گزارشی از اقدامات پژوهشی مدرسه علمیه سالار شهیدان تبریز

حجت الاسلام عبدالمجید علیمحمدی، معاونت پژوهش حوزه علمیه سالار شهیدان (ع) تبریز در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری رسا در آذربایجان شرقی، با اشاره به فعالیت های پژوهشی و علمی این مدرسه گفت: این حوزه به مدیریت حجت الاسلام سالک اداره می شود و در سال ۱۳۹۲ تاسیس شده و بر پایه محوریت تربیت دینی و تربیت اخلاقی پایه گذاری شده است، بنده حدود یک سال است که مسئولیت معاونت پژوهش را در این حوزه عهده دار شده ام. این حوزه بنا به شرایطی که داشت قبل از بنده معاون پژوهشی نداشت و بیشتر کارهای پژوهش به شکل رابط پژوهشی انجام می گرفت، ما از وقتی که این مسئولیت را بر عهده گرفتیم، یک مطالعه و آسیب شناسی کردیم و یک دقت و تأملی در استعداد های دوستان و عزیزان داشتیم و به نتایجی رسیدیم و تصمیم هایی را در مدرسه گرفتیم. 

وی ادامه داد: از جمله فعالیت ها این بود که طلاب حوزه سالار شهیدان (علیه السلام) فوق العاده با استعداد و قوی هستند و همچنین ظرفیت آن را دارند که در مسائل پژوهشی موفقیت های چشمگیری ایفا کنند، بنابراین آن چیزی که به ذهن من رسید، این بود که ما در وهله اول باید به طلبه ها بیاموزیم که چگونه بایستی نویسندگی، پژوهش و تحقیق کنند تا اینکه استعداد هایشان شکوفا شود و بتوانند در عرصه تحقیق و پژوهش گام های بلندی را بردارند.

برگزاری دوره مهارت های پژوهشی

حجت الاسلام علیمحمدی افزود: حجت الاسلام والمسلمین محمد صالح مازنی مسئول و مدیریت ترویج پژوهش در حوزه های علمیه سراسر کشور در بهار امسال به تبریز و حوزه علمیه سالار شهیدان علیه السلام سفر کرد و با هم صحبت هایی داشتیم آثار طلاب را دیدند و در میان صحبت ها گفت: ما برای فراگیری پژوهش برنامه هایی داریم از جمله طرح پژوهش تابستانه که در فصل تابستان طلاب که فراغت بیشتری دارند تشریف بیاورند و شما به آنها یاد دهید که چگونه پژوهش کنند، آیین نامه ای را برای ما فرستادند و ما شروع کردیم به برگزاری دوره ی مهارت های پژوهشی در تابستان؛ طلاب را به دو گروه تقسیم کرده و دو دوره مهارت های پژوهشی در تابستان و یک دوره در پاییز 1402 در سطح «عمومی مقدماتی» در حوزه علمیه سالار شهیدان علیه السلام تدریس کردیم و مدرس اش هم بنده بودم، در چهار سرفصل که سرفصل اول: روش مطالعه برای تحقیق بود، سرفصل دوم: روش تحقیق مقدماتی سرفصل سوم: آموزش فناوری در پژوهش و سرفصل چهارم: روش نگارش علمی بود که هر کدام از دوره ها در 16 جلسه تدریس شد.

وی در ادامه اظهار کرد: گواهی حضور در دوره مهارت های پژوهشی توسط معاونت پژوهش حوزه های علمیه کشور به طلاب مدرسه نیز اعطا خواهد شد که طلاب می توانند گواهینامه پایان دوره را در سامانه پژوهشگران معاونت آموزش سایت نجاح ثبت کنند، ما ان شاءالله در تابستان آینده دوره تکمیلی مهارت های پژوهشی را برای طلاب مدرسه علمیه سالار شهیدان علیه السلام برگزار خواهیم کرد و از اساتید هم بهره خواهیم برد.

