کتاب «کارکرد روایات در تفسیر قرآن بر پایه تحلیل کمّی» روانه بازار نشر شد

به گزارش سرویس فرهنگی و اجتماعی خبرگزاری رسا، در حاشیه رونمایی از منشورات جدید دفتر انتشارات مرکز فقهی ائمه اطهار (ع)، حجت الاسلام دکتر قمرزاده، مدیر گروه فقه قرآن و حدیث مرکز فقهی ائمه اطهار علیهم السلام، گزارش مختصری از ضرورت و نحوه تألیف اثر جدید خود با عنوان «کارکرد روایات در تفسیر قرآن بر پایه تحلیل کمّی» ارائه داد.

عضو هیأت علمی دانشگاه صدا و سیما گفت: تفسیر روایی در شیعه سه دوره فراز و رشد داشته است. نخستین دوره، عصر صادقین علیهماالسلام بود و دوره دوم در تفاسیر شیعی مانند فرات، قمی، عیاشی و در اهل سنت همچون ابن ابی حاتم شکل گرفت و دوره سوم، که عصر طلایی تفسیر روایی به شمار می آید، مصادف با روی کار آمدن صفویه است. تفاسیر نور الثقلین، الصافی فی تفسیر القرآن، البرهان فی تفسیر القرآن، تفسیر کنزالدقائق و بحر الغرائب از نگاشته های این دوره‌اند.

آقای قمرزاده در ادامه افزود: جایگاه رفیع اهل ‌بیت (ع) و محال بودن انفکاک آنان از قرآن طبق اخبار متواتر از عوامل مؤثر در گونه‌شناسی روایات تفسیری است. سبک مباحث در گونه‌شناسی روایات تفسیری در تحقیقات گذشته عمدتاً سبکی مبتنی بر استقرای ناقص بوده که با مشاهده یک یا چند مثال شکل گرفته است.

مؤلف کتاب، در بخش دیگری از سخنان خود گفت: در این پژوهش سعی کرده ایم با بررسی تعداد قابل ملاحظه‌ای از روایات تفسیری به شکلی روشمند، بینشی فراگیر و عینی‌تر از روایات تفسیری به دست آوریم؛ به نحوی که الگویی عملیاتی برای بررسی موضوعات متنوعی را فراهم ‌کند.

وی ادامه داد: در واقع، پژوهشگران تفسیر روایی از طریق این کتاب تسلطی آماری بر روایات تفسیری و فرایندی روشمند، مبتنی بر استقرائی نسبتاً تام خواهند یافت که الگویی کاربردی و واقع‌بینانه در اختیار آنان قرار می‌دهد. هدف از این کتاب نیز ارائه برآوردی عینی و واقع‌بینانه از این اندوخته روایات تفسیری است.

مدیر گروه فقه قرآن و حدیث مرکز فقهی ائمه اطهار علیهم السلام در پایان، با اشاره به محتوای این کتاب گفت: کتاب به سه فصل تقسیم شده است. ابتدا به مباحث کلی از جمله مفهوم شناسی و گونه شناسی مختار و بیان انواع دیدگاه ها در نسبت بین قرآن و روایات پرداخته شده است؛ سپس در فصل دوم گونه‌شناسی و دسته‌بندی روایات نورالثقلین به عنوان نمونه چهارده هزارتایی از روایات تفسیری در قالب جداول و نمودارها ارایه شده است. در فصل سوم هم تحلیل کارکرد روایات تفسیری و نقش آن در فهم قرآن بر اساس گزارش های گونه‌شناسی صورت گرفته است. در خاتمه هم کسب نتایج و پیامدهای حاصل از گونه‌شناسی و تحلیل کارکرد و ارزیابی مورد مداقه واقع شده است.