اندر حکایتِ برکات «روضه خانگی»
مجالس عزای حسینی در هر سطح، با هر تعداد مخاطب و در هرجایی برپا شود، خیرات، برکات و حسناتی در پی دارد که در هیچ مجلس دیگری یافت نمیشود. انقلاب اسلامی ایران، به عنوان مهمترین رویداد جهانی در صدسال گذشته از برکات همین مجالس عزای حسینی بوده است.
انقلاب اسلامی؛ انقلابی از دلِ عاشورا
پیروزی انقلاب اسلامی بر پهلوی نتیجه تربیتی بود که در بستر مجالس حسینی شکل گرفته بود. حرکت مردم با انگیزههای اسلامی، در فرهنگ عاشورایی آنان ریشه دارد. این بیان معروف از امام خمینى رحمهالله نیز به همین نکته اشاره دارد: «محّرم و صفر است كه اسلام را زنده نگه داشته است. فداكارى سیدالشهدا علیهالسلام است كه اسلام را براى ما زنده نگه داشته است ... خطبا و مرثیهسرایان به همان شیوه سابق مرثیه و روضه بخوانند و مردم را براى فداكارى آماده نمایند. خون سیدالشهداست كه مردم را به هیجان میآورد و براى اسلام و مقاصد اسلامى مهیّا میکند».[1] حال برای امتداد حرکت حسینی و اتصال آن به ظهور مهدوی، باید دست به دامان سیدالشهدا شویم و با مودت و محبت به ایشان، زمینهساز ظهور شویم.
ازاینرو در این یادداشت قصد داریم به برکات «روضه خانگی» اشاره کنیم. نخست اینکه، تمام برکاتی که روضهها بهصورت کلی دارند، شامل روضه خانگی نیز میشود. افزون بر این برکات، روضه خانگی برکات ویژهتری نیز دارد که سعی در اقامه این نوع روضهها را دوچندان میکند. شماری از این برکات عبارتاند از:
نورانیت منزل؛ حضور ملائکه و دوری شیاطین
اهلبیت علیهمالسلام، نور هدایتگر بشریتاند و اساس عالم بر پایه معرفت به ایشان خلق شده است و روشن است هرکجا نامی از آنان باشد، خیرات و برکات بدان سو روانه میشود. ازاینرو برگزاری روضه خانگی، سبب نورانیت منزل و محل رفتوآمد ملائک الهی میشود؛ چراکه در روایت داریم ملائک در مجلس اهلبیت علیهمالسلام شرکت میکنند و برای اهل مجلس طلب استغفار نموده و خیرات میطلبند.[2]
فضای خانهای که با نام سیدالشهدا مزین و ذکر او بر جایجای این خانه طنینانداز شده، نورانیت و برکت پیدا میکند، اهلبیت علیهمالسلام و ملائکه به اهل آن خانه توجه دارند، شیاطین و پلیدیها از آن دور میشوند و درنتیجه رفع بلا میشود.[3]
تربیت با خاطرات خوشِ حسینی
یکی از دغدغههای خانوادهها، تربیت فرزندان است و در این راستا پیگیر جلسات، دورهها و برنامههای تربیتی از طریق مؤسسات و نهادهای تربیتی هستند تا این دغدغه را پاسخ منطقی دهند.
مجالس «روضه خانگی» یکی از بهترین و مؤثرترین راهکارها برای تربیت فرزندان است. در این جلسات که مباحث معرفتی مرتبط با دین مطرح میشود، فرزندان بهترین کلاس درس را میگذرانند و معارف دینی؛ اعتقادات، احکام و اخلاق را فرا میگیرند.
افزون بر این، با گره خوردن احساسات و عواطف پاکش فرزندان به سرچشمه خوبیها؛ سیدالشهدا علیهالسلام، ساختار وجودیشان، هر چه بیشتر در مسیر تعالی قرار میگیرد. شک نداریم از دل همین روضههای خانگی، شهدا تربیت یافتهاند.
حتماً برای شما پیش آمده خاطرهای خوش از معلمی متدین یا طلبهای وارسته از گذشته در ذهنتان مانده باشد و همان، راهنمای شما برای رفتن به سمت خوبیها و دین شده باشد. یکی از برکات ویژه روضات خانگی، خاطرههای پاک و هدایتآفرینی است که در ذهن فرزندان نقشه میبندد و چراغ راه آنان برای ادامه زندگی میشود. چه بسیار فرزندانی که سنت روضه خانگی را در سالهای بعد و وقتی خودشان سرپرست شدهاند، ادامه دادهاند.