برگزاری جشنواره علامه حلی

حجت الاسلام علیمحمدی در ادامه فعالیت های پژوهشی خود در مدرسه خاطرنشان کرد: بخش دیگر از فعالیت های معاونت پژوهش حوزه علمیه سالار شهیدان علیه السلام مربوط به برگزاری جشنواره علامه ی حلی مدرسه ای در حوزه سالار شهیدان علیه السلام است، از طلاب مدرسه دعوت کردیم و کمک شان کردیم که آثارشان را بارگذاری کنند؛ از جهت دیگر هم معاونت پژوهش مرکز مدیریت حوزه علمیه استان آذربایجان شرقی حجت الاسلام محمد فیروزی قضیه را پیگیر بودند و به بنده به عنوان سردبیر جشنواره مدرسه ای کد تعریف شد، الان ما در مرحله داوری تفصیلی اول هستیم ارزیابی تفصیلی اول تمام بشود ارزیابی تفصیلی دوم را از اساتید خواهیم خواست که اساتید زحمت بکشند و داوری کنند و نتایج را ان شاءالله به محض اینکه آماده شود اعلام خواهیم کرد، ان شاءالله از برگزیدگان این جشنواره به نحو عالی و شایسته و در خور تجلیل هم به عمل خواهد آمد.

وی با آرزوی موفقیت برای طلابی که به مرحله استانی راه پیدا خواهند کرد بیان کرد: بنده چون خودم یکی از برگزیدگان کشوری جشنواره علامه حلی هستم در سال ۱۳۹۷ کیفیت کار و ارزش کار را می دانستم، بقیه طلاب هم در این قضیه فعال باشند و بتوانند موفقیت های لازم را کسب بکنند. 

تشکیل کانون های علمی

معاون پژوهش حوزه علمیه سالار شهیدان علیه السلام تبریز عنوان کرد: یکی دیگر از فعالیت های معاونت پژوهش حوزه علمیه سالار شهیدان علیه السلام، تشکیل کانون های علمی در مدرسه بود، طبیعتا کانون های علمی در سال های قبل بود و تشکیل شده است اما فعالیتی نداشته بود آنها باعث منحل شدن کانون ها شده بودند و از لحاظ آیین نامه ای ما مجبور شدیم که دوباره از نو بازسازی کنیم دوباره بیایم طلاب مستعد و علاقه مند را جمع کنیم و آنها را به کانون ها دعوت کنیم. البته ما تعیین کننده نبودیم که چه کانونی باشد یا چه کسی در چه کانونی باشد این ها را خود طلاب پیشنهاد میدادند و ما راه را برای آنها هموار کردیم و بعد سعی کردیم که بحث کانون های علمی و فعالیت های پژوهشی که قرار است در مدرسه انجام شود در بستر کانون های علمی باشد. 

وی تصریح کرد: کانون های علمی ما عبارت است از: 1.کانون علمی ادبیات عرب با سردبیری طلبه ابوالفضل کوهی 2.کانون علمی تفسیر و علوم قرآن با سردبیری طلبه محمد شمع سوزان 3.کانون علمی منطق با سردبیری طلبه محمد قربانپور 4.کانون علمی کلام با سردبیری طلبه حسین رضایی 5.کانون علمی تاریخ با سردبیری طلبه محمد مهدی عابدی است.

حجت الاسلام علیمحمدی با ابراز خرسندی از این کانون ها گفت: الحمدلله کانون ها خوب تشکیل شده اند اساتید مدرسه نیز به عنوان استاد راهنمای کانون در کنار کانون ها هستند و کمک حال طلاب می باشند و جلساتی تشکیل می شود، ما برای اولین فعالیت که کانون های ما داشتند؛کانون علمی ادبیات عرب یک گردهمایی علمی را برگزار کردیم با سخنرانی علمی حجت الاسلام و المسلمین استاد هادی قربانی که بیست و هفت آذر این جلسه تشکیل شد بسیار جلسه مفیدی بود. استاد قربانی در مورد اهمیت ادبیات عرب اهمیت در حیطه علوم حوزوی صحبت کردند، جلسه به شکل پرسش و پاسخ بود دو ساعت هم طول کشید، در بحث کانون ادبیات عرب بسیار زحمت کشیدند و من همین جا طلبه ابوالفضل کوهی به خاطر برگزاری این جلسه تشکر می کنم، به خصوص تشکر می کنم از حجت الاسلام سالک که زمینه های برگزاری این نشست وزین علمی را هموار ساخته و آماده کردند، کانون های دیگر هم برنامه هایی ارائه کرده اند و یکی از برنامه های بسیار وزینی که ان شا الله کانون با همکاری کانون تفسیر و علوم قرآن در آینده برگزار خواهد شد و با همکاری انجمن تفسیر استان آذربایجان شرقی جلسه نقد کتاب در حوزه علمیه سالار شهیدان علیه السلام برگزار خواهد شد که اساتید و اعضای هیئت علمی دانشگاه ها و طلاب و فضلای حوزه سالار شهیدان علیه السلام حضور خواهند داشت، ان شاءالله کتاب «تفسیر روایی سوره نبأ؛ بررسی سندی و تحلیل دلالی روایات تفسیری سوره نبأ» که نویسنده اش هم بنده حقیر هستم ان شاء الله نقد خواهد شد و اساتید شرکت می کنند و این را هم با همکاری کانون علمیه تفسیر و علوم قرآن است.

