همایش ملی «فرهنگ، رسانه و تحولات نسلی در ایران» برگزار می‌شود

به گزارش خبرگزاری مهر، پژوهشکده مطالعات فرهنگی و ارتباطات همزمان با هفته پژوهش در روز سه‌شنبه ۲۱ آذر همایش ملی «فرهنگ، رسانه‌ها و تحولات نسلی در ایران: روندها، چالش‌ها و راهکارها» را در پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی برگزار می‌کند.

موضوع اصلی همایش، بررسی تأثیر و تأثر تحولات رسانه‌ها و دگرگونی‌های نسلی با تمرکز ویژه بر مخاطب کودک است. این موضوع در همایش با برگزاری جلسات مختلف در قالب‌هایی همچون سخنرانی، گفتگو، کارگاه و غیره به بحث گذاشته می‌شود. این همایش دربردارنده ۱۰ پیش نشست با حضور صاحب‌نظران این حوزه، سخنرانی‌های همایش و پنل‌های گفتگو و مباحثه در همایش خواهد بود. انتشار فراخوان همایش پس از تصویب در شورای علمی در خردادماه منتشر می‌شود.

بخش اصلی این تحولات ناشی از دیجیتالی‌شدن و عاملیت‌گرایی حاصل از پایان روایت‌های بزرگ است که موجب شده جامعه و شهروندان آن، تجلی‌گاه اصلی تغییرات باشند. چارچوب‌های فکری زیادی برای توضیح دگرگونی‌ها و تحولات سریع و عمیق دهه‌های اخیر پیشنهاد شده است.

مفاهیم مدرنیته رادیکال، جامعه مخاطره‌آمیز، ابر مدرنیته و شتاب اجتماعی دیدگاه‌های متفاوتی را در مورد این دگرگونی‌ها منعکس می‌کنند؛ اما وجه مشترک این مفاهیم، حضور همه‌جایی رسانه‌هایی است که سبک زندگی نسل‌های مختلف جامعه، از کودک تا کهن‌سال، را درگیر خود کرده است. بر همین اساس برخی پرسش‌های اساسی در این همایش از این قرارند: زیستن در دنیای رسانه‌ای‌شده ایرانی به چه معناست؟ تحولات رسانه‌ای چه رابطه‌ای با تحولات نسلی و اجتماعی دارند؟ نسل‌های مختلف ایرانی چه رفتاری «با» رسانه‌ها و «در» رسانه‌ها دارند؟ و آیا سابقه عملکرد رسانه‌ها تاکنون در راستای گفتگو یا شکاف بین نسلی بوده است؟

همچنین تحولات نسلی، معناشناسی نسلی (Generational semantic) را دچار تغییر کرده‌اند. هویت و تعلق نسلی توسط روابط اجتماعی (رسانه‌ای و غیر رسانه‌ای) ساخته می‌شود. بازنمایی‌های رسانه‌ای با کنترل حافظه و شناخت جمعی، معناشناسی نسلی نسل‌های مختلف را سامان می‌دهند. رسانه‌های نوین مثل تلفن‌های هوشمند، رسانه‌های اجتماعی و وب که مبتنی بر تعامل شکل گرفته‌اند، در ایجاد رابطه بین نسل‌های مختلف نقش دارند و به عنوان سکوهایی برای شکل‌گیری فرهنگ‌های مشترک عمل می‌کنند که می‌توانند تعاریف سنتی نسل را دچار چالش سازند. هوش مصنوعی و اپلیکیشن‌های تعاملی امکاناتی را برای نسل‌های نوی سالمندان و گروه‌های خاص پدید آورده‌اند که آن‌ها را از نسل‌های پیشین سالمندان و گروه‌های خاص متمایز ساخته‌اند؛ به‌طوری‌که می‌توان از سالمندی یا بیماری در جهان نو و کهن سخن گفت. تحول در معنای نسل، فضای زیست و زندگی اجتماعی ما را هم متمایز از گذشته ساخته است.

نیازهای تفریحی، یادگیری، بهداشتی و اجتماعی کودکان و نوجوانان امروز تحت تأثیر رسانه‌ها در مقایسه با گذشته تغییر کرده و تغییر در سیاست‌گذاری و حتی رویه‌های قانون‌گذاری را الزام‌آور ساخته‌اند. بر همین اساس، درباره نسل نوی ایرانی هر تفسیر و دیدگاهی که داشته باشیم، یک وجه مشترک وجود دارد: تحولات و دیجیتالی‌شدن رسانه‌ها مسیر دیجیتالی‌شدن جامعه و تغییرات فناورانه فرهنگ را هموار کرده‌اند و مشکلات ناشی از این تغییرات نیاز به بحث درباره شیوه‌های مختلف حکمرانی و دیپلماسی را نیز مبرم و ضروری ساخته است. در همین راستا موضوعات محوری همایش حول محورهای زیر شکل گرفته‌اند.

در این همایش دانشجویان، اساتید، پژوهشگران و اندیشمندان رسانه‌ها، ارتباطات و مطالعات فرهنگی در خصوص روندها، چالش‌ها و راهکارهای موضوعات در سه محور زیر تأمل کرده و در مورد آن‌ها بحث می‌کنند:

فرهنگ، رسانه و سیاستگذاری: در این محور به موضوع سیاست‌گذاری فرهنگی و اجتماعی در باب رابطه کودک و رسانه‌ها با تمرکز بر موضوعاتی نظیر خانواده، والدگری، گروه‌های خاص اجتماعی، فرودستان اجتماعی، سرگرمی و فراغت، دین موزاییکی، قانون‌گذاری، امنیت، تنظیم‌گری، مشروعیت سازی و مشروعیت زدایی، اعتماد، برندسازی و غیره پرداخته می‌شود.

فرهنگ، رسانه و دانش و فناوری: تحولات نوین در فنّاوری‌های رسانه‌ای و تأثیر و تأثر رسانه‌ها با حوزه‌ها و اشکال مختلف دانش و فناوری موضوع این محور است که با تمرکز بر موضوعاتی نظیر مخاطرات سلامت، روانشناسی رسانه‌ها، اثرات شناختی رسانه‌ها، متاورس، اینترنت اشیا، کنشگری‌های علمی نوین، هوش مصنوعی، شبه‌علم، اطلاعات جعلی، شکوفایی خلاقیت و غیره مورد بحث قرار می‌گیرد. این مباحث با محور قراردادن کودک و نوجوان به عنوان مصرف کننده، تولید کننده و عاملیت-کنشگری این گروه سامان می‌یابد.

فرهنگ، رسانه و زیست جهان ایرانی: جامعه ما از تحولات رسانه‌ای و فرهنگی تأثیرهای بارزی پذیرفته است که موضوعات آن در قالب‌هایی چون شهر هوشمند، شهر مجازی، سپهرهای عمومی نوین، ارتباطات شهری، زندگی روزمره، تبلیغات شهری، حافظه جمعی، منظر محلی، روایت شهری، فضاهای شهری، محیط‌زیست و اکوسیستم شهری و روستایی متأثر از تعامل رسانه‌ها و فرهنگ برای نسل‌های مختلف با تاکید بر کودکان و نوجوانان مورد بررسی قرار می‌گیرند.