیئت‌ها هستند.
وی یکی از نقاط موفقیت در هیئت‌های دانشجویی را عدم مواجهه با فراز و فرودها توصیف کرد و افزود: هیئت‌های دانشجویی در بسیاری از رخدادها جریان‌سازی کرده‌اند و اگر بخواهیم تاریخی نگاه کنیم از اواخر دهه هفتاد شاهد شکل‌گیری پدیده هیئت‌های دانشجویی بوده‌ایم و پس از وقایع کوی دانشگاه و در کنار آن تشتت تشکل‌ها، هیئت‌های دانشجویی محلی برای همه دانشجویان انقلابی بود.
مسئول مرکز هیئت‌های دانشجویی نهاد رهبری در دانشگاه‌ها با طرح این سئوال که چگونه هیئت می‌تواند به خیمه حضور همه دانشجویان فعال تبدیل شود، تصریح کرد: در دانشگاه‌های مختلف موانعی وجود دارد و نگاه به هیئت و مأموریت‌های آن دقیق نیست.
وی با بیان اینکه در فهرست کتاب «هیئت و دانشگاه» مواردی برای کنشگری هیئت‌ها بیان شده است، مشخص شدن حد و مرز ورود هیئت در مسائل سیاسی و اجتماعی را ضروری دانست و افزود: محیط دانشگاه مانند محیط بیرون نیست که هیئت بتواند در هر مسئله‌ای که خواست ورود پیدا کند، بلکه فضاها و تشکل‌های متفاوتی وجود دارد که باید همه آنها را در نظر بگیرد.
گذری بر کتاب «هیئت و دانشگاه»
نویسنده کتاب «هیئت و دانشگاه» تلاش کرده است که با نگاه علمی و جامع در پنج بخش مجزّا (یک مقدمه و چهار فصل) به بررسی تحلیلی مفاهیم و مبانی نظری و انواع کارکردهای اجتماعی، سیاسی و فرهنگی هیئت‌های مذهبی دانشجویی بپردازد.
فصل نخست کتاب با عنوان «مبانی نظری و تاریخچه هیئت‌های مذهبی» به مفاهیم و مبانی نظری هیئت‌های مذهبی، تاریخچه هیئت‌های مذهبی، فرایند شکل‌گیری هیئت‌های مذهبی دانشجویی و کارکردهای هیئت‌های مذهبی دانشجویی می‌پردازد و به این پرسش پاسخ می‌دهد که مفاهیم و مبانی نظری مرتبط با هیئت‌های مذهبی دانشجویی کدام‌اند.
در فصل دوم، کارکردهای اجتماعی هیئت‌های مذهبی دانشجویی با همین عنوان در ذیل مؤلفه‌های مختلف موردبررسی قرار گرفته است که این مؤلفه‌ها برگرفته از برخی شاخص‌های سرمایه اجتماعی است. درواقع این فصل ازمنظر سرمایه اجتماعی و از طریق مؤلفه‌های اعتماد اجتماعی، شبکه‌سازی و همبستگی اجتماعی و مشارکت اجتماعی مورد بررسی قرار گرفته است.
مخاطب اثر در فصل سوم یعنی «کارکردهای سیاسی هیئت‌های مذهبی دانشجویی» خواهد دید که این کارکردها در قالب مؤلفه‌های زمینه‌سازی برای فعالیت و مشارکت سیاسی، افزایش آگاهی و بصیرت سیاسی، حفظ، تقویّت و انتقال ارزش‌های اسلامی و انقلابی به نسل پسین، جذب و سازمان‌دهی نیروهای انقلابی، رصد چالش‌های سیاسی و انقلابی موردبررسی قرار گرفته است.
در فصل چهارم با عنوان «کارکردهای فرهنگی هیئت‌های مذهبی دانشجویی» کارکردهای فرهنگی هیئت‌های دانشجویی مانند تقویّت مبانی اعتقادی و دینی، هویّت‌یابی دینی، ترویج ارزش‌های اسلامی، ایجاد شورونشاط در دانشجویان در قالب فعالیت‌ها و اقدامات هیئت‌های مذهبی دانشجویی باتوجّه‌به مصاحبه‌ها، مشاهدات، نشریات و اسناد و مدارک موجود، موردبررسی قرار می‌گیرد.
کتاب «هیئت و دانشگاه؛ کارکردهای هیئت‌های مذهبی دانشجویی در دانشگاه‌ها» به قلم عصمت احمدی در قطع رقعی، 272 صفحه و شمارگان 300 نسخه از سوی انتشارات پژوهشکده تبلیغ و مطالعات اسلامی باقرالعلوم علیه‌السلام منتشر شده است.
علاقمندان جهت تهیه کتاب از فروشگاه اینترنتی پژوهشکده به نشانی اینجا مراجعه کنند.