زمینه سازی برای شرکت طلاب در همایشهای علمی (isc)

حجت الاسلام علیمحمدی در ادامه تشریح فعالیت های معاونت پژوهش حوزه علمیه سالار شهیدان علیه السلام یادآوری کرد: یکی دیگر از فعالیت های این معاونت، تشویق و ترغیب طلاب مستعد به شرکت در همایش های بین المللی، ملی و منطقه ای است که در حیطه ی (isc) فعال هستند و کد اختصاصی را دارند، تا بستری هموار گردد تا ان شا الله دوستان علاقه مند در این قضیه فعال باشند و در همایش ها شرکت کنند، در همایش هایی که گذشت و سابقا داشتیم همایش بین المللی علامه محمد تقی جعفری که در دانشگاه تبریز برگزار شد دو نفر از طلاب این مدرسه علمیه جزء برگزیدگان این همایش بین المللی شدند.

وی ابراز کرد: همچنین در همایش ملی رساله حقوق امام سجاد علیه السلام که در استان فارس برگزار شد، سه نفر از طلاب پژوهشگر این حوزه موفق به اخذ پذیرش مقاله شدند، که با تبریک به این طلاب که از این فرصت استفاده کرده و به مدیریت حوزه علمیه سالار شهیدان (ع) حجت الاسلام سالک و خانواده های این طلاب تبریک و تهنیت عرض میکنم.

انتشار مجله علمی «سپهر وحی فصلنامه پژوهش های قرآنی»

حجت الاسلام علیمحمدی با تاکید بر دغدغه های پژوهشی خویش خاطرنشان کرد: آن چیزی که برای ما خیلی چالش برانگیز بود و دغدغه ذهنی بنده حقیر همیشه همین بوده که الان ما طلبه های بسیار فاضلی داریم، این طلاب فاضل می خواهند که مقاله بنویسند، این مقاله چاپ بشود و دیده بشود. خب معمولا با معضلاتی مواجه هستیم با قوانین دست و پاگیر و خاص وزارت علوم یا قوانین خاصی که دانشگاه ها و صاحبان مجلات وضع کرده و قرار داده اند دست و پای نویسندگان و پژوهشگران را به خصوص در حیطه چاپ مقاله در نشریات علمی می بندد که حال من وارد آن بحث نمی شوم، از این رو ما این اندیشه را داشتیم که چرا ما خودمان مجله نداشته باشیم و بستری را فراهم نکنیم که مقالات ارزشمند علمی طلاب دیده و چاپ بشود و در مجامع علمی ارائه شود بنابراین ما اقدام کردیم با همکاری حجت الاسلام سالک پا پیش گذاشتیم و درخواست انتشار مجله علمی دادیم این خبر برای اولین بار هست که گفته می شود؛ ما به یاری خداوند مجوز انتشار مجله علمی «سپهر وحی» را گرفتیم این مجله نام کاملش عبارت است از «سپهر وحی فصلنامه پژوهش های قرآنی» مدیر و مسئولش حجت الاسلام سالک هست، و سردبیر بنده هستم و اعضای هیئت تحریریه هم اساتید و تعدادی از طلاب مدرسه میباشند و ما انشاءالله در نظر داریم اولین شماره مجله را در زمستان هزار و چهارصد و دو چاپ کنیم، رویکرد حوزه علمیه سالار شهیدان علیه السلام تبریز در این مجله رویکرد قرآنی است و موضوعات آزاد هست اما قلمرو قرآنی! یعنی هدف حوزه علمیه سالار شهیدان علیه السلام این بوده است که طلاب ما با قرآن محشور و مانوس باشند یعنی اگر ادبیات می خواهد کار کند مقاله ادبی بنویسند باید سمت و سو و جهتش قرآنی باشد، اعجاز ادبی قرآن برای ما کافی است، اگر فلسفه و کلام هست همه اینها باید منتهی به قرآن بشود علوم حوزوی منفک از قرآن نیست و مجله ما این هدف را دنبال می کند یعنی ما نمی خواهیم دست طلبه را ببندیم ما می خواهیم به طلبه بیاموزیم که ما هر که باشیم و هر کجا باشیم سر سفره قرآن هستیم و باید خودمان را به دریای بی کران قرآن برسانیم.