لازم به ذکر است برکات صرفاً برای فرزندان نیست؛ در روضههای خانگی اباعبدالله علیهالسلام، فرزندان و والدین در کنار هم آداب اسلامی، درس مجاهدت فداکارانه، وفا و فداکاری، دفاع از دین خدا، روحیه توکّل به خدا، نترسیدن از دشمن و ایمان به خداوند و اطاعت از او را میآموزند.
دستاورد اجتماعی روضه خانگی؛ نزدیکی قلبها
روضههای خانگی اثرات اجتماعی-اخلاقی فراوانی دارد؛ صمیمیتی که بین اعضای خانواده، فامیل، دوستان و حتی همسایگان شکل میگیرد، صلح رحم، نزدیکی و همدلی، مطلع شدن از احوالات یکدیگر و بسیاری از برکات دیگر، زمینهی وحدت بیشتر مؤمنان، همدلی در رفع مشکلات و کمکرسانی در مواقع لزوم را فراهم میآورد.
ایجاد روحیه تشکیلاتی
مجالس عزاداری خانگی برکات ویژه و کلانتری نیز دارد که میتوان به ایجاد روحیه کار تشکیلاتی در افراد خانواده اشاره کرد. در واقع اعضای خانواده با اقامه روضه در منزل، مانند یک تیم، روحیه تعامل و انجام کارهای بزرگ را یاد میگیرند. درواقع همانگونه که مجالس بزرگ با سخنرانی و مداحی، به تربیت عام و گفتمانسازی عاشورایی میپردازد، روضههای خانگی نیز، هیئتهای کوچکی هستند که رسالتِ تربیت خاص نیروی محدود را به عهده دارند.
در مجالس روضه خانگی میتوان با دقت و ظرافت و سپردن مسئولیت به کودکان در عرصههای مختلف برگزاری مجلس، زمینه رشد اجتماعی را در او ایجاد، و او را شخصی مسئولیتپذیر و متعهد بار آورد.
حاصل آنکه برگزاری مجالس سوگواری سیدالشهدا علیهالسلام در منازل، سبب نورانیت منزل، دفع بلا، صلهرحم، همدلی بین مؤمنین، تربیت فرزندان و ایجاد روحیه تشکیلاتی در افراد خانواده میشود.
نگران حضور سخنران نباشید
جفتوجور کردن سخنران بخش دیگری از تدارکات برپایی روضه خانگی است که به تصور برخی سخت و هزینهبر است اما خوشبختانه چند سالی است که مجموعه هایی باهدف ترویج برپایی روضههای خانگی تشکیل شده است. موسسه فرهنگی تبلیغی ثاقب به عنوان تسهیل گر اعزام سخنران به روضه های خانگی در حال فعالیت است؛ یکی از اعضای فعال این موسسه در خصوص اعزام سخنران به منازل میگوید: «حلقه وصل بین مردم و روحانیون برای برگزاری روضه های خانگی هستیم و هزینه خاص و معینی برای سخنرانی در روضه های خانگی وجود ندارد. ازآنجاییکه صله دادن در سیره اهلبیت علیهمالسلام هم بوده، ما هم به میزبانان عزیزی که در این خصوص میپرسند عرض میکنیم اگر تمایل داشتند، در حد وسع و توان خودشان و مطابق با عرف منطقه خودشان صلهای به سخنران بدهند.»
برای هماهنگی بهتر کافی است برای مراسم تک جلسهای دو روز قبل و برای مراسم چندین جلسهای مثل دهه اول، دوم و سوم محرم چند روز قبل هماهنگ کنید.
راه های ارتباطی این موسسه در فضای مجازی از طریق سامانه ثاقب به آدرس www.msagheb.ir و اپ موبایلی میباشد. سامانه پیامکی 90007212 و شماره 02591010025 هم برای پشتیبانی این کار فرهنگی تدارک دیده شده است.
پینوشت:
[1]. صحیفه نور، ج 15، ص 204.
[2]. حدیث کساء.
[3]. مجلسی، بحارالانوار، ج ۴۵، ص ۲۲۲.