وی ادامه داد: مجوز انتشار مجله علمی «سپهر وحی فصلنامه پژوهش های قرآنی» اخذ شده و به محض آماده شدن شیوه نامه و پوستر فراخوان به طور رسمی اعلام و دعوت خواهیم کرد و از اساتید استفاده خواهیم نمود و به نوعی بتوانیم خوب کار کنیم که بعد از چند شماره چاپ این را به حدی برسانیم که در مجامع علمی و حوزوی و دانشگاهی یک مجله درخور و شایسته و علمی در سطح بالایی باشد و هم رزومه ای برای طلبه ها باشد. 

حجت الاسلام علیمحمدی بیان کرد: در مورد پژوهش های کلاسی که بعضی از آنها پژوهش محور هست؛ و در مورد تحقیق پایانی طلاب پایه ششم ما تک به تک با طلاب کار می کنیم در خدمت شان هستیم و به آنها در نوشتن طرح تفصیلی و در انتخاب موضوع عنوان و سیر کار به عزیزان کمک می کنیم، طلاب در دروس پژوهش محور و همچنین دوستان پایه ششم این قضیه را هم بتوانند با خوبی و موفقیت و با علمیت لازم سپری کرده باشند. 

حجت الاسلام علیمحمدی در پایان فضای معاونت پژوهش در حوزه علمیه سالار شهیدان را چنین ترسیم کرد: ما در حوزه علمیه سالار شهیدان علیه السلام تبریز به دنبال این هستیم که نشاط علمی روز افزون و نشاط پژوهشی فزاینده ای را در طلاب ایجاد بکنیم و طلبه های این حوزه بتوانند هیجانات جوانی خودشان را در حیطه علمی و پژوهشی ببینند و از موفقیت های خود لذت ببرند، شاید در حوزه علمیه در یک برهه واقعا در مسائل پژوهشی کم کاری شده باشد، در یک برهه ای شاید ما اصلا درس پژوهش نداشتیم شاید اصلا در حوزه علمیه زمانی اصلا چیزی به نام مجله وجود نداشت، اما خب الان مجله را آورده ایم داخل مدرسه و نباید در این سیر و هر سیر و حرکتی که در عالم وجود دارد ما عقب بمانیم؛ همان طور که طلاب عزیز به سلاح بیان و تبیین مسلح هستند، باید به سلاح قلم هم مسلح باشند و هدف ما از این برنامه ها و فعالیت هایی که انجام میدهیم و این بسترهایی را که ما برای طلاب فراهم کردیم این است که سربازان حضرت ولیعصر عجل الله تعالی فرجه الشریف را به سلاح قلم مجهز و مسلح کنیم، ان شاء الله طلاب از قافله علمی که بسیار با سرعت دارد در سطح کشور و در سطح جهان پیش می رود عقب نمانیم، بلکه در این مسابقه علمی بتوانیم از بسیاری که در این حیطه فعال هستند، جلو بزنیم چرا که حوزه علمیه و طلاب حوزه علمیه این استعداد را الحمدلله رب العالمین دارند و می توانند همان طور که در مسائل علمی و محتوای واقعا ارزشمند و در بسیاری از مجامع از خیلی ها جلوترند، بتوانند در مسائل پژوهشی هم چه در سطح یک چه در سطح دو و چه در سطح سه در این مسابقه علمی نفر اول طلاب حوزه علمیه باشند.